Αναγκαστικές... απαλλοτριώσεις ορισμένου χρόνου

Στην... απαλλοτρίωση των τελευταίων κρατικών χρημάτων προχώρησε χθες η κυβέρνηση, «σηκώνοντας» αποταμιεύσεις 1 δισ. ευρώ από τους φορείς της γενικής κυβέρνησης, αφήνοντας απ’ έξω ασφαλιστικά ταμεία και εισηγμένες ΔΕΚΟ. Τη δέσμευση αυτών των αποθεματικών προβλέπει Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ), που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου. Ολα τα κόμματα της αντιπολίτευσης στηλίτευσαν αυτή την κίνηση που ο ΣΥΡΙΖΑ είχε καταγγείλει ως αντιπολίτευση, με τη Ν.Δ. να θέτει θέμα απόδοσης ευθυνών.

Μάλιστα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για ευθεία παραβίαση του άρθρου 102 του Συντάγματος περί οικονομικής αυτοτέλειας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που ξεσηκώθηκαν μετά τη δημοσίευση της ΠΝΠ στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Βαρείς ήταν οι χαρακτηρισμοί και από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, που κατήγγειλε για πραξικόπημα την κυβέρνηση, υποστηρίζοντας ότι «καταφεύγει σε αυτή τη λύση για να καλύψει τα προβλήματα ρευστότητας που δημιούργησε η ανικανότητά της για αποτελεσματική διαπραγμάτευση με τους εταίρους». Τα «πυρά» του Ποταμιού εστίασαν στην περιορισμένη αξιοπιστία του πρωθυπουργού, επισημαίνοντας ότι άλλα έλεγε στις προγραμματικές δηλώσεις στις 8 Φεβρουαρίου και άλλα πράττει τώρα.

Για την κυβέρνηση, η θύελλα των αντιδράσεων που προκάλεσε η ΠΝΠ είναι υποδεέστερη της ταραχής και της αγωνίας που η ίδια βιώνει για την κάλυψη των υποχρεώσεων της χώρας. Το νέο «γραμμάτιο» της 12ης Μαΐου που έχει η χώρα προς το ΔΝΤ και το οποίο φτάνει τα 746 εκατ. ευρώ είναι «από μόνο του αρκετό», όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές, για να κρατήσει τη χώρα σε αναμμένα κάρβουνα. Το ίδιο συμβαίνει και με τις τέσσερις δανειακές υποχρεώσεις του Ιουνίου προς το Ταμείο, που θα πρέπει να πληρωθούν στις 5, 12, 16 και 19 του μήνα, με τα αντίστοιχα ποσά των δόσεων να φτάνουν τα 298,6 εκατ., 336 εκατ., 560 εκατ. και 336 εκατ. ευρώ.

Πρόκειται για υποχρεώσεις που δεν εντάσσονται στον μεγάλο «κάβο» με τις πληρωμές του καλοκαιριού και οι οποίες έχουν να κάνουν με τα «ακούρευτα» ομόλογα που έχει στην κατοχή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι πρώτοι τίτλοι, αξίας 3,455 δισ. ευρώ, ωριμάζουν στις 20 Ιουλίου και οι δεύτεροι, 3,18 δισ. ευρώ, ένα μήνα μετά. Να σημειωθεί ότι από αυτές τις πληρωμές απουσιάζουν οι υπόλοιπες βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις που πρέπει να καλυφθούν. Οπως για παράδειγμα ότι μέσα σε δύο εβδομάδες το Δημόσιο καλείται να καταβάλει μισθούς ύψους 1,1 δισ. ευρώ, να ενισχύσει τα ασφαλιστικά ταμεία με περίπου 850 εκατ. ευρώ και να καταβάλει τόκους 200 εκατ. ευρώ στους δανειστές.

Μπροστά σε αυτό το «βουνό» των υποχρεώσεων η κυβέρνηση «στράγγιξε» και τα τελευταία αποθεματικά που έχουν στο «μπαούλο» οι φορείς της γενικής κυβέρνησης, κάνοντας υποχρεωτική τη μεταφορά τους στην Τράπεζα της Ελλάδος. Εκεί υπάρχει λογαριασμός με διαθέσιμα αξίας 8,8 δισ. ευρώ από φορείς που τα έχουν ήδη καταθέσει. Ετσι, μαζί με αυτά που θα έρθουν μέσω της ΠΝΠ θα «ψηλώσουν» στα 9,8 δισ. ευρώ συνολικά. Η ρύθμιση αναφέρεται σε φορείς οι οποίοι χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό και δίνει τη δυνατότητα στο Δημόσιο να δανείζεται για χρονική περίοδο έως και 15 ημέρες ποσά, τα οποία οι φορείς δεν έχουν ανάγκη.

Μέσω repos

Με αυτόν τον τρόπο οι φορείς εξασφαλίζουν πιο αποδοτική τοποθέτηση των ταμειακών τους διαθεσίμων, αφού τα επιτόκια των εμπορικών τραπεζών δεν ξεπερνούν το 1%, ενώ στην Τράπεζα της Ελλάδος η απόδοση είναι της τάξης του 2,5% μέσω των συμφωνιών επαναγοράς (repos). Υπενθυμίζεται ότι με πρόσφατη τροπολογία της κυβέρνησης τα ταμειακά διαθέσιμα των φορέων είναι πλήρως εξασφαλισμένα με δικαίωμα αποζημίωσης από το Δημόσιο. Ανά πάσα στιγμή προκύψει ανάγκη για τους φορείς να κάνουν χρήση αυτών των διαθεσίμων, μπορούν να εκταμιεύσουν τα ποσά που επιθυμούν, όπως έκανε η Αττικό Μετρό, η οποία σήκωσε πρόσφατα 150 εκατ. ευρώ από την Τράπεζα της Ελλάδος.

■ Πρέπει να τονιστεί πως η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου εξαιρεί τα ασφαλιστικά ταμεία, τις εισηγμένες ΔΕΚΟ και τις θυγατρικές εταιρείες αυτών από την υποχρέωση μεταφοράς διαθέσιμων στην Τράπεζα της Ελλάδος, με αποτέλεσμα να περιορίζει σημαντικά τα κεφάλαια που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που θα εισαχθεί άμεσα στη Βουλή, έχει αναδρομική ισχύ από τις 17 Μαρτίου του 2015.

Μαζικές προσφυγές στο ΣτΕ από τους ΟΤΑ

Με προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας απαντά η Αυτοδιοίκηση στο περιεχόμενο της πράξης νομοθετικού περιεχομένου (ΠΝΠ). Ηδη ο περιφερειάρχης Στ. Ελλάδας, Κ. Μπακογιάννης, ενημέρωσε ότι έπειτα από γνωμοδότηση της νομικής του υπηρεσίας εξέδωσε απόφαση δικαστικής προσφυγής, ζητώντας την ακύρωση της ΠΝΠ και την αναστολή εφαρμογής της, ενώ με προσφυγές προειδοποιεί και η ΚΕΔΕ. Τα συλλογικά όργανα των αιρετών (ΚΕΔΕ, ΕΝΠΕ) καλούν σήμερα σε έκτακτες συνεδριάσεις (13.00). Οι δήμαρχοι θα συνεδριάσουν, με στόχο τον καθορισμό κινητοποιήσεων δήμων και εργαζομένων απέναντι στην «πολιτικά και θεσμικά απαράδεκτη απόφαση».

Σύμφωνα με την ΚΕΔΕ, η δέσμευση των χρημάτων των δήμων δημιουργεί μεγαλύτερα αδιέξοδα, καθώς: ανατρέπει τον προγραμματισμό τους σε έργα, θέτει σε κίνδυνο τη χρηματοδότηση της ομαλής λειτουργίας των υπηρεσιών τους και αμφισβητεί τη δυνατότητά τους να ανταποκριθούν στη μισθοδοσία του προσωπικού τους σε βάθος μηνών. Τόσο από δήμους όσο και από περιφέρειες γίνεται λόγος για μια πράξη που θίγει την οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των ΟΤΑ και είναι προδήλως αντισυνταγματική και παράνομη δεδομένης και της αναδρομικότητάς της.

«Η ΠΝΠ δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια προσωρινή (15νθήμερη) εσωτερική ανακύκλωση της βραχυπρόθεσμης ταμειακής ρευστότητας της χώρας», υπογραμμίζει σε δήλωσή του ο γ.γ. του υπουργείου Εσωτερικών, Κ. Πουλάκης, εξηγώντας ότι διασφαλίζονται απολύτως η άμεση ταμειακή ρευστότητα των ΟΤΑ και η μισθοδοσία των υπαλλήλων τους. Ταυτόχρονα, συμπληρώνει, δίνεται στο ελληνικό Δημόσιο η δυνατότητα άντλησης προσωρινής ρευστότητας.

Στ. Ζ.