Μαραθώνιος για το «Μνημόνιο 3»

Το συνολικό ύψος του νέου δανείου από τον ESM εκτιμάται ότι θα φτάσει στα 50-52 δισ. ευρώ και τα υπόλοιπα 34-40 δισ. ευρώ των χρηματοδοτικών αναγκών της προσεχούς τριετίας θα προέλθουν είτε από το ΔΝΤ είτε από τις ιδιωτικοποιήσεις είτε από μια νέα έξοδο στις αγορές

Στην κόψη του ξυραφιού κινούνται οι διαπραγματεύσεις στο ασφαλιστικό και τα εργασιακά, ειδικά στο σκέλος των πρόωρων συνταξιοδο- τήσεων και της μετενέργειας

Προσαρμοσμένο στις εκλογές είναι το νέο Μνημόνιο που θα γεμίζει με δράσεις και μέτρα στη διάρκεια της αξιολόγησης από τους δανειστές. Το πρώτο κείμενο που θα έρθει σύντομα στη Βουλή θα εστιάζει στις μεταρρυθμίσεις και θα δίνει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να ξεπεράσει τον «κάβο» των πληρωμών που έχει απέναντι σε ΕΚΤ και ΔΝΤ.

Το συνολικό ύψος του νέου δανείου που θα λάβει η χώρα από τον ESM εκτιμάται ότι θα φτάσει στα 50-52 δισ. ευρώ και τα υπόλοιπα 34-40 δισ. ευρώ που θα χρειαστούν για να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της προσεχούς τριετίας θα προέλθουν είτε από το ΔΝΤ είτε από τις ιδιωτικοποιήσεις είτε από μια νέα έξοδο της Ελλάδας στις αγορές.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα βασικά σημεία του νέου Μνημονίου «κλείδωσαν» αργά χθες βράδυ, ύστερα από έναν μαραθώνιο διαβουλεύσεων που είχε η ελληνική πλευρά με τους εκπροσώπους των θεσμών. Αυτές ξεκίνησαν στις 10 το πρωί και διακόπηκαν λίγο μετά τις 6 το απόγευμα προκειμένου να ενημερωθεί ο πρωθυπουργός για τα σημεία που λειτουργούσαν ως «αγκάθια».

Τη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ) ακολούθησε νέος κύκλος επαφών με τους δανειστές που διήρκεσε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης.

Βάση συζήτησης μεταξύ των δύο πλευρών αποτέλεσε το κείμενο του Μνημονίου που απέστειλε από το περασμένο Σάββατο η Κομισιόν στο μέγαρο Μαξίμου, επί του οποίου έγιναν προσθαφαιρέσεις σε ζητήματα που η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα θεωρούσε ότι έπρεπε να αλλάξουν επί τα βελτίω.

Σε ορισμένα από αυτά οι αλλαγές ήταν εφικτές (σ.σ. φορολόγηση αγροτών, φορολογική διοίκηση κ.ά.), σε κάποια άλλα όμως, όπως τα «κόκκινα» δάνεια, το νέο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων και η αγορά ενέργειας, οι προσπάθειες της ελληνικής πλευράς απέβησαν άκαρπες.

Ειδικά στο θέμα της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρισμού οι αρμόδιοι υπουργοί Οικονομικών και Οικονομίας, Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιώργος Σταθάκης αντίστοιχα, δεν κατάφεραν να «εξουδετερώσουν» τις πιέσεις των πιστωτών, οι οποίοι ζήτησαν να συμπεριληφθεί στο νέο Μνημόνιο πρόβλεψη για δημιουργία «μικρής» ΔΕΗ τον Νοέμβριο του 2016, εφόσον το μοντέλο δημοπρασιών λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας αποτύχει.

Σπάσιμο μονοπωλίου

Στο μέτωπο του φυσικού αερίου οι θεσμοί επιμένουν να σπάσει το μονοπώλιο των Εταιρειών Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) Αττικής, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας. Ωστόσο, υπάρχει πρόβλημα με την αποζημίωση των υφιστάμενων μετόχων και δη της ιταλικής ΕΝΙ και της βρετανικής BP που μετέχουν στο σχήμα μαζί με τη ΔΕΠΑ.

Την ίδια στιγμή, στην κόψη του ξυραφιού κινούνται οι διαπραγματεύσεις στο ασφαλιστικό και στα εργασιακά, ειδικά στο σκέλος των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και της μετενέργειας, αφού έως την ύστατη ώρα κυβέρνηση και δανειστές προσπαθούσαν να καταλήξουν τόσο ως προς τη μορφή των παρεμβάσεων όσο και ως προς τον χρόνο υλοποίησής τους.

Οι πιστωτές πιέζουν έτσι ώστε να συμπεριληφθούν άμεσα όλες οι παρεμβάσεις στο κείμενο της συμφωνίας, ενώ η ελληνική πλευρά «καλοβλέπει» το σενάριο να υπάρξει συμφωνία σε κεφαλαιώδη ζητήματα, αλλά η εφαρμογή τους να μετατεθεί για τον Οκτώβριο, όταν δηλαδή θα κατατεθούν οι συνολικές προτάσεις για τη μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό.

Σε κάθε περίπτωση, ασφαλείς πληροφορίες από το υπουργείο Εργασίας έκαναν λόγο για διατάξεις που έχουν ήδη αρχίσει να γράφονται, αλλά αποτελεί ερωτηματικό εάν θα ενταχθούν στο αμέσως επόμενο σχέδιο νόμου ή θα μπουν στο «ψυγείο» για να αξιοποιηθούν λίγους μήνες αργότερα.

Η αύξηση των ορίων ηλικίας, στις περιπτώσεις της πρόωρης συνταξιοδότησης, πάντως, πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Το πιθανότερο σενάριο είναι οι σημερινοί 50άρηδες να «φορτωθούν» επιπλέον 5 έτη εργασίας για να βγουν στη σύνταξη, χρονικό διάστημα επιβαρυντικό, αλλά μικρότερο από τα 6,5 έτη που επιθυμούν οι θεσμοί.

Αναλογική αναμένεται να είναι η αύξηση των ορίων ηλικίας σε όσους συμπληρώσουν προϋποθέσεις συνταξιοδότησης από το 2016 και μετά, με προοπτική στο τέλος του 2022 όλοι οι ασφαλισμένοι να βγαίνουν στη σύνταξη στα 67 έτη.

Στη μετενέργεια των συλλογικών συμβάσεων, το πρόβλημα εντοπίζεται στον χρόνο παράτασης ισχύος μιας συλλογικής σύμβασης μετά τη λήξη της, που ύστερα από τροπολογία του τέως υπουργού Εργασίας, Πάνου Σκουρλέτη, αυξήθηκε από τρεις σε έξι μήνες.

Οι θεσμοί θέλουν να επιστρέψει στο τρίμηνο, που «μεταφράζεται» σε επαναφορά ισχύος της 6ης Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ), που ίσχυε από το 2012 και διατηρεί σε ισχύ μόλις 4 επιδόματα (τέκνων, σπουδών, προϋπηρεσία και βαρέων και ανθυγιεινών ενσήμων). Διαφορετικά μετά τη λήξη του εξαμήνου, μεταφέρονται όλοι οι όροι μιας συλλογικής σύμβασης στις ατομικές συμβάσεις των εργαζομένων ενός κλάδου, άρα και άλλα επιδόματα.

Στόχος πάντως είναι ζητήματα που δεν κατάφεραν να επιλυθούν σε αυτή τη διαπραγμάτευση να κλείσουν στη συνέχεια, μετά και τη νέα τεχνική βοήθεια που θα λάβει η Αθήνα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως συνέβη και με το δεύτερο πρόγραμμα προσαρμογής.

Δεδομένη θεωρείται και η αλλαγή στους δημοσιονομικούς στόχους καθώς το σενάριο για ύφεση 2,1-2,3% του ΑΕΠ και μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα για φέτος δεν ευσταθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις συζητήσεις που έλαβαν χώρα σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων επικράτησε το σενάριο της μεγαλύτερης ύφεσης 3,2% με 3,3% και πρωτογενές έλλειμμα 1% φέτος στον προϋπολογισμό.

Νέο «πακέτο»

Για την ώρα καταβάλλεται προσπάθεια έτσι ώστε το τρίτο Μνημόνιο μαζί με το νέο «πακέτο» προαπαιτούμενων μέτρων να κατατεθούν στη Βουλή και να ψηφιστούν έως την προσεχή Πέμπτη με τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος.

Το «πακέτο» αυτό θα περιλαμβάνει την αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο, ώστε από τα 66 ευρώ ανά χιλιόλιτρο να αυξηθεί σταδιακά -σε δύο δόσεις- στα 330 ευρώ, αλλαγές στη ρύθμιση για τις 100 δόσεις, με αύξηση επιτοκίου από το 3% στο 5% και μείωση του αριθμού των δόσεων για τους εύρωστους οφειλέτες, ενώ θα υπάρξει και μείωση του υψηλού συντελεστή 8% στην έκτακτη εισφορά για όσους έχουν εισοδήματα άνω των 500.000 ευρώ.

Την Παρασκευή 14 Αυγούστου αναμένεται να συνεδριάσει το Eurogroup, ώστε μέχρι τις 18 Αυγούστου να προχωρήσει η ψήφιση της συμφωνίας από Κοινοβούλια της ευρωζώνης και να δοθούν εν συνεχεία τα χρήματα για την πληρωμή του ομολόγου της ΕΚΤ ύψους 3,2 δισ. ευρώ στις 20 Αυγούστου.

Τη συμφωνία θα ακολουθήσει η πρώτη κεφαλαιακή ένεση ύψους 10 δισ. ευρώ προς τις ελληνικές τράπεζες και προτού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ολοκληρώσει τα stress tests, κάτι που θα χαλαρώσει τα capital controls.