Σήμερα Δευτέρα κυκλοφορεί από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία βιβλίο μου με τίτλο «Ο Λόρδος Βύρων στην Αττική», στο οποίο περιέχεται και η παρθενική ομιλία του Μπάιρον στη Βουλή των Λόρδων.
Σε εκείνη την ομιλία (27/2/1812) είχε ταχθεί κατά της θανατικής ποινής σε βάρος των εξεγερμένων κλωστοϋφαντουργών του Νότιγχαμ, γνωστών και ως Λουδιτών.
Αλλά και όταν βρέθηκε εκτός της Βρετανίας, πρώτα την περίοδο 1809-11, και στη συνέχεια από το 1816 μέχρι τον θάνατό του στο Μεσολόγγι, ο λόρδος Βύρων εξέφρασε με πολλούς τρόπους τις ριζοσπαστικές και διεθνιστικές ιδέες του.
Εξορμώντας από την Αθήνα, είχε ταξιδέψει και στην απέναντι ακτή του Αιγαίου, επισκεπτόμενος τη Σμύρνη, την Τρωάδα και την Κωνσταντινούπολη. Σε επιστολή του από την Πόλη, έγραφε στον λογοτεχνικό του πράκτορα, R. C. Dallas ότι «όλα τα κλίματα και όλα τα έθνη παρουσιάζουν το ίδιο ενδιαφέρον για μένα. Θα ήθελα να είμαι πολίτης του κόσμου, αλλά φοβούμαι ότι επείγουσες υποθέσεις θα με φέρουν σύντομα πίσω…» (23/6/1810).
Επιστρέφοντας στην Αθήνα, περιόδευσε στην Πελοπόννησο και σε επιστολή του από την Πάτρα στη μητέρα του, έγραφε: «Εμεινα σε σπίτια Τούρκων, Ελλήνων, Ιταλών και Αγγλων, σήμερα στο παλάτι, αύριο σε στάβλο, τη μια μέρα με τον Πασά, την άλλη με ένα βοσκό» (30/7/1810). Από τα προαναφερθέντα εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς από ποιες ιδέες εμπνεόταν ο λόρδος Βύρων, ήδη από τα 21 χρόνια του.
Ενεργός επαναστάτης έγινε ο Μπάιρον, πριν από 200 χρόνια, όταν έφυγε για πάντα από την πατρίδα του για την Ευρώπη, επισκεπτόμενος διαδοχικά την Ελβετία, την Ιταλία (όπου εντάχθηκε και έδρασε επί έξι χρόνια υπέρ του κινήματος των Καρμπονάρων), με τελικό προορισμό την Ελλάδα.
Τόσο από την Κεφαλονιά όσο και από το Μεσολόγγι (1823–24), ο Μπάιρον ανέπτυξε δράση υπέρ προσφύγων και αιχμαλώτων του πολέμου της ανεξαρτησίας της Ελλάδας κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ενώ παράλληλα, αγωνιούσε για την ενότητα των επαναστατημένων Ελλήνων, γράφοντας στον Μαυροκορδάτο για «τις συνέπειες που μπορεί να φέρει η διχόνοια, τα πλεονεκτήματα και τις ευκαιρίες που μπορεί να προσφέρει στους βάρβαρους δυνάστες σας, την ψύχρανση που θα προκαλέσει σε όλους όσοι ενδιαφέρονται για τον Αγώνα σας, δηλαδή σε όλους τους φίλους του Διαφωτισμού και της Ανθρωπότητας…».
Παράλληλα, στον Γιουσούφ Πασά, διοικητή της Πάτρας, έγραφε από το Μεσολόγγι: «Παρακάλεσα την ελληνική κυβέρνηση να θέσει στη διάθεσή μου τέσσερις μουσουλμάνους αιχμαλώτους.
Απελευθερώνονται χωρίς όρους, αλλά αν αυτό μπορεί να κερδίσει μια θέση στη μνήμη σας, θα παρακαλέσω απλώς την Υψηλότητά Σας να μεταχειριστεί με ανθρωπισμό κάθε Ελληνα που [αιχμαλωτιστεί;] ή πέσει στα χέρια των μουσουλμάνων, αφού η φρίκη του πολέμου είναι αρκετή από μόνη της, χωρίς να προστεθεί η εν ψυχρώ σκληρότητα από τη μια ή την άλλη πλευρά...».
Στο ουμανιστικό του έργο δεν έκανε διακρίσεις ανάμεσα σε Ελληνες και Τούρκους, όπως προκύπτει από επιστολή του στον Βρετανό πρόξενο στην Πρέβεζα: «Οταν ήρθα στην Ελλάδα, ένας από τους κύριους στόχους μου ήταν ν’ απαλύνω κατά το δυνατόν τα δεινά ενός πολέμου τόσο ανελέητου όσο ο σημερινός. Οταν πρόκειται για τα κελεύσματα της φιλανθρωπίας, δεν γνωρίζω διαφορά ανάμεσα σε Τούρκους και Ελληνες. Αρκεί αυτοί που χρειάζονται συμπαράσταση να είναι άνθρωποι, για να δικαιούνται τον οίκτο και την προστασία ακόμα και του πιο τιποτένιου που ισχυρίζεται ότι έχει αισθήματα φιλανθρωπίας».
Με αυτά τα δεδομένα, δεν είναι τυχαίο που ο Διονύσιος Σολωμός στο μακροσκελέστατο ποίημά του για τον θάνατο του Μπάιρον έγραφε:
Συχνά εβράχνιασε η μιλιά του
τραγουδώντας λυπηρά
πως στον ήλιο αποκάτου
είναι λίγη η ελευτεριά
Τέλος, έχει αξία να αναφερθεί ότι και στην αναμνηστική πλάκα που τοποθετήθηκε τον Απρίλη του 1923 στον Βύρωνα, με αφορμή την μετονομασία του «Προσφυγικού Συνοικισμού Παγκρατίου» σε Συνοικισμό Βύρωνος, αναγράφεται «και η φιλοπροσφυγική δράσις του ποιητού» ως αιτιολογία για τη συγκεκριμένη μετονομασία.
*Πρόεδρος του Συνδέσμου Μπάιρον για τον Φιλελληνισμό και τον Πολιτισμό
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας