Κοστολογημένες οι έξι μεταρρυθμίσεις

Μετά από μερόνυχτα συσκέψεων στο Μαξίμου και στο υπουργείο Οικονομικών, το οικονομικό επιτελείο κατέληξε χθες σε έξι μεταρρυθμίσεις τις οποίες θα παρουσιάσει ο Γιάνης Βαρουφάκης στο Γιούρογκρουπ της Δευτέρας. Οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών θα λάβουν στα χέρια τους κοστολογημένες προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης, όπως διαβεβαίωσε και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης, ώστε να υλοποιηθεί το δεύτερο βήμα -μετά τη σύναψή της- της ενδιάμεσης συμφωνίας-γέφυρα. Σκοπός είναι να προχωρήσουν βήμα βήμα οι σχετικές διεργασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οπότε στο πέρας του τετραμήνου να διεξαχθεί η κεντρική διαπραγμάτευση για το χρέος.

Τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου σε διαρκείς συσκέψεις τους έθεταν το πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων που θα παρουσιαστούν τη Δευτέρα. Ωστόσο, η σχετική επεξεργασία θα περατωθεί πιθανότατα το Σαββατοκύριακο, καθώς η ελληνική πλευρά θέλει να προσέλθει στις Βρυξέλλες με ελάχιστη την πιθανότητα να αντιμετωπίσει οποιεσδήποτε αντιρρήσεις από τους εταίρους της. Χθες γνωστοποιήθηκαν οι άξονες των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων, εν είδει τίτλων, και μια πρώτη ματιά δείχνει ότι πρόκειται για κινήσεις που δεν επισύρουν ιδιαίτερο δημοσιονομικό κόστος. Απεναντίας, στοχεύουν στην αύξηση των εσόδων προς το κράτος, καθώς κάθε σενάριο απειλής για «ασφυξία» πρέπει να αποκλειστεί εκ των προτέρων.

Εξάλλου οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν «χαιρετίσει» τη θέληση της ελληνικής κυβέρνησης να «συγκρουστεί» με τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή, ιδιαίτερα αυτή που προέρχεται από τα κορυφαία οικονομικά στρώματα. Στελέχη της κυβέρνησης επισημαίνουν ότι δεν προτίθενται να αλλάξουν το ύψος του ΦΠΑ, αλλά περισσότερο να διευρύνουν τη φορολογική βάση και να δημιουργήσουν μια νέα φορολογική «συνείδηση».

Οι έξι μεταρρυθμίσεις είναι οι ακόλουθες:

1) Αμεση αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης

Το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή περιλαμβάνει τα έκτακτα μέτρα για την εξασφάλιση σίτισης, στέγασης και ενεργειακής επάρκειας σε όσα νοικοκυριά και πολίτες μαστίζονται από τη φτώχεια. Σύμφωνα με την πρώτη έκθεση που εκπόνησε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, το συνολικό κόστος των μέτρων ανέρχεται σε 200.300.000 ευρώ για το 2015. Συγκεκριμένα, η δαπάνη για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος θα κοστίσει 22.100.000 ευρώ, το κόστος της χορήγησης επιδόματος ενοικίου είναι 40.500.000, ενώ η επιδότηση για σίτιση ανέρχεται συνολικά σε 137.700.000 ευρώ.

2) Διοικητική μεταρρύθμιση

Ο Γιάνης Βαρουφάκης θα παρουσιάσει μια δέσμη μέτρων για την αποτελεσματικότερη άσκηση της δημόσιας διοίκησης. Αιχμή του δόρατος θα είναι η πρόταση για την καθιέρωση της «Εξυπνης Κάρτας του Πολίτη», με την οποία οι πολίτες που διαβιούν κάτω από τα όρια της φτώχειας θα έχουν πρόσβαση σε είδη πρώτης ανάγκης. Πέραν αυτού, η κυβέρνηση εξετάζει να θέσει στους εταίρους της και το σχέδιο για μια άλλη «κάρτα» με την οποία θα απλοποιηθεί η σχέση των πολιτών με το Δημόσιο. Ετσι θα είναι προσβάσιμα τα κάθε λογής στοιχεία μέσω της «επικοινωνίας» των υπηρεσιών, ενώ θα απαλειφθεί σε μεγάλο βαθμό η γραφειοκρατία. Επ’ αυτού δεν αποκλείεται να ζητηθεί η συνδρομή του ΟΟΣΑ.

3) Ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών

Η κυβέρνηση έχει θέσει στόχο να προχωρήσει αμέσως στο νέο σχήμα ρύθμισης των οφειλών στο Δημόσιο και στα Ασφαλιστικά Ταμεία, με το επιθυμητό «σενάριο» να περιλαμβάνει τις 100 δόσεις. Η ελληνική πλευρά θα πει στους εταίρους της ότι με αυτόν τον τρόπο θα ξεκινήσει σύντομα η ροή χρήματος στα δημόσια ταμεία, αφού θα καταβάλλονται μικρότερες δόσεις σε σταθερές οφειλές, ενώ θα «επιβραβεύονται» οι συνεπείς. Το οικονομικό επιτελείο φαίνεται ότι απορρίπτει την ιδέα μιας «περαίωσης».

4) Μεταρρύθμιση φορολογικής διοίκησης

Πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών είναι να υπάρξουν αλλαγές στον τρόπο που λειτουργεί ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων. Θα κατατεθούν συγκεκριμένες προτάσεις για αλλαγές, για τις οποίες θα ληφθεί υπόψη η τεχνική βοήθεια τρίτων. Αυτές οι προτάσεις θα αφορούν το πώς θα ενισχυθεί η ανεξαρτησία του, πώς θα ελέγχεται η επίδοσή του και πώς θα αντικαθίσταται σε περίπτωση αδράνειάς του. Σε αυτή την κατεύθυνση η ελληνική κυβέρνηση θα δώσει ιδιαίτερο βάρος στο να θέσει και ποσοτικούς στόχους, ενώ θα υπάρξει σαφής «στροφή» στην ενίσχυση των αρμοδιοτήτων για τον υψηλό πλούτο και τους μεγαλο-οφειλέτες, ακόμα και μέσω ερευνών και διώξεων. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να προταθεί η ενσωμάτωση του ΣΔΟΕ στη ΓΓΔΕ.

5) Ενεργοποίηση του Φορολογικού Συμβουλίου

Κεντρικό επιχείρημα της κυβέρνησης για την προσέλκυση επενδύσεων αλλά και την «ομαλότητα» στην καταβολή φόρων θα είναι η ανάγκη να υπάρξει ένα σταθερό φορολογικό σύστημα. Υπό αυτό το πρίσμα θα τίθεται ο στόχος σχηματισμού ενός Φορολογικού Συμβουλίου, το οποίο αποτελούσε «κλασική» δέσμευση των προηγούμενων κυβερνήσεων, αλλά ουδέποτε υλοποιήθηκε. Σε αυτό θα συμμετέχουν τόσο πολιτικοί όσο και υπηρεσιακοί παράγοντες και «τεχνοκράτες», ώστε να καθορίζεται το φορολογικό πλαίσιο σε μικροοικονομικό και μακροοικονομικό επίπεδο.

6) Νέο ευέλικτο σώμα στοχευμένων φορολογικών ελέγχων

«Επιστέγασμα» της μεταρρύθμισης της φορολογικής δομής θα αποτελέσει η δημιουργία και στελέχωση ενός νέου σώματος «Αδιάφθορων» της Εφορίας. Αυτό θα αποτελείται πλέον από ελεγκτές που δεν θα έχουν μόνιμη οργανική σχέση με τις εφορίες, ώστε να παύσει κάθε ενδεχόμενο χρηματισμού ή «επιείκειας» λόγω της μονιμότητας της σχέσης ελεγκτή και ελεγχόμενου. Οι εν λόγω ελεγκτές θα λαμβάνουν ειδική εκπαίδευση, θα προέρχονται από γνωστικά αντικείμενα με έμφαση στις νέες τεχνολογίες και θα καλούνται να ελέγξουν κυρίως τις υποθέσεις μεγάλης φοροδιαφυγής.