«Ασπόνδυλος γίγαντας ο ΕΦΚΑ, πρέπει να αποκτήσει βηματισμό, σταθερότητα και νέα εργαλεία»

Αποκαλυπτικός για το λαβυρινθώδες παζλ συστημάτων που υποστηρίζονται από διάφορους αναδόχους χωρίς να συνομιλούν μεταξύ τους, για την υστέρηση σε υποδομές καθώς και σε ταχύτητες των δικτύων επικοινωνίας μεταξύ των υποκαταστημάτων είναι ο νέος διοικητής του EΦΚΑ, Παναγιώτης Δουφεξής, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Εφ.Συν.». Χαρακτηρίζοντας τον φορέα «ασπόνδυλο γίγαντα», επισημαίνει ότι η αποκλιμάκωση του στοκ των εκκρεμών συντάξεων θα γίνει στις αρχές του 2022 και διαβεβαιώνει ότι τα αναδρομικά θα καταβληθούν σε όλους τους δικαιούχους μέχρι τα τέλη του έτους, αν και μόνο 150.000 είναι αυτοί που θα δουν αυξήσεις.

• Δεν θα μπορούσαμε παρά να ξεκινήσουμε με την αγωνία που βασανίζει χιλιάδες συνταξιούχους οι οποίοι περιμένουν τη σύνταξή τους. Ποια είναι η πραγματική εικόνα με τις εκκρεμείς συντάξεις και τι πρέπει να προσδοκούν όσοι είναι σε πολυετή αναμονή, συχνά μη έχοντας χρήματα ούτε για τα καθημερινά τους έξοδα;

Με βάση τα τελευταία επίσημα στοιχεία της έκθεσης «ΑΤΛΑΣ» Iουνίου, οι εκκρεμείς κύριες συντάξεις (πλην των διεθνών) ανέρχονται σε 130.510, ενώ έναν χρόνο πριν οι εκκρεμείς ήταν 176.445. Για 9 συνεχείς μήνες έχουμε σταθερή αποκλιμάκωση των εκκρεμών συντάξεων, κάτι που αποδεικνύει πως οι υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ έχουν ανεβάσει ταχύτητες και έχουν διπλασιάσει τις απονομές συγκριτικά με το 2019.

Το πρόβλημα ωστόσο παραμένει και γι’ αυτό υλοποιούμε ένα σχέδιο άμεσης εφαρμογής προκειμένου να φτάσουμε στις 30.000 απονομές μέσα στους επόμενους 2 μήνες, από 20.000 που είναι σήμερα. Με αυτόν τον τρόπο, μέσα στους πρώτους μήνες του 2022 θα έχουμε μια δραστική αποκλιμάκωση του στοκ των εκκρεμών συντάξεων. Κατανοώ πλήρως την αγωνία χιλιάδων πολιτών που θέλουν να λάβουν εγκαίρως τα χρήματα για τα οποία έχουν εργαστεί για πολλά χρόνια. Και γι’ αυτό κάνουμε οτιδήποτε απαιτείται, μη διστάζοντας να συγκρουστούμε ακόμη και με παγιωμένες αντιλήψεις και πρακτικές, για να λυθεί το πρόβλημα το συντομότερο.

• Για τις παράλληλες, τις διαδοχικές συντάξεις, πότε πρέπει να προσδοκούν απαντήσεις οριστικές οι συνταξιούχοι;

Καταρχάς, με την αποκλιμάκωση των κύριων συντάξεων θα υπάρξει και σημαντική μείωση των εκκρεμών συντάξεων διαδοχικής ασφάλισης. Ειδικά γι’ αυτές, πριν από δυο μήνες τέθηκε σε λειτουργία η νέα δομή ταχείας απονομής συντάξεων διαδοχικής ασφάλισης στο «πράσινο κτίριο» του e-ΕΦΚΑ στη λεωφόρο Κηφισίας.

Εκεί συνεργάζονται καθημερινά υπάλληλοι από διαφορετικά Ταμεία και επί τόπου εκδίδονται οι συντάξεις. Αποφεύγουμε με αυτόν τον τρόπο την αέναη αλληλογραφία μεταξύ των υπηρεσιών, τη μεταφορά φακέλων και τη διασπορά της απαιτούμενης πληροφορίας. Μέχρι το τέλος του έτους, η νέα αυτή δομή, μαζί με την αντίστοιχη που δημιουργούμε στη Θεσσαλονίκη, θα μπορούν να εκδίδουν πάνω από 6.000 συντάξεις διαδοχικής ασφάλισης τον μήνα. Για τις συντάξεις παράλληλης ασφάλισης, αυτή τη στιγμή υλοποιείται το απαραίτητο λογισμικό και στόχος είναι να μπει σε παραγωγική λειτουργία στο επόμενο τρίμηνο.

• Οι συνταξιούχοι αισθάνονται ότι εμπαίζονται με τις συνεχείς διαβεβαιώσεις για αναδρομικά που τελικώς όλο αναβάλλονται. Πού εστιάζετε το πρόβλημα και τι χρονοδιάγραμμα έχετε για την καταβολή των αναδρομικών στο σύνολο των δικαιούχων;

Η διαδικασία του επανυπολογισμού των συντάξεων είναι εξαιρετικά σύνθετη και ως εκ τούτου χρονοβόρα. Είναι ενδεικτικό πως στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 1.000 διαφορετικοί τρόποι ασφάλισης των μισθωτών, με αποτέλεσμα αυτό να αντανακλάται τόσο στη διαδικασία έκδοσης των συντάξεων όσο και στον υπολογισμό των αναδρομικών και των αυξήσεων.

Παρ’ όλα αυτά ο e-ΕΦΚΑ έχει ήδη προχωρήσει σε πληρωμές καθώς τον Ιούνιο και τον Ιούλιο 65.000 νέοι (μετά τον Μάιο του 2016) συνταξιούχοι του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα είδαν μόνιμες αυξήσεις στις συντάξεις τους κατά μέσο όρο 5,1% καθώς και αναδρομικά κατά μέσο όρο 1.000 και 860 ευρώ αντίστοιχα. Το συνολικό ποσό που καταβλήθηκε ήταν 58 εκατομμύρια ευρώ. Και συνεχίζουμε τις πληρωμές αναδρομικών και αυξήσεων, ξεκινώντας καταβολές από τα τέλη Σεπτεμβρίου και συνεχίζοντας πληρωμές μέχρι τέλος Οκτωβρίου, και για τους παλαιούς συνταξιούχους.

Nα τονίσω πως από ένα σύνολο 1.800.000 συνταξιούχων που συνταξιοδοτήθηκαν πριν από τον Μάιο του 2016 μόλις οι 150.000 θα δουν αυξήσεις και αναδρομικά στις τσέπες τους, ενώ περίπου 500.000 θα δουν λογιστικές μόνο αυξήσεις λόγω της προσωπικής διαφοράς. Με άλλα λόγια, μόλις το 8% των παλαιών συνταξιούχων θα δουν πληρωμές στην τσέπη τους.

Επιπλέον 100.000 σύνθετες περιπτώσεις παλαιών συνταξιούχων θα ελεγχθούν μέχρι το τέλος του έτους και όσοι δικαιούνται -υπολογίζουμε περίπου το 20% από αυτούς- θα πληρωθούν και αυτοί μέχρι τότε. Τέλος, για τις 29.000 περιπτώσεις νέων συνταξιούχων που εκκρεμούν, οι πληρωμές τους θα πραγματοποιηθούν μέχρι τέλος Οκτωβρίου. Μέχρι το τέλος του έτους στόχος μας είναι να έχουμε ολοκληρώσει τον επανυπολογισμό αλλά και τις καταβολές προς όλους τους τελικούς δικαιούχους.

• Ποια είναι τα σοβαρότερα και πιο δύσκολα προβλήματα που εντοπίσατε με την ανάληψη των καθηκόντων σας;

Ο e-ΕΦΚΑ αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους δημόσιους οργανισμούς της χώρας που ήρθε ως αποτέλεσμα της βεβιασμένης και χωρίς οργάνωση ενοποίησης των παλαιών ασφαλιστικών ταμείων. Ενας οργανισμός που την ίδια ώρα καλείται να πληρώνει χωρίς προβλήματα εκατομμύρια συνταξιούχους κάθε μήνα, να εκδίδει δεκάδες χιλιάδες συντάξεις, επιδόματα ασθενείας, μητρότητας, αναπηρίας κ.λπ. και παράλληλα να εξυπηρετεί εκατομμύρια πολίτες τόσο ηλεκτρονικά όσο και στα τοπικά υποκαταστήματα για ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ζητήματα.

Προσπαθούμε σε αυτόν τον «ασπόνδυλο γίγαντα» να δώσουμε μορφή, βηματισμό, σταθερότητα και νέα εργαλεία για να παρέχει καλύτερη και πιο ποιοτική εξυπηρέτηση στον πολίτη και παράλληλα να επιτελεί τον κοινωνικό του ρόλο.

Σύντομα ολοκληρώνουμε το νέο ενιαίο Οργανόγραμμα του Φορέα, θέσαμε σε λειτουργία πάνω από 50 ηλεκτρονικές υπηρεσίες, αντιμετωπίσαμε στη ρίζα του το πρόβλημα της τηλεφωνικής εξυπηρέτησης με το νέο ενιαίο τηλεφωνικό κέντρο, απλοποιούμε δομές και διαδικασίες που ταλαιπωρούν χιλιάδες πολίτες και επιλύουμε σταδιακά το βασικό πρόβλημα, που είναι η καθυστέρηση στην απονομή των συντάξεων. Βρισκόμαστε στα μισά του δρόμου, έχοντας όμως βρει τον βηματισμό και την πυξίδα μας.

• Πόσο και σε ποια κατεύθυνση επηρέασε η πανδημία τα οικονομικά και τα λειτουργικά προβλήματα του φορέα; Μπορείτε να μας δώστε την εικόνα της οικονομικής του κατάστασης σήμερα;

Ολα όσα προανέφερα ως προβλήματα επιδεινώθηκαν τον καιρό της πανδημίας, καθώς καθυστέρησε η επίλυσή τους λόγω των συνθηκών. Ειδικά στο κομμάτι της εξυπηρέτησης από τα υποκαταστήματα υπήρξαν σοβαρά προβλήματα λόγω της τηλεργασίας. Για την αντιμετώπισή τους θεσπίσαμε πριν από έναν χρόνο το μέτρο των ηλεκτρονικών ραντεβού. Πάνω από 1,7 εκατ. ραντεβού έχουν κλειστεί ηλεκτρονικά εξυπηρετώντας πάνω από 1,3 εκατ. πολίτες, χωρίς ταλαιπωρία και στήσιμο σε ουρές.

Η οικονομική κατάσταση του φορέα δεν διαφοροποιήθηκε σημαντικά σε σχέση με την κατάσταση πριν από την πανδημία. Η σημαντική αποκλιμάκωση της ανεργίας τους τελευταίους μήνες αλλά και η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον κρατικό προϋπολογισμό συνέβαλαν καταλυτικά προς αυτή την κατεύθυνση. Οι όποιες διαφοροποιήσεις είναι αντιμετωπίσιμες και σε καμία περίπτωση δεν δημιουργούν ζήτημα βιωσιμότητας του φορέα.

• Χρόνιο και δυσεπίλυτο το πρόβλημα που υπάρχει με την αδυναμία του οργανισμού να αποδίδει σύντομα και εύστοχα την ασφαλιστική εικόνα του κάθε πολίτη όταν πλησιάζει στη συνταξιοδότηση. Υπηρεσίες που δεν προλαβαίνουν, ενδεχομένως λόγω φόρτου εργασίας, να σηκώσουν τηλέφωνα, εκνευρισμός και μια αίσθηση αδικίας στους ασφαλισμένους, που ταλαιπωρούνται και αναζητούν βοήθεια σε δικηγορικά γραφεία. Αλλά κι αυτά συχνά μας περιγράφουν μια χαοτική εικόνα, ιδιαίτερα όταν πρέπει να αναζητήσουν φακέλους στο ΤΣΜΕΔΕ, στο Ταμείο Νομικών ή στο ΤΣΑΥ. Υπάρχει φως στο τούνελ;

Επιτρέψτε μου να αντικρούσω αυτή τη γενίκευση. Οπως ανέφερα, το νέο ενιαίο τηλεφωνικό κέντρο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, το 1555, καλύπτει και τον e-ΕΦΚΑ και έρχεται να δώσει λύσεις στην άμεση τηλεφωνική εξυπηρέτηση.

Με την πλήρη λειτουργία του στα μέσα Οκτωβρίου, ο πολίτης θα μπορεί να ενημερώνεται για συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά του ζητήματα με τρόπο άμεσο και αποτελεσματικό, μειώνοντας σημαντικά την ταλαιπωρία αλλά και διευκολύνοντας και τους ίδιους τους υπαλλήλους του e-ΕΦΚΑ. Ειδικά όμως για εκείνους τους ασφαλισμένους που θέλουν να υποβάλουν αίτημα συνταξιοδότησης, προχωράμε την εκπαίδευση και πιστοποίηση λογιστών-φοροτεχνικών και δικηγόρων, οι οποίοι θα έχουν καθημερινή συνεργασία με υπαλλήλους του e-ΕΦΚΑ και θα μπορούν άμεσα να συμβάλλουν στη διαδικασία έκδοσης των συντάξεων.

Ηδη 1.200 από τους 3.600 που υπέβαλαν αίτηση συμμετοχής αυτή την περίοδο εκπαιδεύονται και από τον Οκτώβριο πιάνουν δουλειά. Τέλος, σημαντική βελτίωση παρατηρούμε και σε επιμέρους τέως Ταμεία, όπως το ΤΣΑΥ, όπου το στοκ των εκκρεμών συντάξεων έχει σχεδόν εξαλειφθεί, αλλά και στο ΝΑΤ, όπου οι ρυθμοί απονομής έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. Πρόοδος επομένως υπάρχει και θα υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη με την εφαρμογή των δράσεων που σας προανέφερα μέσα στους επόμενους μήνες, καθώς και από τη συγχώνευση των δομών του e-ΕΦΚΑ και τη δημιουργία ενιαίων κέντρων απονομής συντάξεων.

Μεγάλη υστέρηση σε υποδομές

• Ποια είναι η κύρια αιτία για τη μεγάλη ταλαιπωρία των ανθρώπων που περιμένουν την έκδοση της σύνταξής τους; Υπάρχει μερίδιο ευθύνης και στους αναδόχους;

Το βασικό πρόβλημα είναι ότι ο e-ΕΦΚΑ δεν διαθέτει μέχρι και σήμερα ένα ενιαίο πληροφοριακό σύστημα που να καλύπτει το σύνολο των τέως Ταμείων. Υπάρχει ένα «παζλ» συστημάτων, τα οποία υποστηρίζονται από διάφορους αναδόχους και κάποια από αυτά δεν συνομιλούν καν μεταξύ τους.

Επίσης υπάρχει σημαντική υστέρηση σε υποδομές καθώς και σε ταχύτητες των δικτύων επικοινωνίας μεταξύ των data centers και των υποκαταστημάτων. Εργαζόμαστε καθημερινά για να δημιουργήσουμε ένα ενιαίο, σύγχρονο και αξιόπιστο ψηφιακό περιβάλλον, που θα περιλαμβάνει τόσο τον ασφαλιστικό βίο του κάθε πολίτη όσο και το σύνολο της πληροφορίας που αφορούν τις συντάξεις, τις παροχές, την πιστοποίηση αναπηρίας από τα ΚΕΠΑ κ.λπ. Παράλληλα δημιουργούμε σε όλη τη χώρα ένα δίκτυο ενιαίας εξυπηρέτησης του πολίτη. Εκπαιδεύουμε και αξιοποιούμε το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού του e-ΕΦΚΑ. Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας θα φανούν σταδιακά μέσα στους επόμενους μήνες.