Μελλοντολογία της ρομποτικής

Ο υπολογιστής SO.PORT.NA. (SOulless PORTentous NAvigator) θα αποτελέσει, κατά πάσα πιθανότητα, το υπέρλαμπρο θαύμα του 21ου αιώνα. Κατασκευασμένος από οπτικές ίνες και επεξεργαστές μικρότερους από το κεφάλι μιας καρφίτσας, φιλοδοξεί να πραγματοποιήσει το πιο υψηλό επίπεδο ελαχιστοποίησης που έγινε στον κόσμο.

Το μεγαλύτερο μέρος των κυκλωμάτων του θα αποτελείται από απλές μοριακές αλυσίδες. Αυτή η τάση προς την οριακή σμίκρυνση θα επιτρέπει μια σημαντική εξοικονόμηση υλικών, όλο και περισσότερο σπάνιων πάνω στη Γη.

Αν και θα έχει μια ικανότητα απομνημόνευσης δεδομένων και επεξεργασίας τους, θα είναι πολύ λογικών διαστάσεων. Αν μάλιστα καταφέρουν να εξαφανίσουν μερικές εξοχές του καλύμματος και του δώσουν μια ελάχιστη ελαστικότητα, υπολογίζεται ότι θα μπορούν να στοιβαχτούν καμιά δωδεκαριά συσκευές σε κάθε κυβικό μέτρο. Ακόμη, λόγω της απουσίας μετάλλων, το ειδικό βάρος του φαίνεται πως δεν θα πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερο από εκείνο του νερού.

Κάθε συσκευή θα είναι εφοδιασμένη με ένα μοναδικό, τρισδιάστατο σύστημα ισορροπιστών, ικανό να της εξασφαλίσει, σε κάθε συνθήκη και σύμφωνα με τις προδιαγραφές, την επανάκτηση της κάθετης στάσης, και επίσης θα έχει έναν ευτελή μηχανισμό που θα της παρέχει τη δυνατότητα να κινείται, σε επίπεδη και λεία επιφάνεια -και για μικρά, σχετικά, διαστήματα- με την ταχύτητα των 6 με 8 χλμ. την ώρα.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το πλήρες σύστημα αυτοσυντήρησης: η συσκευή, με μια κατάλληλη ροή ενέργειας και, με την περιοδική εισδοχή στον ειδικό γι’ αυτή τη λειτουργία χώρο, μικρής ποσότητας βασικών υλικών, θα είναι σε θέση μόνη της να απορροφά την απαραίτητη ποσότητα και να επεξεργάζεται σύνθετα παράγωγα.

Τα αποτελέσματα που μπορεί να προσφέρει το νέο προϊόν εμφανίζονται, σήμερα, εκπληκτικά. Ο SO.PORT.NA. θα είναι σε θέση να δεχτεί περίπου 50.000 μονάδες πληροφοριών το δευτερόλεπτο, αποθηκεύοντάς τες στις μνήμες του. Καθένα από αυτά τα δεδομένα δεν θα είναι απομονωμένο αλλά θα συνδέεται με τα υπόλοιπα, έτσι ώστε να δημιουργεί ένα ρευστό σύστημα, σε διαρκή εξάπλωση και σε απίστευτο βαθμό πολυπλοκότητας.

Η χρησιμότητα που ένα τέτοιο εργαλείο, τόσο ευμετάβλητο, μπορεί να προσφέρει στη συσσώρευση και την επεξεργασία των γνώσεών μας προαναγγέλλεται από τώρα τεράστια, αν και η λεπτότητα του συστήματος γεννά ορισμένες επιφυλάξεις και, ίσως, φόβους. Μερικοί εξάλλου πιστεύουν πως ένα τόσο δυνατό μηχάνημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τις Δυνάμεις του Κακού.

Η εταιρεία που το παράγει, η IBP, διαβεβαιώνει ότι θα τοποθετήσει σε όλες τις συσκευές μια στοιχειώδη, πρωτόγονη μνήμη, ίδια για όλα τα πρωτότυπα, που δεν θα δέχεται παρεμβάσεις από τον χρήστη, με την οποία θα διασφαλίζεται η ουδέτερη λειτουργία και η αυτοσυντήρηση της εγκατάστασης.

Οι αντιδράσεις δεν άργησαν να φανούν στον ορίζοντα. Η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών δήλωσε ότι δεν θα δώσει ποτέ το Βραβείο Νόμπελ για τη λογοτεχνία σε ποιήματα που έγραψε αυτός ο υπολογιστής, η Διεθνής Εταιρεία Θεολόγων εξέδωσε ψήφισμα-καταγγελία για την αποτρόπαιη προσπάθεια επιστροφής σ’ έναν περιοριστικό και απαρχαιωμένο υλισμό.

Τέλος, το Φόρουμ Παλαιομαρξιστών Φιλοσόφων θύμισε ότι ένα ριζοσπαστικό ποσοτικό άλμα αναπόφευκτα καταλήγει να γίνει και ποιοτικό. Πάντως, το πιο ανησυχητικό είναι ακριβώς αυτό: να δημιουργηθεί μια μηχανή τόσο σύνθετη που να είναι σε θέση να σκέφτεται.

Δυστυχώς, κάθε προσπάθεια έμεινε κενό γράμμα. Δουλεύοντας κρυφά, η εταιρεία επιτάχυνε τους ρυθμούς παραγωγής και κατέκλυσε την αγορά. Τα πρωτότυπα στο εμπόριο ξεπερνούν πια τα τέσσερα δισεκατομμύρια. Πρόκειται για μια πραγματικότητα με την οποία, είτε το θέλουμε είτε όχι, πρέπει να αναμετρηθούμε, από τη στιγμή που είμαστε μέρος της. Μόνο που το όνομα του SO.PORT.NA. άλλαξε: τώρα ονομάζεται ΑΝΘΡΩΠΟΣ.

* Ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ