Ντάλα καλοκαίρι ΙΙΙ

(Παρ' ολίγον να μπλεχτούν άθελά τους οι στρατοκόποι σε οικογενειακή αντιδικία για το μονοπώλιο της πορτοκαλάδας και του καφέ.)

«ΚΑΦΕΝΕΙΟ, ΚΑΦΕΝΕΙΟ...» διαλαλούσε κρυμμένος στη γωνιά ο Πεπίτο, αλλά το φώναζε σιγανά, μέσα απ' τα δόντια, για να μην ακούσει ο Μανώλης και τον κατηγορήσει για αθέμιτο ανταγωνισμό. Εκείνος απεχθανόταν προφανώς τα τερτίπια, τα οποία μετερχόταν ο αδελφός του προκειμένου να προσελκύει πελατεία εις βάρος του και εξαιτίας τους τα δυο καρντάσια καφετζήδες είχαν κόψει και την καλημέρα από καιρό. Αναμφίβολα πάντως, η άηχη, εντελώς κουφή πρόσκληση δελέαζε μάλλον παρά αποθάρρυνε το λιγοστό καταναλωτικό κοινό.

ΣΤΕΓΑΖΟΤΑΝ σ' ένα παμπάλαιο κτίσμα ο καφενές του Πεπίτο, όλο κι όλο ένα δωμάτιο. Εκτός απ' τα τραπέζια, ήταν σκεπασμένοι απ' άκρου εις άκρον κι οι τοίχοι με παρδαλό, κλαρωτό μουσαμά, καρφωμένο πρόχειρα με πινέζες. Το ομολογουμένως παλιομοδίτικο ντεκόρ χάριζε παρά ταύτα στον χώρο ξεχωριστή ατμόσφαιρα, καλύπτοντας μετά βίας τις ουλές του χρόνου, επιτρέποντάς του ταυτοχρόνως να αναδίνει στο κλειστό περιβάλλον τα αιθέρια μύρα μιας νωθρής μνήμης.

ΣΤΟ ΤΕΖΑΚΙ πέντ' έξι σκονισμένες μποτίλιες με γνήσιο απόσταγμα απ' τα Ρούματα υπόσχονταν τρικούβερτες κατανύξεις στο αλκοόλ. Ο μαγαζάτορας αξιοποιούσε τις επαφές του στο χωριό των Χανίων, πληρώνοντας κατιτίς παραπάνω, για να εξασφαλίζει εκλεκτή ρακή με λεπτά αρώματα. Στους μυημένους, πρότεινε να την πίνουν ζεστή. Μόνο έτσι δροσίζει, ισχυριζόταν. Στα ράφια αναπαύονταν αραχνιασμένες κονσέρβες και στο φανάρι ξηροί καρποί, παξιμάδια και, σπανίως, χάσικο ψωμί με προζύμι. Το ψυγείο γκαζιού, που απέκτησε αργότερα, διατηρούσε τις μπίρες διαρκώς παγωμένες, λόγω της ανεπαρκούς ζήτησης.

ΔΙΑΘΕΤΩ ΑΦΘΟΝΟ φωτογραφικό υλικό, στο οποίο είχα την ευχέρεια να καταφύγω για να περιγράψω με κάθε λεπτομέρεια το ασυναγώνιστο ενδιαίτημα. Παρήλθαν τουλάχιστον καμιά εικοσιπενταριά χρόνια απ' την τελευταία επίσκεψη. Προτιμώ να το αναπαραστήσω ωστόσο, επικαλούμενος τις θύμησες. Εμπιστεύομαι, πα' να πει, περισσότερο το συναίσθημα απ' την εικόνα, καθότι ψυχανεμίζομαι ότι σε τόσο αυθεντικές συνάφειες ο εξωτερικός εντυπώνεται αψευδώς μονάχα στον εσωτερικό κόσμο.

ΑΦΟΥ ΑΠΟΘΑΥΜΑΣΑΝ τον διάκοσμο οι πέντε οδοιπόροι, κατεβάζοντας άσπρο πάτο τις πρώτες τσικουδιές, ξεναγήθηκαν στις υπαίθριες υποδομές του καταστήματος. Στο πλακόστρωτο, εκατέρωθεν της εξώθυρας, δυο πεζούλες θα βόλευαν άνετα μισή ντουζίνα θαμώνες. Ο Πεπίτο χορηγούσε αναπαυτικά μαξιλάρια για την περίσταση. Οταν έγερνε ο ήλιος θα 'ταν χαρά Θεού, όμως μες στην ντάλα δεν κόταγες να σταθείς ούτε δευτερόλεπτο. Το καλύτερο σημείο, αναντίρρητα, βρισκόταν λίγα μέτρα παραπέρα, κάτω απ' τη στεγασμένη καμάρα. Εκεί κι η πιο αμυδρή αύρα σε ανακούφιζε και σε αναζωογονούσε σαν φυσικό κλιματιστικό.

ΑΠΟΤΕΛΟΥΣΕ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΩΣ ένα περίοπτο μπαλκόνι προς το Λιβυκό, απ' όπου ξεχνιόσουν ατενίζοντας το απέραντο γαλάζιο ή παρατηρώντας τα κρητικά ψαροκάικα να πλέουν ράθυμα προς την Τρυπητή κι ύστερα προσγειωνόσουν ανώμαλα, ακούγοντάς τα να βομβαρδίζουν ανελέητα με δυναμίτες τις Ασπες. Αραξαν γύρω απ' το μαρμάρινο τραπέζι στο οποίο ο καφετζής απίθωσε το μισοάδειο μπουκάλι με τη ρακή. «Πού μπορούμε να δούμε τις καμήλες, κυρ Γιώργη;» ρώτησε χωρίς να το πολυπιστεύει η Εφη. «Οξω στα χωράφια. Πάνε να βοσκήσουν και να ποτιστούνε» αποκρίθηκε ευδιάθετος ο Πεπίτο. «Στρέβγουνται επαέ αποβράδινα. Αμα μείνετε, θα τσι προκάμετε».