Η συζήτηση γύρω από την παρουσίαση της Λευκής Βίβλου για την άμυνα της Ευρώπης, δηλαδή του σχεδίου για μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής ικανότητας και αυτονομίας, ανέδειξε ακόμη μία ενδιαφέρουσα πτυχή που αφορά τον ελληνοτουρκικό διάλογο.
Σε αυτό το πλαίσιο, έμπειροι αναλυτές των διπλωματικών θεμάτων με τους οποίους συνομίλησε η «Εφ.Συν.» επισήμαναν πως, εν μέσω γεωπολιτικής αστάθειας, η προοπτική μιας ευρωτουρκικής συνεργασίας ως μέρους της νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας της Ευρώπης θα μπορούσε να παρακινήσει την Τουρκία να αμβλύνει σε κάποια ζητήματα την άτεγκτη στάση που υιοθετούσε στο παρελθόν. Με αυτόν τον τρόπο θα διευκόλυνε τους Ευρωπαίους εταίρους να αποδεχτούν τον ειδικό ρόλο που διεκδικεί στο ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας, χωρίς περαιτέρω ενδοευρωπαϊκές προστριβές.
Εξάλλου η επίτευξη μιας συμφωνίας σε αυτό το επίπεδο αποτελεί κοινή προτεραιότητα των δύο πλευρών και συνεπώς δεν αποκλείεται η Τουρκία να επανεξετάσει την προσέγγισή της σε διάφορα καυτά ζητήματα που αφορούν κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σε αυτό το πλαίσιο και η ρητή αναφορά στη Λευκή Βίβλο που κάνει λόγο συγκεκριμένα για την ανάγκη δέσμευσης της Τουρκίας «να προχωρήσει σε μια πορεία συνεργασίας σε όλα τα σημαντικά ζητήματα στην Ε.Ε., σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Απριλίου 2024», όπως η παραίνεση για επίλυση του Κυπριακού και επίτευξη σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Εξάλλου, η ενδεχόμενη αλλαγή στάσης της Τουρκίας στα ζητήματα αυτά θα μπορούσε να πιστοποιηθεί και από τη θετική προσέγγιση της τουρκικής πλευράς στην πρόσφατη πενταμερή για το Κυπριακό στη Γενεύη. Η «Εφ.Συν.» είχε βρεθεί στη Γενεύη και παρακολούθησε στενά τον ρόλο που διαδραμάτισε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ο οποίος επιφύλαξε μια αναπάντεχα διαλλακτική στάση στην περίπτωση του διορισμού απεσταλμένου για το Κυπριακό, μια θέση που υποστήριζε κυρίως η ελληνοκυπριακή πλευρά. Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως κομβικής σημασίας υπήρξε και η παρέμβασή του για να καμφθούν οι αντιρρήσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ για το ζήτημα. Βέβαια η αλλαγή θεώρησης των πραγμάτων από την πλευρά της τουρκικής διπλωματίας πιθανόν να μοιάζει πρώιμη, καθώς η τουρκική ρητορική περί της λύσης των δύο κρατών για το Κυπριακό δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ελιγμούς. Ωστόσο, οι επικείμενες εκλογές στα κατεχόμενα τον ερχόμενο Οκτώβριο μπορεί να αποδειχθούν κρίσιμες για την πορεία του Κυπριακού.
«Αδειασμα» σε Τατάρ
Ηδη σε αυτή τη φάση, Τούρκοι αναλυτές προεξοφλούν πως η Αγκυρα έχει αποσύρει την παρασκηνιακή στήριξη που παρείχε όλο αυτό το διάστημα στον Τουρκοκύπριο ηγέτη, με τον πάλαι ποτέ «αγαπημένο» του Τούρκου προέδρου να βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Μια πιθανή απόσυρση του Τατάρ από το «παιχνίδι» θα μπορούσε ίσως να σηματοδοτήσει την αλλαγή προθέσεων της Αγκυρας στο ζήτημα για χάρη της μελλοντικής αμυντικής συνεργασίας της με τους Ευρωπαίους.
Μάλιστα το τελευταίο διάστημα ο Τύπος στα κατεχόμενα δεν διστάζει να προεξοφλήσει ακόμη και την αποχώρηση του Τατάρ από την εκλογική κούρσα. Ο Τατάρ είναι πλήρως ευθυγραμμισμένος με την Αγκυρα, υπακούοντας απόλυτα στις εντολές της κατοχικής δύναμης. Ωστόσο, φαίνεται πως το πρόβλημα έγκειται στην ικανότητά του να προωθεί και να αναδεικνύει τις επίσημες πολιτικές της. Επίσης, σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, του καταλογίζεται ευθύνη για την κρίση στο κόμμα του, το Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP), και κατηγορείται ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί τα εσωκομματικά ζητήματα, με την Τουρκία να φαίνεται δυσαρεστημένη με τον εκλεκτό της, τον οποίο επικρίνει συχνά.
Μάλιστα, σε περίπτωση που ο Τατάρ παραμείνει στην εκλογική κούρσα, η αναμέτρηση αναμένεται αμφίρροπη: σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, η διαφορά Ερσίν Τατάρ και του βασικού του αντιπάλου Τουφάν Ερχιουρμάν, προέδρου του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (ΡΤΚ) είναι οριακή.
Σύμφωνα με τους ίδιους αναλυτές, η Αγκυρα διαθέτει δημοσκοπικά δεδομένα που δείχνουν ότι ο Τατάρ δεν διεισδύει εύκολα σε αντίπαλα πολιτικά κοινά, τη στιγμή που η τουρκική διπλωματία προτιμά ένα πρόσωπο με ευρεία αποδοχή, το οποίο θα μπορούσε επίσης να γίνει αποδεκτό από τα άλλα εμπλεκόμενα μέρη στο Κυπριακό – έναν «πρόεδρο λύσης», αν και αυτό δεν αποτελεί απαραίτητα βασική προτεραιότητα της κατοχικής δύναμης.
Σε αυτό το πλαίσιο, υποστηρίζουν πως εξετάζεται η υποστήριξη προς τον πρόεδρο του PTK Τουφάν Ερχιουρμάν, ο οποίος ταυτίζεται με την Αριστερά. Αυτό προκύπτει και από τις συνεχείς προσπάθειες του Ερχιουρμάν να δείξει την αφοσίωσή του στην Αγκυρα και τον Ερντογάν. Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως πρόσφατα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου, επικαλούμενα πηγές από τα κατεχόμενα, διατείνονταν πως αυτό το σενάριο είναι πιθανό και έχει συμβεί στο παρελθόν, όπως με τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, που αντικατέστησε τον άλλοτε πανίσχυρο Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς κατόπιν εντολής της Αγκυρας. Η Τουρκία, γνωστή για τις τακτικές της κινήσεις, αντικατέστησε τον Ντενκτάς με τον Ταλάτ που διέθετε μεγαλύτερη κουλτούρα επίλυσης.
Αλλαγή συσχετισμών
Γενικά, οι ηγέτες του κατοχικού καθεστώτος είναι αναλώσιμοι. Οσο εξυπηρετούν τα σχέδια της Αγκυρας, παραμένουν στην εξουσία, αλλά αντικαθίστανται όταν δεν είναι πλέον χρήσιμοι. Αυτό το μοτίβο έχει επαναληφθεί στο παρελθόν και, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, μπορεί να συμβεί ξανά αυτή τη φορά.
Ομως, μια ενδεχόμενη νίκη του Ερχιουρμάν μπορεί να άλλαζε σημαντικά τους συσχετισμούς στο Κυπριακό, καθώς ο ίδιος είναι υπέρ μιας λύσης που περιλαμβάνει μια μορφή χαλαρής ομοσπονδίας (δικοινοτική διζωνική με πολιτική ισότητα των Τουρκοκυπρίων) και πιθανά θα μπορούσε να βρεθεί κοντά στις θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς. Συνεπώς, η πορεία που προδιαγράφεται στο Κυπριακό σε συνδυασμό με την προτροπή της Ε.Ε. για επίλυση του ζητήματος θα μπορούσε δυνητικά να διαμορφώσει ένα περιβάλλον ευνοϊκό που θα συνεχίσει να διατηρεί ζωντανό τον διάλογο και την προοπτική επίλυσης, επιτρέποντας παράλληλα στην Ευρωπαϊκή Ενωση να διαπραγματευτεί με την Τουρκία το περιεχόμενο μιας συνεργασίας που θα καθιστά τη γείτονα αναπόσπαστο κομμάτι του νέου ευρωπαϊκού αμυντικού οικοδομήματος.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας