Κράτησαν «ζωντανό» τον διάλογο

«Θελω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για το αποτέλεσμα, για το γεγονός ότι υπάρχουν εξελίξεις προς την ορθή κατεύθυνση μετά το 2017». Η αποστροφή αυτή του Νίκου Χριστοδουλίδη, που αποτελεί μέρος της δήλωσής του προς τους εκπροσώπους των ΜΜΕ οι οποίοι βρέθηκαν στη Γενεύη για να καλύψουν το κρίσιμο διήμερο της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό, αποδίδει, εν πολλοίς, και το ευρύτερο κλίμα που επικράτησε σε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές μετά το πέρας των συναντήσεων. Στην πραγματικότητα, τη δεύτερη και τελευταία μέρα της διάσκεψης, επί της ουσίας, όλα τα μέρη αποφάσισαν να κρατήσουν «ζωντανό» τον διάλογο για το Κυπριακό, αποφεύγοντας το ναυάγιο και συνεπώς μπορούν να δηλώνουν ικανοποιημένοι, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, για αυτό το κοινό κεκτημένο.

Ειδικότερα, αποφασίστηκε να οριστούν νέα πενταμερής συνάντηση στη Γενεύη στα τέλη Ιουλίου και προσωπικός απεσταλμένος του γ.γ. για το Κυπριακό που θα ετοιμάσει και θα παρακολουθεί τα επόμενα βήματα, ενώ παράλληλα συμφώνησαν στη δημιουργία ενός πλαισίου οικοδόμησης εμπιστοσύνης που βασίζεται σε κοινές πρωτοβουλίες που δεσμεύτηκαν να πάρουν οι δύο κοινότητες και οι οποίες θα προκύψουν ύστερα από διμερή διάλογο. Οι πρωτοβουλίες αυτές περιλαμβάνουν το άνοιγμα τεσσάρων σημείων διέλευσης, τη δημιουργία μιας τεχνικής επιτροπής για θέματα νεολαίας, κοινές πρωτοβουλίες για το περιβάλλον και την κλιματική κρίση με τη δημιουργία έργων ηλιακής ενέργειας στην ουδέτερη ζώνη, ενώ ακόμη θα προχωρήσουν στην αποκατάσταση των νεκροταφείων και θα δουν τα ζητήματα αποναρκοθέτησης. Το συγκεκριμένο μοντέλο, όπως είχε προβλέψει η «Εφ.Συν.», παραπέμπει στο μοντέλο που έχει επιλεγεί και για τον ελληνοτουρκικό διάλογο με την οικοδόμηση των μέτρων εμπιστοσύνης να προηγείται, μέσω της θετικής ατζέντας, του ουσιαστικού μέρους του διαλόγου.

Κλειδί η στάση του Φιντάν

Ωστόσο, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές της Λευκωσίας, θετικό ρόλο στις εξελίξεις έπαιξε και η διαφορετική προσέγγιση που επέλεξε απέναντι στην ελληνοκυπριακή πλευρά και ο επικεφαλής της τουρκικής αντιπροσωπείας και υπουργός Εξωτερικών της γείτονος, Χακάν Φιντάν. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Τούρκος ανώτατος διπλωμάτης, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του στο Κραν Μοντανά, αντιμετώπισε με μεγαλύτερο σεβασμό την κυπριακή αντιπροσωπεία διευκολύνοντας τις διαπραγματεύσεις, ενώ παράλληλα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές μέσα από τη διάσκεψη, κομβικής σημασίας ήταν και η παρέμβασή του για τον διορισμό του προσωπικού απεσταλμένου, διασκεδάζοντας τους φόβους της τουρκοκυπριακής πλευράς η οποία εν τέλει άλλαξε την αρνητική της στάση απέναντι στον διορισμό απεσταλμένου.

Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως στις δηλώσεις του ο Κύπριος πρόεδρος, σταχυολογώντας τα κρίσιμα σημεία των αποτελεσμάτων της διάσκεψης, επισήμανε μεταξύ άλλων την κοινή επιστολή της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα προς τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ με την οποία η Ε.Ε. επαναβεβαιώνει την προσήλωσή της στην επανένωση της Κύπρου, εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών, στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με τις αρχές, τις αξίες και τις νομοθεσίες της Ε.Ε.

Η Λευκωσία διαβάζει τη συγκεκριμένη εξέλιξη ως μια ξεκάθαρη στήριξη της ηγεσίας της Ενωσης προς την Κύπρο, καθώς όπως τόνισε στις δηλώσεις του και ο Νίκος Χριστοδουλίδης: «Τα γραπτά μένουν και θεωρώ ότι καθορίζει, χωρίς να επιτρέπει την οποιαδήποτε διαφορετική ερμηνεία, αμφιβολία, προσέγγιση, τη θέση της Ε.Ε. σε σχέση με την επίλυση του Κυπριακού, κάτι που αγγίζει φυσικά και τις σχέσεις της Ε.Ε. με την Τουρκία και τις επιθυμίες της Αγκυρας». Μάλιστα, σύμφωνα με ανώτατη διπλωματική πηγή της Λευκωσίας, η παρέμβαση των Βρυξελλών έπαιξε καθοριστικό ρόλο και στις σημερινές εξελίξεις, μια και η Τουρκία ενδιαφέρεται ιδιαίτερα στη δεδομένη χρονική συγκυρία για την πρόοδο των ευρωτουρκικών σχέσεων σε διάφορα πεδία. Σε ό,τι αφορά τον ρόλο της Ελλάδας στη διάσκεψη, ανώτατη διπλωματική πηγή δήλωνε χθες πως, ενώ μέχρι την επανεκκίνηση ο ρόλος της Ελλάδας ήταν σημαντικός, από εδώ και πέρα είναι οι δύο πλευρές που πρέπει να προχωρήσουν προς τη σωστή κατεύθυνση. Παράλληλα υποστήριξε πως η διεθνής συγκυρία λειτούργησε θετικά στις εξελίξεις, επισημαίνοντας πως μέσα από τις μείζονες κρίσεις που παρατηρούνται, δημιουργούνται παράλληλα αντισώματα που μπορεί να οδηγήσουν σε θετική είδηση.

Συνάντηση Γεραπετρίτη-Φιντάν

Στο περιθώριο της πενταμερούς υπήρξε και διμερής συνάντηση του Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν. Οι δύο άνδρες έκαναν αποτίμηση της άτυπης διευρυμένης συνάντησης για το Κυπριακό και του τρόπου καλύτερης εφαρμογής των συμφωνηθέντων. Αντικείμενο συζήτησης ήταν επίσης οι διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις, με επίκεντρο την Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, περιλαμβανομένης της Συρίας.

Συζήτησαν για το επόμενο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, το οποίο θα διεξαχθεί εντός του Απριλίου, με πιθανότερη ημερομηνία προς τα τέλη Απριλίου, ενώ ακόμη αναφέρθηκαν στην επόμενη συνάντηση των δύο υπουργών, η οποία θα λάβει χώρα κατά τη σύνοδο υπουργών Εξωτερικών των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, στις 3-4 Απριλίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν υπήρξε καμία συζήτηση για τις εργασίες της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου που είχαν παγώσει εν όψει της πενταμερούς, με την ελληνική πλευρά να δηλώνει, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, πως το έργο θα επανεκκινήσει σύντομα με την έξοδο του ιταλικού ωκεανογραφικού που εκτελεί τις εργασίες στην επίμαχη περιοχή, πιθανότατα πριν από τη σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας της Αγκυρας. Τέλος, η ίδια ανώτατη διπλωματική πηγή υπήρξε κατηγορηματική ως προς τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος θα προχωρήσει κανονικά.