Ο Ιανός του μεγάρου Ελιζέ

Η Γαλλία, ως γνωστόν, δεν είναι μια κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Είναι μια προεδρική Δημοκρατία, που την έφτιαξε ο στρατηγός Ντε Γκολ δίνοντας στον πρόεδρο (δηλαδή στον εαυτό του) απεριόριστες εξουσίες, ενώ στους βουλευτές ελάχιστες. Ισως δε αυτός να είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο οι περισσότεροι Γάλλοι δημοσιογράφοι έδωσαν στον Εμανουέλ Μακρόν το προσωνύμιο «Δίας» κι ας έλεγε ο ίδιος πως θα προτιμούσε το «Ηφαιστος». Στην πραγματικότητα βέβαια ο Μακρόν δεν είναι ούτε Δίας, ούτε Ηφαιστος. Είναι ο Ιανός, ο διπρόσωπος θεός των Ρωμαίων που συχνά απεικονιζόταν με το ένα πρόσωπο γενειοφόρο και το άλλο ξυρισμένο.

Γενειοφόρος ο Μακρόν μάλλον δεν υπήρξε ποτέ. Αριστερός όμως υπήρξε - όπως άλλωστε και δεξιός. Σε ό,τι αφορά το αριστερό του πρόσωπο ο Γάλλος πρόεδρος, όπως έχει εκμυστηρευτεί, το οφείλει στη γιαγιά του που ήταν εκπαιδευτικός και τον μεγάλωσε καλλιεργώντας του την αγάπη για τους σοσιαλιστές, τις τέχνες και τα γράμματα.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, δηλαδή στα φοιτητικά του χρόνια, ο Μακρόν εντάχθηκε στο «Κίνημα των πολιτών», το οποίο είχε ιδρύσει ο Ζαν-Πιερ Σεβενεμάν, υπουργός επί προεδρίας Μιτεράν, που εγκατέλειψε το Σοσιαλιστικό Κόμμα όταν αυτό επικύρωσε τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Η σχέση του Μακρόν με τον Σεβενεμάν ήταν -και είναι και σήμερα- στενή. Οι παροικούντες το Ελιζέ γνωρίζουν πως ο ογδονταπεντάχρονος πλέον Σεβενεμάν εξακολουθεί να έχει στενές επαφές με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, εν γνώσει του Μακρόν, ο οποίος μάλλον τον χρησιμοποιεί ως άτυπο δίαυλο επικοινωνίας του Παρισιού με τη Μόσχα.

Εκ παραλλήλου ο Μακρόν σπούδαζε στα τέλη του προηγούμενου αιώνα Πολιτικές Επιστήμες και Φιλοσοφία του Δικαίου έχοντας καθηγητή τον Ετιέν Μπαλιμπάρ, ο οποίος ήταν μαθητής του αριστερού φιλόσοφου Αλτουσέρ και μέλος του γαλλικού Κομουνιστικού Κόμματος ώς τα τέλη της δεκαετίας του 1970. Ο Μπαλιμπάρ λέει πως δεν θυμάται τον Μακρόν, ίσως όμως και να μη θέλει να τον θυμάται.

Στο γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα ο Μακρόν προσχώρησε το 2006. Είχε ήδη αποφοιτήσει από τη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, το φυτώριο προέδρων, πρωθυπουργών και υπουργών της Γαλλίας. Εργάστηκε για την εκλογή του Φρανσουά Ολάντ στην προεδρία της Δημοκρατίας και αυτός το 2012 τον έκανε αναπληρωτή γενικό γραμματέα του Ελιζέ και το 2014 υπουργό Οικονομικών. Τον Ιούλιο του 2015 ο Μακρόν διαβλέποντας την επικράτηση του «όχι» στο δημοψήφισμα του Αλέξη Τσίπρα, φρόντισε εκ των προτέρων να δηλώσει, απευθυνόμενος κυρίως στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, πως όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα στην Ελλάδα θα πρέπει «να αποφευχθεί μια Συνθήκη των Βερσαλιών στη ζώνη του ευρώ».

Δηλαδή μια απόφαση που θα τιμωρούσε την Ελλάδα, όπως τιμωρήθηκε η Γερμανία στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Προς μεγάλη φυσικά, τότε, ικανοποίηση του Γιάνη Βαρουφάκη με τον οποίο ο νυν πρόεδρος της Γαλλίας είχε καλές σχέσεις. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι τον Μάιο του 2017, ο τότε υποψήφιος πρόεδρος Μακρόν συναντήθηκε στο Παρίσι με τον Βαρουφάκη, τον οποίο οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ιθύνοντες απέφευγαν όπως ο διάβολος το λιβάνι.

Ως γνήσιος βέβαια Ιανός, ο Εμανουέλ Μακρόν δεν είχε καλές σχέσεις μόνο με τον Βαρουφάκη. Είχε και με την τράπεζα των Ρότσιλντ στην οποία ήταν οικονομικός σύμβουλος από το 2008 ώς το 2012. Εκείνο το χρονικό διάστημα ο Εμανουέλ Μακρόν έγινε εκατομμυριούχος. Από μία και μόνο υπόθεση, την εξαγορά μιας θυγατρικής της Pfizer από τη Nestlé, δήλωσε πως έβγαλε περίπου δύο εκατομμύρια ευρώ καθαρά. Και δεν ήταν η μόνη υπόθεση που χειρίστηκε.

Ο Εμανουέλ Μακρόν ουδέποτε λοιπόν έκρυψε την αγάπη του για το χρήμα και τις επιχειρήσεις. Ούτε άλλωστε και την απέχθειά του για τους υψηλούς φόρους. Ακόμα και γι’ αυτούς που οι περισσότεροι (αριστεροί και μη) τους θεωρούν δίκαιους και επιβεβλημένους, όπως για παράδειγμα η φορολόγηση των μεγάλων κληρονομιών. Η φιλοσοφία του Μακρόν είναι πως ο πλούτος πρέπει να αυξάνεται και όχι να αναδιανέμεται. Προς τον σκοπό αυτό άλλωστε το πρώτο νομοσχέδιο που παρουσίασε ως υπουργός Οικονομικών αφορούσε το «ξεκλείδωμα της οικονομίας» μέσω της κατάργησης των κλειστών επαγγελματιών και του ανοίγματος των καταστημάτων τις Κυριακές. Ακολούθησε η μείωση της κρατικής συμμετοχής στην αυτοκινητοβιομηχανία Ρενό, η ιδιωτικοποίηση του αεροδρομίου της Τουλούζης κοκ.

Τον Μάιο του 2017 ο Εμανουέλ Μακρόν εξελέγη -ως ανεξάρτητος υποψήφιος- πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας υποσχόμενος πως θα «ελευθερώσει» την οικονομία και θα «προστατεύσει» τους Γάλλους. Ηταν μόλις 39 ετών, δηλαδή ο μικρότερος σε ηλικία πρόεδρος που είχε ποτέ η Γαλλία. Λίγους μήνες μετά την εκλογή του ήταν σαφές πως ελευθέρωσε την οικονομία και προστάτευσε τους πλέον εύπορους Γάλλους. Εκτοτε πολλοί τον ονόμασαν «πρόεδρο των πλουσίων» και όχι αδίκως.

Το 2019, το Ελεγκτικό Συνέδριο της Γαλλίας, αλλά και το ΔΝΤ, υπογράμμισαν σε εκθέσεις τους την εχθρότητα της γαλλικής κοινωνίας έναντι της οικονομικής του πολιτικής. Ωστόσο το αυτί του Μακρόν δεν ίδρωσε. Γνώριζε άλλωστε πως οι έξι στους δέκα Γάλλους, που τον επέλεξαν το 2017 για πρόεδρο της Δημοκρατίας, δεν το έκαναν για την οικονομική πολιτική του, αλλά επειδή οι άλλοι τέσσερις στους δέκα Γάλλοι ήθελαν για πρόεδρο την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν. Το ίδιο άλλωστε συνέβη και στις προεδρικές εκλογές του 2022. Μόνο που αυτή τη φορά η Γαλλία ήταν χωρισμένη στη μέση. Ισως αυτό να συνέβη επειδή ο «Δίας», αντί να εξαπολύει τους κεραυνούς του προτίμησε να παίζει με τη φωτιά. Τώρα όμως που αυτή φούντωσε, ποιος θα τη σβήσει;

Γιατί τoν επιλέξαμε

Ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας παίζει με τη φωτιά, αυξάνοντας αυθαίρετα την απαιτούμενη ηλικία συνταξιοδότησης