Το χρονικό μιας προδιαγεγραμμένης επιστροφής

Αμέσως μετά την τελετή ορκωμοσίας των υπουργών της νέας κυβέρνησης, χθες, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατευθύνθηκε στην Μπουμπουλίνας για την καθιερωμένη τελετή παράδοσης - παραλαβής. Την υποδέχθηκαν ο απερχόμενος υπηρεσιακός υπουργός Πολιτισμού Γιώργος Κουμεντάκης, οι γενικοί γραμματείς, στελέχη, στενοί συνεργάτες της και εργαζόμενοι που έσπευσαν να τη συγχαρούν για την καινούργια θητεία της.

Είναι η μοναδική που παραμένει στο ίδιο χαρτοφυλάκιο και αυτό αποδεικνύει όχι μόνον ότι επιβραβεύεται το έργο της, αλλά και ότι έχει πολλή δουλειά να γίνει ακόμα στην κατεύθυνση που οραματίζεται η φιλελεύθερη πολιτική της Νέας Δημοκρατίας. Μπορεί το έργο της κ. Μενδώνη να βρέθηκε στο στόχαστρο φορέων, εργαζομένων, προσωπικοτήτων από τους χώρους της πολιτιστικής κληρονομιάς και του σύγχρονου πολιτισμού, αλλά ήταν ομολογουμένως παραγωγικό και πλήρως εναρμονισμένο με τους στόχους που είχε θέσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη το 2019. Μένει να δούμε, σήμερα, ποιες είναι οι νέες προτεραιότητες οι οποίες θα περιλαμβάνονται στον μπλε φάκελο που θα δοθεί στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο.

«Αναπτυξιακή πολιτική», «μεταρρυθμίσεις», «εκσυγχρονισμός», «μεγάλα έργα» είναι οι βασικοί πυλώνες, πάντως, και σε αυτούς στάθηκε κατά την ομιλία τόσο η υπουργός Πολιτισμού όσο και ο νέος υφυπουργός Χρίστος Δήμας, ο οποίος μπορεί να μην έχει εμπειρία από τον χώρο του χαρτοφυλακίου, μέρος του οποίου αναλαμβάνει (υπό την ομπρέλα της κ. Μενδώνη) αλλά γνωρίζει από «ανάπτυξη», στο οποίο, προφανώς, προσβλέπουν στην κυβέρνηση.

«Οπως είπε ήδη ο κ. Κουμεντάκης, οι σπουδές του και η εμπειρία, την οποία απέκτησε τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια στο υπουργείο Ανάπτυξης, είναι ιδιαίτερα σημαντικές και πραγματικά νομίζω ότι μπορούν να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σε όλα τα θέματα των αρμοδιοτήτων του. Ο σύγχρονος πολιτισμός είναι ένα μέρος της ολότητας του πολιτισμού...» είπε η Λίνα Μενδώνη για τον νέο υφυπουργό, ο οποίος διαδέχθηκε τον Νικόλα Γιατρομανωλάκη. «[...] υπάρχουν θέματα διοίκησης, υπάρχουν πολιτικές οι οποίες πρέπει να εκσυγχρονιστούν και να προχωρήσουν σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Και νομίζω ότι η εμπειρία του Χρίστου, η γνώση του και οι σπουδές του αποτελούν, όπως είπα, εγγύηση γι’ αυτό».

Η υπουργός Πολιτισμού ευχαρίστησε τον Κυριάκο Μητσοτάκη «για την μοναδική τιμή που μου επιφύλαξε. Τιμή η οποία μεταφράζεται για μένα σε πολύ μεγάλη ευθύνη. Οπως είπε ο ίδιος, αυτή η κυβέρνηση είναι κυβέρνηση δουλειάς και μεταρρυθμίσεων. Υπάρχουν πολλές μεταρρυθμίσεις, που πρέπει να γίνουν στον πολιτισμό και υπάρχουν μεταρρυθμίσεις οι οποίες έγιναν και δεν έχουν εφαρμοστεί απολύτως. Είναι προφανές ότι όλα αυτά πρέπει να γίνουν και θα γίνουν με γρήγορους ρυθμούς» είπε, κάνοντας σαφή αναφορά στην εφαρμογή του νόμου 5021/2023 που μετατρέπει τα πέντε κρατικά μουσεία σε ΝΠΔΔ και δεν έχει εφαρμοστεί, καθώς συναντάει τις αντιδράσεις των εργαζομένων.

«Ο πολιτισμός έχει μία ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική, προκαλεί και προσελκύει επενδύσεις, είναι μοχλός ανάπτυξης, και οικονομικής ανάπτυξης της χώρας μας. Ολο το πρόγραμμά μας μέχρι το 2030 αποτυπώνεται στον αναπτυξιακό σχεδιασμό, ο οποίος παρουσιάστηκε σε όλες τις Περιφέρειες και ο οποίος αποτυπώνεται στο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας» σύμφωνα με τη Λίνα Μενδώνη. Αναφέρθηκε στα πολλά έργα που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, «τα οποία πρέπει να τρέξουν για να ολοκληρωθούν μέχρι το 2025», στα μεγάλα έργα, δηλαδή το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Τατόι, το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων και πρόσθεσε «έχουμε πολλή δουλειά στον σύγχρονο πολιτισμό με μια σειρά μεταρρυθμίσεων, οι οποίες ήδη έχουν ξεκινήσει. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των φορέων του σύγχρονου πολιτισμού είναι ένα πολύ μεγάλο στοίχημα, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν να ζήσουν υγιώς και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις. Κι εδώ νομίζω ότι η συμβολή του υφυπουργού μπορεί να είναι πολύ σημαντική, καταλυτική θα έλεγα».

Από την πλευρά του, ο Χρίστος Δήμας ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό «για την τιμή να με ορίσει στη θέση του υφυπουργού Πολιτισμού», τον απερχόμενο υπουργό Γιώργο Κουμεντάκη «για τα καλά του λόγια», αλλά και τη Λίνα Μενδώνη και πρόσθεσε: «[...] και είμαι βέβαιος ότι θα έχουμε άριστη συνεργασία και είναι πολύ μεγάλη μου τιμή που μπαίνω σε μια ομάδα που λειτουργεί αντικειμενικά με πολύ μεγάλη επιτυχία. Βέβαια, θα πω, αγαπητή κ. υπουργέ, ότι τη λέξη ανάπτυξη την είπατε περισσότερες φορές από ό,τι την λέγαμε και στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, τώρα. Και ο στόχος, ναι, είναι να δούμε πώς μπορούμε να αναπτύξουμε ακόμα περισσότερο τον ελληνικό πολιτισμό. Η αναπτυξιακή του προοπτική είναι ατελείωτη πραγματικά, αυτό είναι κάτι το οποίο δεν χρειάζεται να σας το πω εγώ».

Ακολούθησαν οι σύντομες ομιλίες των γενικών γραμματέων του ΥΠΠΟΑ Γιώργου Διδασκάλου και Ελένης Δουνδουλάκη. Την υπουργό Πολιτισμού και τον νέο υφυπουργό υποδέχθηκε ο Γιώργος Κουμεντάκης και μεταξύ άλλων είπε:

«[...] θα ήθελα να κάνω μια προσωπική αποτίμηση του γεγονότος ότι είστε η μόνη υπουργός από την προηγούμενη κυβέρνηση, η οποία συνεχίζει στην ίδια θέση. Πρόκειται για μια σαφή και μελετημένη κίνηση του πρωθυπουργού, η οποία δεν αφήνει περιθώριο για παρερμηνείες: Η τετραετής θητεία σας ως υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κρίνεται απόλυτα επιτυχημένη. Καθώς έζησα από κοντά τα μεγάλα επιτεύγματα της θητείας σας, αλλά και τις επιθέσεις που δεχθήκατε, αισθάνομαι ότι σήμερα είναι μέρα μεγάλης χαράς και δικαίωσης για την αφοσίωσή σας, την ακούραστη προσπάθεια και εργατικότητά σας, την αποφασιστικότητά σας, τη σπουδαία γνώση και τη μεγάλη σας εμπειρία».

Ευχήθηκε «καλή επιτυχία», ευχαρίστησε τα στελέχη και το προσωπικό του ΥΥΠΟΑ «που δεν σταμάτησαν να εργάζονται ακόμα και στις δύσκολες μέρες της κυβερνοεπίθεσης» και έπλεξε το εγκώμιο και του νέου υφυπουργού: «[...] Είμαι σίγουρος ότι με τις γνώσεις και την εμπειρία του θα συνεισφέρει στη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται στο υπουργείο για τα ζητήματα του Σύγχρονου Πολιτισμού, σε στενή, δημιουργική και αγαστή συνεργασία με την υπουργό Πολιτισμού».

Εκείνο, πάντως, που έγινε απολύτως σαφές χθες είναι ότι το αγαθό του πολιτισμού θα αντιμετωπιστεί ως μοχλός ανάπτυξης σε μια πολιτική που οραματίζεται το κέρδος και με ένα υπουργείο Πολιτισμού που περιορίζει τον δημιουργικό ρόλο του στην «ανάπτυξη». Ο πολιτισμός για όλους, ο πολιτισμός ως δικαίωμα των πολιτών, των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, των παιδιών και των νέων, ως έκφραση απελευθέρωσης, ως μέσο καλλιέργειας φαντάζει ουτοπία για την κυβέρνηση Μητσοτάκη.