Στο πρόσφατο σποτ-κάλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ, με αφορμή το επικείμενο 3ο Συνέδριο, ζητείται μία «κοινωνία ισότητας, αλληλεγγύης και ανθρωπιάς». Παρακινούμενη από τις έννοιες, ως επαγγελματίας της επικοινωνίας θα εστιάσω στην αναγκαιότητα της συνεπούς αντιστοίχισης λόγων και έργων για την πειστικότητα του αφηγήματος. Ως πολίτης του προοδευτικού χώρου εξ αφορμής ενός βιώματος θα σταθώ στη σημασία του μικρού που μιλά για το μεγάλο.
Ως άτομο, θα παραμείνω πιστή σε δυο αρχές που μου μετέδωσε η μητέρα μου, που πρόσφατα έφυγε από τη ζωή: να εκφράζομαι ελεύθερα και να μη συμβιβάζομαι υποτακτικά -παρά μόνο λειτουργικά- διατηρώντας αναλλοίωτο τον αξιακό μου πυρήνα. Τις τελευταίες ημέρες της ζωής της είχαμε την ευτυχία να τις περάσουμε μαζί. Κάναμε τα απλά και καθημερινά, όσα συνήθως θεωρούμε τετριμμένα, έως ότου τα αποθέματά τους εξαντληθούν και γίνει αντιληπτή η πολυτιμότητά τους.
Ηπιαμε τον πρωινό καφέ μας, σχολιάσαμε την επικαιρότητα, φέραμε στον νου αναμνήσεις. Ενα ανεκτίμητο δώρο που οφείλω στην κατανόηση των ανθρώπων του εργασιακού μου περιβάλλοντος. Για τρεις εβδομάδες, μεταξύ εφημεριών και ολονυκτιών σε νοσοκομειακούς διαδρόμους, εργάστηκα εξ αποστάσεως, ιδία βουλήσει, ευέλικτα, δίχως πίεση. Είναι φορές που η λιτότητα της σιωπής περικλείει όλον τον πολιτισμό. Ωστόσο, αυτό που θεωρήθηκε αυτονόητο από τους συνεργάτες μου δεν ήταν πάντα έτσι.
Το διάστημα που η ασθένεια εντεινόταν βάλλοντας την καθημερινότητά μου -έχοντας επιλέξει ενεργό συμμετοχή στη διαχείριση της συνθήκης- θυμάμαι, μεταξύ στιγμών, μία συγκεκριμένη επίσκεψη στον ογκολόγο. Εμφανώς ενοχλημένος από τα ακατάπαυστα τηλεφωνήματα του τότε εργοδότη μου, με παρότρυνε, με τόνο αυστηρότητας ανάλογο της στρατιωτικής του ιδιότητας, να αναλογιστώ αν πράγματι επιθυμώ να εργάζομαι με κάποιον που δεν συναισθάνεται την κρισιμότητα της κατάστασης: «...Αλλωστε για τη μητέρα σας πρόκειται».
Αισθάνθηκα άβολα, καθότι η τότε εργοδοσία μου αυτοπροσδιοριζόταν ως «αριστερή» και «πρωτοστατούσε» στην πορεία της Πρωτομαγιάς δίπλα στα πανό υπέρ των εργαζομένων. Ενστερνιζόταν μάλιστα με τέτοιον ζήλο την αξία της «αλληλεγγύης», ώστε διατεινόταν ότι μετέστρεφα το πρόβλημα σε πρόσχημα. Αντιμετωπίζουμε τον θάνατο, με δέος, ως γεγονός τετελεσμένο. Με έναν τρόπο, όμως, καθίσταται ορόσημο επανεκκίνησης και αφορμή αναβάπτισης για εκείνους που μένουν πίσω, καθώς μεταβάλλει την ανάγνωση της πραγματικότητάς τους.
Στις ακραίες συνθήκες που προηγούνται αξιολογούνται οι συμπεριφορές και στον αντίκτυπό τους αναδιατάσσονται οι σημασίες. Ετσι, στη δυσοίωνη αυτή συγκυρία μού κατέστη σαφές ότι κανείς δεν είναι αυτοδίκαια ηθικότερος, δικαιότερος, περισσότερο αλληλέγγυος και ανθρώπινος αλλά και ότι ούτε καν είναι όλοι ίδιοι. Κατάλαβα ότι αληθεύει αυτό που κάποτε μου ακουγόταν αφελής γενίκευση: η ευγένεια είναι ζήτημα εσωτερικής ποιότητας, πέρα από χρώματα και κόμματα.
Ειδικά όμως ο προοδευτικός χώρος -και ο ευρύτερος χώρος των δικαιωμάτων- και οι πολιτικοί εκφραστές του που εμφατικά επικαλούνται τις έννοιες της αλληλεγγύης και του ανθρωπισμού οφείλουν να αποδεικνύουν με κάθε αφορμή, σε κάθε πτυχή την ηθική τους υπεροχή. Να μην εξαντλούν τη συμβολή τους στην επιφανειακή θεώρηση του ότι «συμβαίνουν αυτά». Να μην εξαντλούνται στην αλληλεγγύη του θεαθήναι για τα likes μίας περίκλειστης ομήγυρης.
Δίχως άλλο, η παράσταση αποτελεί συστατικό της δημόσιας ζωής. Νομίζω όμως ότι ο καθένας μας, στον βαθμό που του αναλογεί, οφείλει να εναντιωθεί στην υποκρισία της ταμπέλας. Αυτό που λείπει και χρειαζόμαστε είναι πολιτική αρχών. Πολιτικών εκφραστών που η ταυτότητά τους δεν ορίζεται από προκάτ προσδιορισμούς, αλλά από στάσεις και συμπεριφορές· που ασπάζονται τις αξίες που εκπροσωπούν ώστε να τις εφαρμόζουν πρώτα στον μικρόκοσμό τους για να τις καταστήσουν έπειτα κυρίαρχη αντίληψη· που αποδεικνύουν ότι οι αξίες που επικαλούνται δεν είναι το παραπλανητικό περιτύλιγμα ενός άδειου πακέτου· που δεν επαφίενται στην πόλωση που γεννά η δυσαρέσκεια χαμηλώνοντας τον πήχη των προσδοκιών και καλώντας την κοινωνία να επιλέξει τον λιγότερο «κακό», αλλά πρεσβεύουν μία άλλη προσέγγιση που θέλει να επαναφέρει την πολιτική ως πρακτική βελτίωσης του δημόσιου βίου.
Στη φάση που διανύουμε οι πολίτες δεν πολώνονται. Οποιος το παραγνωρίζει είτε κινείται με αυτοκαταστροφική εσωστρέφεια είτε τον έχει συνεπάρει η έπαρση της εφήμερης εξουσίας. Συνοψίζοντας, η πιο εύστοχη και επίκαιρη φράση του σποτ ήταν «Να αλλάξουμε πρώτα εμείς, για να πετύχουμε να αλλάξουμε τη χώρα». Μόνο που απουσίασε η κατεύθυνση για το πώς πρέπει να αλλάξουμε· πώς είμαστε, τι πρέπει να γίνουμε. Και έτσι, για ακόμη μία φορά, ακούστηκε περισσότερο ως ευχή.
* Διδάκτωρ Πολιτικής Επικοινωνίας στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάζεται στη στρατηγική επικοινωνία
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας