Ο «ειδισμός» και τα νεοφιλελεύθερα αρπακτικά

Στον Πίτερ Σίνγκερ και στο βιβλίο του «Η απελευθέρωση των ζώων» (εκδόσεις Αντιγόνη), γραμμένο το μακρινό 1975, οφείλουμε τον όρο «ειδισμός» (speciesism), τον οποίο είχε δανειστεί από τον ψυχολόγο και υπερασπιστή των δικαιωμάτων των ζώων, Ρίτσαρντ Ράιντερ.

Ο «ειδισμός» κατά τον Σίνγκερ, όπως μας ενημερώνει η Ελλη Βιντιάδη στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο της «Τα ζώα και εμείς» (εκδόσεις Παπαδόπουλος), «είναι μια μορφή προκατάληψης αντίστοιχη του ρατσισμού και του σεξισμού, μια προκατάληψη εναντίον των συμφερόντων μελών άλλων ζωικών ειδών και, κατά συνέπεια, υπέρ των συμφερόντων των μελών του δικού μας, ανθρώπινου είδους».

Δεδομένου ότι η ποικιλομορφία (diversity) είναι ο τρόπος ύπαρξης της ύλης, όσο περισσότερα είδη της χλωρίδας και της πανίδας εξαφανίζονται, τόσο φτωχαίνει ο κόσμος μας, καθώς τα πάντα στο Σύμπαν είναι αλληλοεξαρτώμενα.

Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, που λόγω της υπερθέρμανσης των ωκεανών καταστρέφονται, συρρικνώνουν την υπέροχη ποικιλομορφία του πλανήτη μας. Από τη δεκαετία του ‘70 το 70% της άγριας ζωής έχει εξαφανιστεί εξαιτίας της κανιβαλικής ανθρώπινης δραστηριότητας, σύμφωνα με μελέτη του WWF. Εξετάζοντας δεδομένα από 32.000 πληθυσμούς περισσότερων από 5.000 ειδών θηλαστικών, πτηνών, αμφιβίων, ερπετών και ψαριών, ο Δείκτης Του Βιώσιμου Πλανήτη δείχνει ότι η πτώση του πληθυσμού των ζώων επιταχύνεται σε όλη τη γη. Σε περιοχές πλούσιες σε βιοποικιλότητα όπως η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική, το ποσοστό απώλειας πληθυσμού ζώων φτάνει το 94%.

Οι φετινές φωτιές που κατέκαψαν περισσότερα από 100.000 στρέμματα, πέρα από τα δάση και την τεράστια ζημιά στη χλωρίδα, καταδίκασαν σε βασανιστικό θάνατο χιλιάδες χελώνες, αλεπούδες, φίδια, σκαντζόχοιρους, λύκους, ελάφια και πουλιά. Δυστυχώς είναι τέτοια η τύφλωση και η υπεροψία που διακατέχει τους περισσότερους ανθρώπους, που δεν δίνουν δεκάρα για την καταστροφή αυτή της μη ανθρώπινης ύπαρξης. Συνηθίζουμε να κάνουμε απολογισμό σε ανθρώπους, σε σπίτια, σε «περιουσίες» και σε επιχειρήσεις, τα περισσότερα απ’ αυτά άψυχα. Θα μου πείτε ένας φτωχός άνθρωπος που θα βρεθεί στον δρόμο δεν είναι και λίγο. Ομως δεν θέλουμε να σκεφτόμαστε τι γίνεται όταν μειώνεται η βιοποικιλότητα και τι συνεπάγεται αυτό για τον πλανήτη ως όλον. Οπως όμως λέει η συγγραφέας Αλις Γουόκερ: «Τα ζώα του κόσμου υπάρχουν για τους δικούς τους λόγους. Δεν φτιάχτηκαν για τους ανθρώπους, όπως οι μαύροι άνθρωποι δεν φτιάχτηκαν για τους λευκούς ή οι γυναίκες για τους άνδρες».

Στο υπέροχο βιβλίο τους με τίτλο «Οταν οι ελέφαντες κλαίνε» (εκδόσεις Ωκεανίδα) οι συγγραφείς Τζέφρι Μάσον και Σούζαν Μακάρθι γράφουν ότι «μοιραζόμαστε τον κόσμο με αισθαντικά πλάσματα» με πλούσια συναισθηματική ζωή παρόμοια με τη δική μας και θέτουν ερωτήματα σχετικά με την ανθρώπινη συμπεριφορά απέναντί τους: τη χρήση τους για πειράματα, τον εγκλεισμό τους σε τσίρκα και ζωολογικούς κήπους, τον σφαγιασμό τους υπό απάνθρωπες συνθήκες, τον βασανισμό τους κ.λπ. Και προσθέτουν: «Οι άνθρωποι συμπεριφέρονται συχνά σαν να αξίζει περισσότερο σεβασμό ό,τι μας μοιάζει απ’ ό,τι δεν μας μοιάζει. Αν δεν λάβουμε υπόψη μας αυτή την παράμετρο, ο ορισμός του ρατσισμού θα είναι ελλιπής».

Ο Μητσοτάκης που μας είπε πως αφού έτσι και αλλιώς κάποτε το δάσος θα καεί γιατί να μην το αξιοποιήσουμε ή ο Αδωνης που λέει ότι το δάσος στην Κέρκυρα είναι καλό και παρθένο, αλλά γιατί να μην το εκμεταλλευτεί ο δήμος για να βγάζει ένα εκατομμύριο ευρώ από ένα ξενοδοχείο που θα φιλοξενεί τουρίστες αποδεικνύουν μόνο τη χοντροπετσιά και την αναλγησία τους σε σχέση με τα υπόλοιπα είδη. Αλληλέγγυοι μόνο με τους ομοίους τους, τα νεοφιλελεύθερα αρπακτικά!