Είναι εφικτή η συγκρότηση ενιαίας προοδευτικής παράταξης;

Το πρώτο και βασικό ερώτημα είναι για ποια κόμματα γίνεται λόγος. Προφανώς όχι για το ΚΚΕ το οποίο δηλώνει συνεχώς ότι το εγχείρημα αυτό δεν το αφορά. Ούτε φυσικά για το Κίνημα Δημοκρατίας που ίδρυσε ο έκπτωτος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, με το οποίο, εκτός του ότι δεν έχει δοκιμαστεί σε εκλογές, κανένα κόμμα δεν έχει διάθεση να συνεργαστεί.

Απομένουν το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Αριστερά και η Πλεύση Ελευθερίας. Για πολλούς λόγους τα τρία πρώτα κόμματα είναι δύσκολο να συνεργαστούν με το τελευταίο και ίσως ούτε και η πρόεδρός του θα ήθελε, λόγω των φιλοδοξιών της, να μετάσχει σε ενιαίο ψηφοδέλτιο με αυτά.

Η πρόταση για ενιαίο ψηφοδέλτιο έγινε από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ την απέρριψε διότι πιστεύει ότι το κόμμα του μπορεί να ξεπεράσει σε ποσοστό τη Ν.Δ., να έρθει πρώτο κόμμα, να πάρει το bonus των εδρών και τότε, αν δεν συγκεντρώσει 151 έδρες, να συζητήσει με τα άλλα κόμματα τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με αυτά. Το πρόβλημα όμως είναι ότι τα ποσοστά που δίνουν στο ΠΑΣΟΚ όλες οι δημοσκοπήσεις δεν εμφανίζουν τη δυναμική που να καθιστά επιτεύξιμο τον στόχο αυτό.

Στον ΣΥΡΙΖΑ, εκτός από το ότι τα ποσοστά που του δίνουν όλες οι δημοσκοπήσεις είναι πολύ χαμηλά, υπάρχει το πρόβλημα της αδυναμίας του να επανέλθει στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης με την επανένωσή του με τη Νέα Αριστερά λόγω της στάσης της τελευταίας και αλληλοκατηγοριών στελεχών των δύο πλευρών.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω είναι σαφές ότι σήμερα η συγκρότηση ενιαίας προοδευτικής παράταξης και καθόδου της στις εκλογές με ενιαίο ψηφοδέλτιο είναι ανέφικτη. Αυτό ακριβώς εκμεταλλεύεται η Ν.Δ. και ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση για τη διακυβέρνηση της χώρας.

Αν, όπως ισχυρίζεται ο πρωθυπουργός, η κυβέρνησή του εξαντλήσει την τετραετία, υπάρχουν ακόμα δύο χρόνια στα οποία πολλά μπορούν να αλλάξουν. Ενα πιθανό σενάριο είναι ότι η ήδη αποδυναμωμένη Ν.Δ. μπορεί να αποδυναμωθεί ακόμα περισσότερο, χωρίς όμως να χάσει την πρώτη θέση στις δημοσκοπήσεις στο διάστημα των δύο αυτών χρόνων. Οσο θα εγγίζουμε το τέλος της τετραετίας θα επανέλθει η απαίτηση του εκλογικού σώματος να υπάρξει αντικατάσταση της Ν.Δ. από άλλον πολιτικό φορέα. Ποιος μπορεί να είναι αυτός; Σ’ αυτό το ερώτημα μπορεί θεωρητικά να υπάρξουν δύο απαντήσεις.

Η μία είναι η αναθεώρηση των θέσεων των τεσσάρων κομμάτων στην περίπτωση που η δύναμή τους θα είναι αντίστοιχη με τη σημερινή, δηλαδή κανενός από αυτά να μην είναι τέτοια ώστε να εκθρονίσει την αποδυναμωμένη Ν.Δ. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να αρχίσουν έγκαιρα διαπραγματεύσεις για τη συγκρότηση της ενιαίας παράταξης. Αν αυτές ευοδωθούν, θα γεννηθεί το θέμα με ποιον υποψήφιο πρωθυπουργό. Προφανώς, κανέναν από τους αρχηγούς τους. Εχει αναφερθεί το όνομα του πρώην προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος όμως δεν είναι αποδεκτός από το ΠΑΣΟΚ και την Πλεύση Ελευθερίας. Για τη θέση αυτή θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία για μια προσωπικότητα κύρους από τον χώρο της Κεντροαριστεράς με ευρύτερη αποδοχή από την κοινωνία.

Αν η παραπάνω λύση αποδειχτεί αδύνατη, η δεύτερη λύση που έχει κατά καιρούς αναφερθεί είναι η δημιουργία ενός εντελώς νέου φορέα που θα συγκροτηθεί, όχι από δοκιμασμένους πολιτικούς, αλλά από νέα ικανά πρόσωπα κύρους, με αρχηγό προσωπικότητα κοινής αποδοχής, με ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα –εναλλακτικό και διαφορετικό από εκείνο που εφαρμόζει η Ν.Δ. Ιχνη μιας τέτοιας λύσης δεν υπάρχουν σήμερα. Αν υπάρξουν, το εγχείρημα δεν θα είναι εύκολο, δεδομένου ότι η εμφάνισή της πρέπει να γίνει έγκαιρα και να είναι διαθέσιμοι οι πολύ σημαντικοί οικονομικοί πόροι που απαιτούνται για να οργανωθεί σε όλη τη χώρα. Θα υπάρξουν οι προϋποθέσεις αυτές για να υλοποιηθεί η λύση αυτή;

Αν καμιά από τις δύο παραπάνω λύσεις δεν ευοδωθεί και στις εκλογές αναδειχτεί πρώτο κόμμα η Ν.Δ. αλλά χωρίς αυτοδυναμία και ο πρωθυπουργός, όπως έχει δηλώσει, αρνηθεί να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού με κάποιο ή κάποια ακροδεξιά κόμματα, η χώρα θα βρεθεί σε πολιτικό αδιέξοδο.

Πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ