Το «νέο εθνικό σχέδιο στήριξης» της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και την ανακούφιση των καταναλωτών από το τεράστιο κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έπειτα από εννέα μήνες πιέσεων.
Ο πρωθυπουργός μίλησε σε πρώτο πρόσωπο, τονίζοντας πολλές φορές την προσωπική του συμβολή στα μέτρα που ανακοινώθηκαν, ενώ εμμέσως πλην σαφώς παραδέχθηκε ότι τα μέτρα που ανακοίνωσε δεν θα είναι επαρκή και θα καλύψουν μέρος μόνο των τερατωδών αυξήσεων που έχουν πληρώσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις. «Καμία εθνική στήριξη δεν θα μπορεί να απορροφήσει τις αυξήσεις και να κρατήσει τις τιμές ενέργειας εκεί που ήταν πριν την κρίση», είπε χαρακτηριστικά.
Μάλιστα υποστήριξε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση στο θέμα της ενέργειας αποδείχθηκε «κατώτερη των περιστάσεων», γιατί άργησε να λάβει μέτρα σε ενιαίο επίπεδο για το θέμα της ενέργειας, ξεχνώντας προφανώς ότι οι χώρες που διεκδίκησαν εξαιρέσεις (Πορτογαλία και Ισπανία), τις πήραν ώστε να ανακουφίσουν τους πολίτες τους από τις υπερβάλλουσες χρεώσεις. Επίσης επανέλαβε ότι η κατάσταση αυτή είναι αποτέλεσμα εξωγενών παραγόντων, μη παραδεχόμενος οποιαδήποτε ευθύνη για την ενεργειακή κρίση στη χώρα, που πλήττει τους πολίτες τουλάχιστον εννέα μήνες, από το φθινόπωρο.
Τι ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός
Σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη:
• Επιστρέφει το 60% των πρόσθετων επιβαρύνσεων από Δεκέμβριο έως Μάιο με όριο τα 600 ευρώ και για εισοδήματα έως 45.000 ευρώ. Τα ποσά θα πιστωθούν στους λογαριασμούς των καταναλωτών.
• Οι επιχειρήσεις ενέργειας θα καταβάλουν μέρισμα αλληλεγγύης στην κοινωνία. Τα πρόσθετα έσοδα θα φορολογηθούν με τέλος 90%, με βάση το τελικό πόρισμα της Ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, που αναμένεται τις επόμενες ημέρες.
• Από τον Ιούλιο θα αποσυνδεθούν οι αυξήσεις φυσικού αερίου από τους λογαριασμούς ρεύματος (ρήτρα αναπροσαρμογής) και για διάστημα ενός χρόνου.
• Ξεκινά το πρόγραμμα «ανακυκλώνω-αλλάζω συσκευή», για αντικατάσταση ενεργοβόρων κλιματιστικών και ψυγείων.
• Εκτός από το «Εξοικονομώ Κατ' Οίκον», θα υπάρξει πρόγραμμα «Εξοικονομώ» για επιχειρήσεις.
Το μήνυμα του πρωθυπουργού
«Αγαπητοί μου συμπολίτες,
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο πόλεμος που συνεχίζεται εκεί χτυπά ολόκληρο τον κόσμο, την Ευρώπη αλλά και τη χώρα μας. Και διεξάγεται όχι μόνο με πυραύλους και βόμβες, αλλά και με όπλο την ενέργεια και την τιμή του φυσικού αερίου, που έχει σκαρφαλώσει σε πρωτοφανή ύψη.
Αυτή είναι που προκαλεί διαδοχικές ανατιμήσεις και ιδίως στο ηλεκτρικό ρεύμα. Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζεται στη ρίζα του μόνο με ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση.
Όμως, σε αντίθεση με τις πρωτοβουλίες που πήρε για το Ταμείο Ανάκαμψης, εδώ η Ευρώπη εμφανίζεται -μέχρι σήμερα τουλάχιστον- κατώτερη των περιστάσεων. Και, δυστυχώς, η λύση της αργεί. Γι' αυτό και η Ελλάδα συνεχίζει να την διεκδικεί αλλά στο μεταξύ δεν αδρανεί. Δεν θα την περιμένει. Γιατί πρώτος εγώ αισθάνομαι ότι οι δυσκολίες των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών μας δεν μπορούν να περιμένουν άλλο.
Με απόφασή μου, λοιπόν, δρομολογείται ένα νέο Εθνικό Πρόγραμμα Στήριξης, με σταθερό προσανατολισμό τους πιο αδύναμους. Αυτήν τη φορά, όμως, και με μέτρα σημαντικής ανακούφισης για τη μεσαία τάξη.
Βοηθήσαμε πολύ τα ευάλωτα νοικοκυριά, που είχαν χαμηλές καταναλώσεις. Αλλά είναι αλήθεια πως όσοι χρησιμοποίησαν λίγο περισσότερο ρεύμα -γιατί έπρεπε, για παράδειγμα, να θερμανθούν με κλιματιστικό ή έχουν μία μικρή δεύτερη κατοικία- βλέπουν υπέρογκες αυξήσεις στους λογαριασμούς τους. Με την κρατική στήριξη, αν και μεγάλη, να αποδεικνύεται μικρή για να σηκώσει το βάρος τους.
Αυτό από σήμερα αλλάζει. Είμαι αποφασισμένος να διορθώσουμε τις αδικίες του χθες, να οργανώσουμε καλύτερα την άμυνα του σήμερα, αλλά και να αποτρέψουμε κινδύνους του αύριο.
Το νέο μας Πρόγραμμα παρεμβαίνει σε τέσσερα πεδία: Πρώτον, η πολιτεία επιστρέφει στον ατομικό τραπεζικό λογαριασμό κάθε ιδιοκτήτη ή ενοικιαστή πρώτης κατοικίας το 60% όλων των πρόσθετων επιβαρύνσεων που έχει υποστεί, αναδρομικά από τον Δεκέμβριο έως και τον Μάιο. Το όριο της έκτακτης αυτής αποζημίωσης θα είναι τα 600 ευρώ και θα αφορά όλους τους συμπολίτες μας με ετήσιο εισόδημα έως και 45.000 ευρώ.
Ταυτόχρονα, για τον Μάιο και τον Ιούνιο θα καλύπτεται κατά 50% η όποια αύξηση στην κατανάλωση και πέραν των 300 KWh. Ενώ, επιπλέον, η νέα έκπτωση θα αφορά και τις μη κύριες κατοικίες, και μάλιστα για το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης.
Δεύτερον, όπως έχω δηλώσει, οι επιχειρήσεις παραγωγής ρεύματος θα κληθούν να καταβάλουν το δικό τους μέρισμα αλληλεγγύης στην κοινωνία, που δοκιμάζεται από την ακρίβεια. Με βάση, λοιπόν, το τελικό πόρισμα της Ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, που αναμένεται τις αμέσως επόμενες μέρες, τα πρόσθετα συγκυριακά έσοδά τους θα φορολογηθούν με ένα ειδικό τέλος ύψους 90%.
Πρόκειται, άλλωστε, για ποσά τα οποία θα διατεθούν για να ανακουφίσουν ελληνικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Γιατί είναι ώρες δράσης της πολιτείας αλλά και ώρες ευθύνης όλων μας.
Τρίτον, ανεξάρτητα από τις ευρωπαϊκές αποφάσεις, η ελληνική κυβέρνηση, με δική της πρωτοβουλία, δρομολογεί από τον Ιούλιο ένα σύστημα που αποσυνδέει τις διεθνείς αυξήσεις του φυσικού αερίου από τους λογαριασμούς ρεύματος στη χώρα. Η διάρκεια αυτού του σχήματος θα έχει ορίζοντα έως και ένα χρόνο.
Με απλά λόγια, και με μία διπλή κρατική παρέμβαση τόσο στη χονδρική όσο και στη λιανική αγορά ενέργειας, θέτουμε ένα έμμεσο πλαφόν. Και, ταυτόχρονα, σταθεροποιούμε τις τιμές που φτάνουν στον καταναλωτή. Αναστέλλεται έτσι ουσιαστικά η ρήτρα αναπροσαρμογής. Και «κόβονται μαχαίρι» τα υπερέσοδα των εταιρειών ενέργειας.
Η πρωτοβουλία είναι δίκαιη, τεκμηριωμένη και κοστολογημένη. Και, το κυριότερο, δεν δημιουργεί προβλήματα ανταγωνισμού που θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν νομικά τα θετικά αποτελέσματά της για τους καταναλωτές.
Τέλος, μετατρέπουμε την εξοικονόμηση ενέργειας σε «ασπίδα» κάθε πολίτη και κάθε επιχείρησης απέναντι στους εκβιασμούς όσων ποντάρουν στην άσκοπη σπατάλη της.
Τις επόμενες εβδομάδες ξεκινά το πρόγραμμα «Ανακυκλώνω - αλλάζω συσκευή», που πριμοδοτεί γενναία την απόσυρση των παλιών, ενεργοβόρων κλιματιστικών και ψυγείων. Ενώ το φθινόπωρο, παράλληλα με το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» των κατοικιών, δρομολογείται και το «Εξοικονομώ για Επιχειρήσεις». Ένα σχέδιο που θα επιτρέπει, μεταξύ άλλων, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μονάδων στις στέγες των κτηρίων τους.
Η φθηνότερη ενέργεια όμως είναι αυτή που δεν καταναλώνεται ποτέ. Συνεπώς, μικρές αλλαγές στις συνήθειες μας, όπως μικρές αλλαγές στις ρυθμίσεις των κλιματιστικών μας, θα φέρουν αμέσως και χαμηλότερους λογαριασμούς. Έτσι βοηθούμε και το περιβάλλον αλλά και το πορτοφόλι μας.
Συμπολίτες μου,
Για να καταλήξω σε αυτές τις τέσσερις παρεμβάσεις χρειάστηκε χρόνος και μελέτη. Γιατί ένα τέτοιο πολυεπίπεδο πρόγραμμα πράγματι ήταν μία σύνθετη άσκηση, με πολλές τεχνικές, οικονομικές, ακόμη και πολιτικές παραμέτρους.
Διαμορφώθηκε, ωστόσο, σε άμεσο ρεαλιστικό σχέδιο χάρη στη συνεπή και συνετή πολιτική που προηγήθηκε. Είναι αυτή που έφερε χαμηλότερο έλλειμμα το 2021 και θετικές διεθνείς αξιολογήσεις. Και τώρα χρηματοδοτεί την νέα πρωτοβουλία μας, μαζί με τους πόρους από τα έσοδα των παραγωγών ρεύματος.
Μακάρι να μπορέσουμε να πετύχουμε και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, ώστε να μειωθεί η επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό. Αλλά δεν πρόκειται να περιμένω μέχρι το αργοκίνητο ευρωπαϊκό υπερωκεάνιο να αλλάξει πορεία.
Θα είμαι, ωστόσο, ειλικρινής: όσο διαρκεί ο πόλεμος, καμία εθνική στήριξη δεν θα μπορεί να απορροφήσει όλες τις αυξήσεις και να κρατήσει τις τιμές ενέργειας εκεί που ήταν πριν την κρίση. Όποιος ισχυρίζεται ότι μπορεί να το κάνει, σας λέει ψέματα.
Ήδη από το φθινόπωρο, άλλωστε, το κράτος απορροφά μέρος των αυξήσεων, ενισχύοντας ταυτόχρονα, όσο μπορεί, το διαθέσιμο εισόδημα με νέες, μόνιμες μειώσεις φόρων και εισφορών. Αυτές τις μέρες, μάλιστα, οκτώ στους δέκα συμπολίτες μας θα κληθούν να πληρώσουν ακόμα χαμηλότερο ΕΝΦΙΑ.
Και τώρα, η νέα δέσμη παρεμβάσεων θα απορροφήσει το 70% έως 80% της αύξησης στην τιμή της κιλοβατώρας για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τους αγρότες μας. Με ορίζοντα τους επόμενους 12 μήνες και με παρεμβάσεις σε όλα τα μέτωπα.
Η πολιτεία οφείλει να στέκεται δίπλα στους πολίτες όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με βίαιες αλλαγές που μόνοι τους δεν μπορούν να διαχειριστούν. Το κάναμε στη διάρκεια της πανδημίας, το κάνουμε και τώρα, με την ενεργειακή κρίση.
Ένα κράτος που προστατεύει την κοινωνία, επιμερίζοντας δίκαια το κόστος κάθε αναγκαστικής προσαρμογής. Αλλά και μία πολιτεία που μάχεται για να αναπτύσσεται η χώρα ώστε τους καρπούς της συλλογικής προόδου να τους γεύονται όλοι οι πολίτες. Αυτό είναι το όραμά μου και αυτό υπηρετώ με συνέπεια, κάθε μέρα. Σας ευχαριστώ».
Παρασκευή 8.30 το πρωί η εξειδίκευση των μέτρων
Όπως ανακοινώθηκε, η εξειδίκευση των μέτρων που ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θα γίνει το πρωί της Παρασκευής στις 8.30 στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας.
Τα μέτρα θα εξειδικεύσουν ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, ο αν. υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο γ.γ. Δημοσιονομικής Πολιτικής, Θάνος Πετραλιάς, και η γ.γ. Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου.
Την παρουσίαση θα συντονίσει η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος, Αριστοτελία Πελώνη.
Μέτρα υπό πίεση
Οι παρεμβάσεις αυτές, πάντως, ήρθαν καθώς η κυβέρνηση βρισκόταν επί μήνες υπό ασφυκτική πίεση, εξαιτίας των εξωπραγματικών επιβαρύνσεων στα τιμολόγια του ρεύματος -και του φυσικού αερίου- στα νοικοκυριά, που προκάλεσαν οργή και τσουνάμι νομικών προσφυγών από πολίτες και οργανώσεις προστασίας του καταναλωτή.
Άλλωστε, εκτός από τις μαζικές αγωγές κατά της ΔΕΗ και άλλων παρόχων ρεύματος και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξης Τσίπρας και στη συνέχεια το Κίνημα Αλλαγής έφεραν την κυβέρνηση προ των ευθυνών της τροπολογίες στη Βουλή σχετικά με τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Σφοδρή ήταν η αντίδραση και στην κυνική παραδοχή του βουλευτή της Ν.Δ. Μπάμπη Παπαδημητρίου πως οι ιδιώτες πάροχοι πίεσαν τη ΔΕΗ να εφαρμόσει τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
Το θέμα επίσης φέρνει στις Βρυξέλλες η Ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία, που μετά από πρωτοβουλία της Έλενας Κουντουρά, κατέθεσε κατεπείγουσα ερώτηση προς την Κομισιόν για τη βίαιη, κατά παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, και αδιαφανή εφαρμογή των ρητρών αναπροσαρμογής στην Ελλάδα.
Μέχρι τελευταία στιγμή η κυβέρνηση και ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέμεναν να ρίχνουν το μπαλάκι των ευθυνών για τη λήψη ουσιαστικών μέτρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αρνούμενοι πάντως να χρησιμοποιήσουν υπάρχοντα εργαλεία που προσφέρει η Κομισιόν. Το «εθνικό σχέδιο» που ανακοίνωσε αναμένεται να εξειδικεύσουν το πρωί της Παρασκευής οι αρμόδιοι υπουργοί.
Η δήλωση Τσίπρα
Το πρωί της Πέμπτης, από την Καβάλα όπου περιοδεύει ο Αλέξης Τσίπρας, και εν αναμονή των ανακοινώσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη, δήλωσε σχετικά:
«Αφού εννιά μήνες ο κ. Μητσοτάκης, με την πολιτική του να αφήσει ανεξέλεγκτη την αισχροκέρδεια στην ενέργεια, έχει λεηλατήσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις, σήμερα έντρομος μπροστά στην οργή και την αγανάκτηση της ελληνικής κοινωνίας προσπαθεί να πάρει κάποια μέτρα για να σώσει οτιδήποτε αν σώζεται. Να σε κάψω Γιάννη να σε αλείψω μέλι».
Και πρόσθεσε μεταξύ άλλων: «Για μας όποια μέτρα, έστω και αυτά τα πολύ αργοπορημένα, είναι καλοδεχούμενα. Ακόμα πιο καλοδεχούμενη όμως είναι μία απόφαση που πρέπει να πάρει: Την προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία».
Και μιλώντας στο κανάλι CENTER της Καβάλας, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τόνισε ότι «Αν αφεθεί αλώβητος ο μηχανισμός αισχροκέρδειας, τότε θα έχουμε κάνει μία τρύπα στο νερό».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας