Καινούργιες αξίες, νέα ήθη κομίζει η υπουργός Πολιτισμού για τα πολιτιστικά αγαθά της χώρας μας που έχουν διακινηθεί παράνομα στο εξωτερικό. Σε άλλες περιπτώσεις τα διεκδικούμε μέσα από τις προβλεπόμενες διαδικασίες του Αρχαιολογικού νόμου και σε άλλες επισυνάπτουμε επονείδιστες συμφωνίες όπως αυτή για τη συλλογή Στερν. Ετσι χθες, η κ. Μενδώνη ούτε λίγο ούτε πολύ μας είπε οι δημοσιογράφοι που έχουν στοιχεία να πάνε να τα καταθέσουν στον εισαγγελέα. Να κάνουν, δηλαδή, εκτός από την ερευνητική δουλειά τους και αυτή του υπουργείου, που σε κάθε περίπτωση οφείλει να προχωρεί στον επαναπατρισμό κλεμμένων θησαυρών της χώρας μας, η οποία φέρει βαρύ πλήγμα από τη μάστιγα της αρχαιοκαπηλίας. Αδιαφορία, απαξίωση και υποβάθμιση του θέματος.
Η κ. Μενδώνη και στελέχη του υπουργείου Πολιτισμού παρουσίασαν στο Επιγραφικό Μουσείο την επιτύμβια στήλη του Επικράτη του 4ου αι. π.Χ., η οποία επαναπατρίστηκε στην Ελλάδα από το Ηνωμένο Βασίλειο ύστερα από ενέργειες της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών. Το αρχαίο ελληνικό εύρημα εντοπίστηκε τον Δεκέμβριο του 2021 στον ηλεκτρονικό κατάλογο του Οίκου Christie’s και χαρακτηρίστηκε ως «ύποπτο» από τους αρχαιολόγους της υπηρεσίας. Κατόπιν ελέγχου, λοιπόν, διαπιστώθηκε ότι ήταν προϊόν παράνομης διακίνησης, καθώς ταυτίστηκε με τρεις φωτογραφίες από το κατασχεθέν αρχείο του διαβόητου και καταδικασμένου αρχαιοκαπήλου Τζιανφράνκο Μπεκίνα. Στο ίδιο αρχείο που έχει εντοπιστεί από τον αρχαιολόγο Χρήστο Τσιρογιάννη και το ειδώλιο με αρ. 29, της συλλογής Στερν δηλαδή.
Οταν η κ. Μενδώνη ρωτήθηκε αν το ΥΠΠΟΑ προτίθεται να διεκδικήσει την κατοχή του ειδωλίου (ανήκει στο Ινστιτούτο Ντελαγουέρ και η κυριότητα στην Ελλάδα) μετά τα νέα αποκαλυπτικά ντοκουμέντα της έρευνας του Νικόλα Ζηργάνου τα οποία αποδεικνύουν (με έγγραφα, φωτογραφίες, αλληλογραφία) ότι το κυκλαδικό ειδώλιο αρ. 29 της συλλογής Στερν βρισκόταν στα χέρια του Μπεκίνα, ο οποίος στη συνέχεια το πούλησε μαζί με άλλες δύο κυκλαδικές αρχαιότητες στον αρχαιοπώλη Χοριούσι στο Τόκιο, η κ. Μενδώνη δυσανασχέτησε. «Είμαστε εδώ γι’ αυτή τη στήλη και εσείς θέλετε να επαναφέρετε μια συζήτηση που αφορά μια άλλη συλλογή» απάντησε στη συνάδελφο Γεωργία Οικονόμου, λες και επρόκειτο για άσχετα μεταξύ τους θέματα.
«Αυτά τα οποία αναφέρει το πρόσφατο δημοσίευμα δεν προσθέτουν περισσότερα στοιχεία από αυτά τα οποία ήδη ξέρουμε για το ειδώλιο 29. Το υπουργείο, όπως έχω πει, δεν έχει απεμπολήσει κανένα απολύτως δικαίωμά του. Από εκεί και πέρα η αρχή μας είναι αντί να απαντούμε σε δημοσιογραφικού τύπου πληροφορίες, να καλέσουμε όποιον έχει περισσότερα υλικό να απευθυνθεί απ’ ευθείας στον εισαγγελέα, στον οποίο ούτως ή άλλως έχουν προσφύγει δύο σύλλογοι και επομένως κάθε στοιχείο που μπορεί να θεωρηθεί χρήσιμο μακάρι και να κατατεθεί. Είναι μια υπόθεση με την οποία ήδη ασχολείται η δικαιοσύνη» είπε, παρουσία μάλιστα της εισαγγελέα Ευγενίας Σταθουλοπούλου, αρμόδιας για θέματα αρχαιοκαπηλίας, στην οποία έχουν προσφύγει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων και ο Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων ζητώντας να διεξαχθεί έρευνα για την προέλευση των 161 αντικειμένων της συλλογής Στερν.
Στο ΥΠΠΟ το αρχείο Μπενίνα από το 2006
Η αποκαλυπτική έρευνα του Νικόλα Ζηργάνου, που δημοσιεύτηκε στην «Εφ.Συν.» και στον ιστότοπο Solomon από το περασμένο Σάββατο, έχει απασχολήσει αρχαιολόγους, πολιτικούς, επιστήμονες, δημοσιογράφους, απλούς πολίτες, τους πάντες εκτός από την κ. Μενδώνη, η οποία εμμέσως πλην σαφώς επιχειρεί να υποβαθμίσει το θέμα. Αλλά μέχρι πότε; Να θυμίσουμε ότι το θέμα της συλλογής Στερν χειρίστηκε αποκλειστικά η ίδια επί τρία χρόνια (το μεγαλύτερο μέρος της θητείας της δηλαδή στο υπουργείο Πολιτισμού) με τις ευλογίες φυσικά του πρωθυπουργού.
Οπως ανέφερε η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του ΥΠΠΟΑ Βάσω Παπαγεωργίου, «...Επειτα από έλεγχο, διαπιστώθηκε ότι η επιτύμβια στήλη της δημοπρασίας ήταν προϊόν παράνομης διακίνησης από την Ελληνική Επικράτεια, καθώς ταυτίζεται με αντικείμενο που εμφανίζεται σε τρεις φωτογραφίες άμεσα συνδεόμενες με αρχαιοκαπηλική δράση, από κατασχεθέν φωτογραφικό αρχείο Μπεκίνα που είναι στην κατοχή της Υπηρεσίας από το 2006. Το σημαντικότερο στοιχείο όμως, καθοριστικό για τη διεκδίκησή της με αξιώσεις, ήταν το γεγονός ότι η ενεπίγραφη επιτύμβια στήλη περιλαμβάνεται στον κατάλογο των κινητών μνημείων για τα οποία με βάση Απόφαση του 2017 του Δ΄ Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών, που κατέστη αμετάκλητη το 2020, ο έμπορος αρχαιοτήτων Τζιανφράνκο Μπεκίνα έχει κηρυχθεί ένοχος διότι τα ιδιοποιήθηκε παράνομα».
Η αετωματική επιτύμβια στήλη του Επικράτη, έργο αττικού εργαστηρίου, είναι από λευκό λεπτόκοκκο πεντελικό μάρμαρο, έχει ύψος 88 εκ. πλάτος 37-35 εκ., πάχος 10 εκ. και θα παραμείνει στο Επιγραφικό Μουσείο.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας