ΣΥΡΙΖΑ εσύ, ΣΥΡΙΖΑ εγώ;

Μόλις δύο μέρες πριν, στα 90ά γενέθλια του μεγάλου μας συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, ξανακούσαμε από εξαιρετικές φωνές στην Κήπο του Μεγάρου συνθέσεις με τις οποίες μεγαλώσαμε κι ας μη ζήσαμε οι νεότερες γενιές τις εποχές στις οποίες αναφέρονται οι διαχρονικοί στίχοι των ποιητών που ο Μίκης μελοποίησε.

Μέσα όμως από τις μουσικές του νιώθουμε σαν να τις ζήσαμε. Σαν να ήμασταν εκεί όταν αγωνιστές τραγουδούσαν «σήμερα εσύ, αύριο εγώ».

Δύο μέρες μετά, στη συνεδρίαση της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ στο Σινέ Κεραμεικός νιώσαμε ακριβώς το αντίθετο. Το γενικότερο κλίμα στην αίθουσα, στα πρόσωπα και στις συζητήσεις ήταν «σήμερα εσύ - εγώ ποτέ». Η διάσπαση και οι ακραίες εκφράσεις καθαρής, πεντακάθαρης ρήξης ήταν το λιγότερο που καταλάβαινε κανείς απλώς ακούγοντας τις ομιλίες των μελών της Κ.Ε. του κόμματος.

Το σημαντικότερο -και χειρότερο- ήταν πως δεν ένιωθες ούτε ότι παρακολουθούσες συνεδρίαση του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε καν συνεδρίαση ανθρώπων που μετέχουν στο ίδιο κόμμα. Οι εκατέρωθεν κατηγορίες -πιο σκληρές από τη μεριά της εσωκομματικής αντιπολίτευσης είναι η αλήθεια- έδιναν όχι μόνο τον «παλμό», αλλά και το κεντρικό και ίσως το τελικό μήνυμα: πως το «μαζί» δεν υπάρχει πια.

Από την άλλη πλευρά βέβαια παρουσιάζει ενδιαφέρον ότι ακόμη και σήμερα, με τις όποιες κοινωνικοπολιτικές αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο, η Αριστερά στην Ελλάδα διαθέτει τη δυναμική των αντιφάσεων. Αφήνει χώρο για τη διαφορετική άποψη και την ελεύθερη έκφρασή της, με επιχειρήματα, άλλα βάσιμα και άλλα όχι, ωστόσο δεν περιχαρακώνεται σε χαρακτηρισμούς και επεμβαίνει δυναμικά στις εξελίξεις. Από την άλλη, το ερώτημα φαντάζει αναπόφευκτο: αποτελεί εξέλιξη ακόμη μία διάσπαση της Αριστεράς και μάλιστα όταν για πρώτη φορά κυβερνά;

Κλίμα απογοήτευσης

Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Μαρία Κανελλοπούλου, εμφανώς απογοητευμένη από το γενικότερο κλίμα, στο περιθώριο της συνεδρίασης μας έδωσε την καλύτερη απάντηση: «Μετά τη δικτατορία, είχα βρει έναν φίλο, νέο παιδί, που ήταν έξι χρόνια στη φυλακή επί χούντας. Οταν τον ρώτησα “πώς ήταν” μου είπε: “Πώς να ήταν; Αίμα, ξύλο, τσιμέντο και κουβέρτα. Κι όμως, είχαμε δύναμη να συζητάμε για τη διάσπαση”».

Στα πηγαδάκια οι απόψεις ήταν το ίδιο ακραίες όπως και αυτές των περισσότερων ομιλητών. «Πού θα τον μαζέψει αυτόν το συφερτό;» έλεγαν όσοι αντιπολιτεύονταν την εσωτερική αντιπολίτευση, αναφερόμενοι στον Παν. Λαφαζάνη. «Ας τους μαζέψει. Και τι σχέδιο θα φέρει; Του Λαπαβίτσα; Μα γίνονται αυτά;» Ενώ άλλοι, μιλώντας για τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα έλεγαν πως «ήθελαν να του βάλουν και άλλα προαπαιτούμενα, αλλά πήρε τηλέφωνο ο ίδιος και τους μάζεψε».

Θερμό χειροκρότημα ακολουθούσε απόψεις εκ του μικροφώνου, όπως «εσύ μας έφερες σ’ αυτό το αδιέξοδο. Εσύ και να μας βγάλεις» αναφερόμενοι στον πρωθυπουργό ή «πριν φάμε λωτούς, καλό είναι να θυμόμαστε γιατί μας εξέλεξε ο λαός», «αυτοί που μας εκβιάζουν, μας μαθαίνουν και πώς να εκβιάζουμε».

Μέλη της Κ.Ε. που ήταν υπέρ της εξόδου από την ευρωζώνη ήταν ταυτόχρονα και υπέρ της διεξαγωγής διαρκούς συνεδρίου πριν υπογραφεί η τελική συμφωνία. Δεν ήταν και λίγοι όσοι μιλούσαν σαν να τους ανήκε η ίδια η «επανάσταση» προσωπικά. «Στα χαρακώματα της επανάστασης δεν μας διόρισε κανείς, ούτε μπορεί και να μας απολύσει» είπε η Ελενα Πατρικίου, κάνοντας παράλληλα λόγο για «αυτάρεσκη ματαιότητα του κυβερνητισμού μιας ομάδας που σε έξι μήνες απέδειξε τη γύμνια της».

Ενδιαφέρον αποτελεί επίσης πως όλοι όσοι μίλησαν για έξοδο από το ευρώ και υιοθέτηση ενός εναλλακτικού δρόμου, ταυτόχρονα ανέφεραν πως η κυβερνητική ομάδα άφησε μόνους και χωρίς στήριξη τόσο τη Νάντια Βαλαβάνη όσο και τον Γιάνη Βαρουφάκη, αλλά και τη Ζωή Κωνσταντοπούλου.

Η απάντηση της Ζωής

Η ίδια η πρόεδρος της Βουλής μάλιστα, μίλησε για περίπου 12 λεπτά (ο πρόεδρος αναγκάστηκε να της πει «Ζωή, θέλεις να το μαζέψεις λίγο;») δίνοντας σαφή απάντηση στα όσα δήλωσε ο πρωθυπουργός περί «σουρεαλισμού», αλλά και σε σχόλια παραγόντων του εξωτερικού, όπως η Λαγκάρντ, που ειχε μιλήσει για «παιδιαρίσματα».

«Τα όπλα μας είναι ο λαός, οι επιτροπές αλήθειας για το δημόσιο χρέος και για τις γερμανικές οφειλές -τα πορίσματα των οποίων δεν έχει ακόμη χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση- και το γεγονός ότι εμείς δεν έχουμε φέρει Μνημόνιο, ούτε έχουμε νομιμοποιήσει κανένα Μνημόνιο» δήλωσε.

Δεν το παίρνεις και ελαφρά τη καρδία όταν η ίδια η πρόεδρος της Βουλής κάνει λόγο «για το χειρότερο Μνημόνιο στη μνημονιακή ιστορία» ή για το ότι «η κυβέρνηση δεν έχει το δικαίωμα να εγκλωβίσει ούτε την Αριστερά, ούτε τον ΣΥΡΙΖΑ, ούτε την κοινωνία σε 3ο Μνημόνιο». Αν μη τι άλλο, πρέπει να το λάβεις ισχυρά υπ’ όψιν σου, είτε συμφωνείς είτε διαφωνείς...

Αλλά ούτε το αν συμφωνεί κανείς ή αν διαφωνεί ήταν εύκολο να καταλάβεις από τη συνεδρίαση. Ενας από τους παρόντες το έθεσε στη σωστή του βάση: «Οταν ο Μάρδας (σ.σ. αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών) λέει πως οι επιτροπές που κάνει η Κωνσταντοπούλου στοιχίζουν στους πολίτες και το Δημόσιο και πως τα όποια συμπεράσματα της επιτροπής για το χρέος δεν σημαίνει ότι είναι και συμπεράσματα της κυβέρνησης, τότε διαφωνεί ή συμφωνεί με τη Ζωή που λέει ότι δεν τη λαμβάνουν υπ’ όψιν;»

Θα μπορούσε κάποιος να δει μια «δημιουργική ασάφεια» στη χθεσινή συνεδρίαση της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο όταν ακούγεται επίσημα πως «το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ αποτελούσε πολιτικό κίνδυνο από την αρχή», όπως είπε ο Γιάννης Μηλιός, ή «ξαναδιαβάστε το Κεφάλαιο!» τα πράγματα είναι μάλλον «καθοριστικά σαφή».

Δεν είναι τυχαίο που ο ίδιος ο πρόεδρος του κόμματος και πρωθυπουργός της χώρας στην πρωινή του ομιλία είπε πως « όποιος θέλει άλλη κυβέρνηση και άλλο πρωθυπουργό, ας το πει». Δεν είναι μόνο η λογική που οδήγησε τον Αλέξη Τσίπρα να πει κάτι τέτοιο. Το ένιωσε κιόλας. Οπως και όσοι ήμασταν παρόντες στο Σινέ Κεραμεικός χθες το απόγευμα.

Πάντως, παρά τις χαοτικές ή ακραίες δηλώσεις, η αίσθηση ήταν πως κανείς δεν ήταν πραγματικά ευχαριστημένος με την εξέλιξη που δείχνει προς εσωκομματική ρήξη. Ούτε οι μεν, ούτε οι δε.