Debate μέρος 2ο: «Ρεαλπολιτίκ» ή βιώσιμη ανάπτυξη;

Ακόμα και στις εποχές των «παχιών αγελάδων», το περιβάλλον κατέβαλε το βαρύ τίμημα της απρογραμμάτιστης ανάπτυξης. Τις συνέπειες τις «καταναλώναμε» στον υπερθετικό βαθμό έπειτα από κάποια κρίση, όπως πλημμύρες, πυρκαγιές, σεισμούς, για να τις ξεχάσουμε με μεγάλη ευκολία, όταν οι προβολείς έσβηναν. Τα βαφτίζαμε «ακραία» καιρικά φαινόμενα και θεομηνίες, ενώ ήταν η νομοτελειακή απάντηση της φύσης, όταν οι άνθρωποι παραβιάζουν τους αρχέγονους κανόνες της.

Η οικονομική κρίση θα μπορούσε να γίνει αφορμή για να επανέλθουν οι κανόνες, μέσα από ένα επιστημονικό πρόγραμμα βιώσιμη ανάπτυξης. Θα μπορούσε, γιατί τα τελευταία χρόνια θεσπίστηκαν μια σειρά μέτρα, που στο όνομα των επενδύσεων και με ρυθμούς fast track, εφορμούν στους ελάχιστους χώρους που έχουν διασωθεί.

Με αφορμή τις κρίσιμες εκλογές της Κυριακής, η «Εφ.Συν.» ανοίγει φακέλους για σοβαρά θέματα που απασχολούν τους πολίτες. Ξεκίνησε με τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και συνεχίζει με το Περιβάλλον. Απευθύνθηκε στα κόμματα, πλην βεβαίως της «Χρυσής Αυγής». Εχει ιδιαίτερη αξία ότι σε γενικές γραμμές το περιβάλλον ενώνει, με κοινό παρανομαστή την ισόρροπη ανάπτυξη και αυτό αποτελεί σοβαρή παρακαταθήκη για τη νέα κυβέρνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι άλλες δυνάμεις της Αριστεράς θεωρούν το περιβάλλον βασική συνιστώσα της πολιτικής τους και μένει να το αποδείξουν στην πράξη. Ακόμη και στη Ν.Δ., που προώθησε τους δασοκτόνους νόμους, καταγράφονται στοιχεία αντίστασης, ενώ το ΠΑΣΟΚ ξέχασε τη συγκυβέρνηση και θυμήθηκε το πολύ παλιό, σαφώς καλύτερο πρόσωπό του.

Διγλωσσία καταγράφεται στην τρίτη ερώτηση που αφορά το μέλλον του Ελληνικού και έχει ιδιαίτερη αξία το «γραδάρισμα» των απαντήσεων από τον αναγνώστη. Η απουσία του ΠΑΣΟΚ δεν είναι... τυπογραφικό λάθος, αλλά απροθυμία τοποθέτησης. Αλλωστε είναι το μόνο κόμμα που απάντησε μέσω του Γραφείου Τύπου. Οσο για το «Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών», απλώς δεν θέλησε να πάρει μέρος στον διάλογο.

Τρία ήταν τα ερωτήματα που τέθηκαν και οι απαντήσεις δημοσιεύονται με βάση την κατάταξη των κομμάτων στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου του 2012:

Τα ερωτήματα

1. Τον τελευταίο χρόνο, με μια σειρά νομοθετήματα και στο όνομα του «ρεαλισμού», θεσμοθετήθηκαν ρυθμίσεις που οδηγούν στον αφανισμό των λίγων δασικών εκτάσεων που έχουν απομείνει. Πώς τοποθετείστε στα ήδη ψηφισθέντα μέτρα και τι προτείνετε για την προστασία των δασών;

2. Επειτα από τις πρωτοφανείς αντιδράσεις πολιτών και φορέων, η κυβέρνηση δεν προχώρησε στην κατάθεση του νομοσχεδίου για τους αιγιαλούς, με το οποίο έγινε προσπάθεια να αντιμετωπιστούν όλες οι παρανομίες στην ευαίσθητη παράκτια ζώνη. Πώς τοποθετείται το κόμμα σας στο θέμα;

3. Μέσα από αμφισβητούμενης νομιμότητας διαδικασία, το ΤΑΙΠΕΔ προχώρησε στην εκχώρηση του Ελληνικού σε επενδυτικό όμιλο. Με δεδομένο ότι η σύμβαση δεν έχει επικυρωθεί, τι πιστεύετε ότι πρέπει να κάνει η νέα Βουλή που θα προκύψει από τις εκλογές;

Οι απαντήσεις

Φωτεινή Πιπιλή, υποψήφια βουλευτής Α΄ Αθηνών, Ν.Δ.

1. Θυμάστε ότι έκανα επανάσταση και τελικά μας «πέρασε», για το άρθρο 12 για τα δάση. Η διάταξη αποσύρθηκε. Ομως η βασική μου αρχή είναι, όπως είχα πει στη Βουλή, «τα λαογραφικά βιβλία, [που] αποδεικνύουν ότι οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι διαχρονικά μεγαλούργησαν στην Ελλάδα, προστατεύοντας ταυτόχρονα τα Δάση. Το Δάσος ήταν ο πυρήνας της ζωής. Οσο υπήρχε αυτού του είδους η ανθρώπινη δραστηριότητα, τα Δάση δεν καίγονταν γιατί οι ίδιοι άνθρωποι τα προστάτευαν.

2. Πριν καν μπει σε διαβούλευση, πριν αντιδράσουν, σχεδόν οι πάντες, πρώτη βγήκα στο Mega, λέγοντας: «Το νομοσχέδιο είναι ένα τέρας και δεν θα ψηφιστεί». Ετσι έγινε. Το νομοσχέδιο δεν έφτασε στη Βουλή. Αρα, το κόμμα μου τοποθετήθηκε. Είμαστε η μόνη χώρα που δεν έχουμε χάραξη αιγιαλού. Αλλά ο αιγιαλός συνεχίζει να είναι κάτι που ανήκει σε όλους –κοινοκτηματικά. Ο φυσικός πλούτος της χώρας είναι το Περιβάλλον και η βαριά βιομηχανία ο Τουρισμός. Ομως, τον Τουρισμό θα τον χάσεις και αν κλείσεις τις παραλίες, αλλά κι αν τις καταστρέψεις.

3. Η κάθε Βουλή σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τις αποφάσεις των εξειδικευμένων οργάνων της Δικαιοσύνης. Ηδη το Στ΄ Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε σύννομη τη σύμβαση πώλησης. Κατά της απόφασης έχει προσφύγει η Περιφέρεια. Ας περιμένουμε και θα δούμε.

Ηρώ Διώτη, υποψήφια βουλευτής Λάρισας, ΣΥΡΙΖΑ

1. Θα καταργήσουμε τις δασοκτόνες διατάξεις και θα εισαγάγουμε χρήσεις που να συνάδουν με τον ρόλο του δάσους (κτηνοτροφία κ.λπ.). Δεσμευόμαστε για την ανάρτηση και κύρωση των δασικών χαρτών με νέο θεσμικό πλαίσιο που θα δώσει στη Δασική Υπηρεσία τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο. Αναλυτικά: https://left.gr/news/shedio-programmatikoo-keimenoy-pros-diavoyleysi-toy-tmimatos-oikologias-perivallontos-kai.

2. Η κυβέρνηση απέσυρε μεν το νομοσχέδιο, όμως φρόντισε μέσα στο σαρωτικό νομοθετικό καλοκαίρι να καταφέρει δύο χτυπήματα: α) να καταργήσει και συγχωνεύσει τις Κτηματικές Υπηρεσίες και β) να αποδιαρθρώσει εντελώς τη διαδικασία οριοθέτησης του αιγιαλού, που είναι και το πιο κρίσιμο ζητούμενο. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα υπερασπιστεί το συλλογικό αυτό κοινωνικό κεκτημένο, της ελληνικής ακρογιαλιάς, ως αγαθού κοινής χρήσης και εκτός συναλλαγής, όπως και τη δημόσια περιουσία και θα αποκαταστήσει το θεσμικό πλαίσιο με κριτήριο το δημόσιο συμφέρον. Η γραμμή αιγιαλού πρέπει να οριστεί άμεσα, σωστά και οριστικά.

3. Το πρώτο πράγμα που έχει να κάνει η νέα Βουλή είναι να ξανακοιτάξει την πολυσυζητημένη -και από τη Δικαιοσύνη- αυτή σύμβαση. Σύμβαση που προωθεί την εκχώρηση σε έναν και μοναδικό υποψήφιο μιας πολύτιμης έκτασης και μάλιστα στο 1/4 της αξίας, ακόμα και με βάση τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις. Πέρα όμως από την επανεξέταση της νομιμότητας της σύμβασης και της διαγωνιστικής διαδικασίας, υπάρχει και το ουσιαστικό θέμα: υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι το όφελος από την υποσχόμενη επένδυση είναι πολύ μικρότερο από το κόστος, το οικονομικό, το περιβαλλοντικό και το κοινωνικό. Επομένως, το θέμα του Ελληνικού θεωρείται ανοιχτό και θα επανεξεταστεί χωρίς προκατάληψη, αλλά και χωρίς εκβιασμό από ψευδεπίγραφες αναπτυξιακές προσδοκίες.

Γραφείο Τύπου ΠΑΣΟΚ

1. Είναι πάγια η θέση μας για την προστασία των δασών. Ολη την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ υπήρχε εκπεφρασμένη πολιτική βούληση προστασίας των δασών, η οποία υλοποιήθηκε με πολιτικές παρεμβάσεις σε πολλά επίπεδα. Επισημαίνουμε χαρακτηριστικά ότι ο ορισμός του δάσους στο Σύνταγμα έγινε από το ΠΑΣΟΚ, ακριβώς για να προστατευτούν τα δάση και γνωρίζετε πολύ καλά ότι αυτή η πολιτική απέδωσε. Το ΠΑΣΟΚ το 1998, θεσμοθέτησε την κατάρτιση των δασικών χαρτών στο πλαίσιο του Εθνικού Κτηματολογίου, με στόχο την προστασία της δημόσιας περιουσίας και του δασικού και φυσικού περιβάλλοντος γενικότερα.

Στα τελευταία νομοσχέδια, στα οποία αναφέρεστε, υπήρχαν όντως διατάξεις που έπρεπε να τροποποιηθούν και αφορούσαν διευκολύνσεις μεγάλων έργων εθνικής σημασίας ή ατέλειες διατάξεων νόμων που έπρεπε να συμπληρωθούν ή να τροποποιηθούν, τις οποίες και στηρίξαμε. Σε καμία περίπτωση όμως δεν στηρίξαμε τροπολογίες ψηφοθηρικού χαρακτήρα και αυτό μπορείτε να το διαπιστώσετε από τη στάση της κοινοβουλευτικής μας ομάδας στη συζήτηση του νόμου 4315/2014 που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο 2014.

2. Η περιβαλλοντική προστασία των ελληνικών ακτών δεν απαιτεί κανένα ειδικό νομοσχέδιο για αιγιαλό και παραλία, παρά μόνο συγκεκριμένες, απλές ρυθμίσεις θεσμικής και νομικής θωράκισης της χάραξής του και αξιόπιστης αποτύπωσής του σε χάρτες και διαγράμματα.

Μοναδικός λοιπόν στόχος των αναγκαίων ρυθμίσεων για οριοθέτηση και προστασία του αιγιαλού και της παραλίας θα πρέπει να είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου εργαλείου χάραξης του αιγιαλού, που θα επιτρέψει την ολοκλήρωση της πιο κρίσιμης, από τις θεσμικές γραμμές, στο σύνολο της επικράτειας, σε σύντομο χρονικό διάστημα, με διαφανή, επιστημονικά και περιβαλλοντικά αξιόπιστο τρόπο.

3. (Ουδέν σχόλιον...)

Ελενα Κουντουρά, υποψήφια βουλευτής Α΄ Αθήνας, ΑΝ.ΕΛΛ.

1. Στα δυόμισι χρόνια της συγκυβέρνησης Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ, και με το πρόσχημα της οικονομικής κρίσης, επιχειρήθηκε η υποβάθμιση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Τα δάση μας, οι δασικές εκτάσεις, είναι ο φυσικός μας πλούτος, είναι όσα παραλάβαμε και πρέπει να παραδώσουμε στα παιδιά μας. Οι Ανεξάρτητοι Ελληνες έχουμε ξεκαθαρίσει ότι απαιτείται η ολοκλήρωση και η εφαρμογή του Εθνικού Κτηματολογίου και η προστασία των δασών, με ταυτόχρονη επίσπευση αποτύπωσης δασικών χαρτών και του δασολογίου.

2. Το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό και την παραλία με τη δικαιολογία της προσέλκυσης επενδύσεων είχε αρνητικές αλλαγές στον τρόπο παραχώρησης της κοινόχρηστης παράκτιας ζώνης, τη δημιουργία μόνιμων κατασκευών σ’ αυτήν, ενώ παρεμποδίζονταν η απρόσκοπτη πρόσβαση στον αιγιαλό. Μάλιστα το νομοσχέδιο αυτό είχε ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από όλες τις περιβαλλοντικές οργανώσεις. Η δική μας θέση περιλαμβάνει την προστασία του αιγιαλού. Για τους ΑΝ.ΕΛΛ. η ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες αποτελεί κοινωνικό δικαίωμα που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να καταπατηθεί.

3. Σύμφωνα με τη οικονομοτεχνική μελέτη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, το Ελληνικό δόθηκε 222% κάτω από την πραγματική του αξία. Πιστεύουμε στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και όχι στο ξεπούλημά της. Θέλουμε ιδιωτικοποιήσεις και επενδύσεις με στόχο την Ανάπτυξη και το Δημόσιο συμφέρον. Στα πλαίσια αυτά πρέπει το πρώην αεροδρόμιο να αξιοποιηθεί επενδυτικά, με αποφάσεις όμως που θα παρθούν με σεβασμό στις περιβαλλοντολογικές απαιτήσεις και προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.

Το πρώην αεροδρόμιο είναι το «φιλέτο» της Μεσογείου. Πρέπει να υπάρξει ένας συνδυασμός, να αξιοποιηθεί επενδυτικά και παράλληλα να γίνει πάρκο φυσικού πρασίνου, να εξυπηρετεί τις πραγματικές ανάγκες των κατοίκων της Αθήνας (μαζικός αθλητισμός, πολιτιστικές δραστηριότητες κ.ά.) και να κατοχυρωθεί η ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση στη παραλία του Αγίου Κοσμά.

Θράσος Φωτεινός, υποψήφιος βουλευτής Β΄ Αθήνας, ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΔΗΜΑΡ

1. Η κρίση δυστυχώς χτύπησε τη χώρα μας και οικολογικά. Η κυβέρνηση με την πολιτική της βρήκε την ευκαιρία να εκχωρήσει δάση, αιγιαλούς, νερά κ.λπ. στους ιδιώτες, μέσα από μία δογματική λογική εμπορευματοποίησης των πάντων. Χωρίς σχέδιο, χωρίς σεβασμό στο περιβάλλον, χωρίς σεβασμό στους ίδιους τους πολίτες, εκχωρεί φυσικά αγαθά, που ανήκουν στην κοινωνία, με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Με τους νόμους που ψήφισε, τα δάση οδηγούνται σε αφανισμό. Δάση, που πρόσφατα κάηκαν, με διαδικασίες πρωτόγνωρες αποχαρακτηρίζονται.

Η δική μας πρόταση είναι: Δασολόγιο εδώ και τώρα. Αρση των νόμων που οδηγούν στην περαιτέρω καταστροφή των δασών και συνολικό σχέδιο δασικής πολιτικής ώστε να αποφύγουμε το εκτεταμένο φαινόμενο της διάβρωσης των εδαφών.

2. Η παράκτια ζώνη που προσπάθησε να τσιμεντοποιήσει και να εκχωρήσει η κυβέρνηση βρήκε την αντίσταση της κοινωνίας. Η παράκτια ζώνη είναι η ιδιαιτερότητα της χώρας μας, προς όφελος της κοινωνίας και του τουριστικού προϊόντος που είναι το οικονομικό μας οξυγόνο. Πάνω από όλα σεβασμός στους αιγιαλούς.

3. Με την ίδια προθυμία η κυβέρνηση μέσω του ΤΑΙΠΕΔ «παραχώρησε» το ακριβότερο ακίνητο της Νότιας Ευρώπης, το παλαιό Αεροδρόμιο Ελληνικού, με διαδικασίες αμφισβητούμενης νομιμότητας. Η νέα Βουλή πρέπει να μην κυρώσει τη σύμβαση εκχώρησης του Ελληνικού, αντίθετα να εξασφαλίσει το δημόσιο και κοινωνικό συμφέρον. Τα φυσικά αγαθά ανήκουν πρώτα απ’ όλα στην κοινωνία και στις επόμενες γενεές.

Γρηγόρης Λιόνης, υποψήφιος βουλευτής Α΄ Αθήνας, ΚΚΕ

1. Διαχρονικά, πολύ πριν από την κρίση και το μνημόνιο, η δασική πολιτική υπηρετεί τις ανάγκες των μονοπωλίων που σήμερα απαιτούν αξιοποίηση των δασών ως πεδίων τοποθέτησης κεφαλαίων. Γι’ αυτό και η στρατηγική της Ε.Ε. μιλά για αξιοποίηση των δασών, να τονωθεί η καπιταλιστική ανάπτυξη. Το ΚΚΕ διαχρονικά αντιπαλεύει την αντιλαϊκή πολιτική Ε.Ε.-κεφαλαίου και στον κρίσιμο τομέα των δασών, επιμένοντας πως μια ανάπτυξη που υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες και εξασφαλίζει ισόρροπη σχέση ανθρώπου-φύσης είναι ασυμβίβαστη με την εμπορευματοποίηση της γης, με μια ανάπτυξη εντός των τειχών Ε.Ε. και εξουσίας των μονοπωλίων.

2. Η εμπορευματοποίηση των αιγιαλών είναι μια πολιτική που υλοποιείται εδώ και χρόνια. Είναι χαρακτηριστικές οι ευρωπαϊκές οδηγίες για την παράκτια καπιταλιστική ανάπτυξη, που μετρούν πολλά χρόνια και αντανακλούν την επιδίωξη των μονοπωλίων να αξιοποιήσουν τους αιγιαλούς για την κερδοφορία τους. Το ΚΚΕ διεκδικεί ελεύθερη πρόσβαση του λαού στους αιγιαλούς, αναδεικνύοντας πάντα πως ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης και η Ε.Ε. δεν συμβιβάζονται με την ελεύθερη χρήση αιγιαλών.

3. Το ΚΚΕ αντιπαλεύει το σύνολο αυτής της πολιτικής, στο κίνημα και στη Βουλή, ξεκινώντας απ’ την αιτία της, τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης. Στα πλαίσια αυτά, όχι μόνο καταψηφίζουμε διαχρονικά κάθε σχετική σύμβαση στη Βουλή, αλλά κυρίως οργανώνουμε την πάλη των εργαζόμενων έτσι ώστε και το Ελληνικό, αλλά και άλλοι χώροι και υποδομές να αξιοποιηθούν για τη λαϊκή ανάγκη, την αναψυχή, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό κι όχι για την κερδοφορία των ομίλων.

Γιώργος Μαυρωτάς, υποψήφιος βουλευτής Περιφέρειας Αττικής, Το Ποτάμι

1. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει η Ελλάδα να θυσιάσει το φυσικό περιβάλλον, ένα διαρκές αγαθό, στον βωμό της βραχυπρόθεσμης ανάπτυξης. Οι προτάσεις του 4280/2014 προσπαθούν να αντιμετωπίσουν μια υπάρχουσα κατάσταση, χωρίς όμως να θέτουν τα θεμέλια για να μην επαναληφθούν φαινόμενα αυθαιρεσίας στο μέλλον. Επείγει η επιτάχυνση της ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών και παράλληλα του δασικού κτηματολογίου.

2. Η σωστή προσέγγιση είναι η οικονομική ανάπτυξη να αξιοποιεί τον φυσικό πλούτο της χώρας χωρίς να τον καταστρέφει, αλλά προστατεύοντας και αναβαθμίζοντάς τον. Αξιοποίηση μιας παραλίας σημαίνει κατ’ αρχήν ελεύθερη πρόσβαση για το κοινό προς τη θάλασσα, καθώς και προσφορά υπηρεσιών για τους χρήστες της παραλίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι ελάχιστες παρεμβάσεις είναι αυτές που «πλουτίζουν» περισσότερο τον αιγιαλό και τη χρήση του. Οι κανόνες είναι απαραίτητοι για να μην έχουμε φαινόμενα μικρής και μεγάλης αυθαιρεσίας. Δεν λέμε «όχι σε όλα», αλλά κάθε απόφαση να στηρίζεται σε συγκεκριμένα, διαφανή κριτήρια, με βάση τα οποία αξιολογούνται οι εναλλακτικές επιλογές και, βέβαια, η τοπική κοινωνία να έχει λόγο.

3. Δεν πρέπει να είμαστε φοβικοί απέναντι στις μεγάλες επενδύσεις, αρκεί αυτές να γίνονται με τους ίδιους διαφανείς κανόνες για όλους τους συμμετέχοντες και προς όφελος τελικά της κοινωνίας. Δημόσιο χρήμα για τη σωστή ανάπλαση του Ελληνικού δεν υπάρχει, όπως υποστηρίζουν κάποιοι, ούτε η σημερινή του εικόνα είναι αποδεκτή. Η νομιμότητα κρίνεται στα δικαστήρια και ο ρόλος της πολιτείας είναι να διασφαλίζει τους ίσους όρους και την επιλογή των καλύτερων λύσεων για τους πολλούς. Με διαφάνεια και επιχειρήματα, κι όχι μέσω προειλημμένων αποφάσεων που παίρνονται σε κλειστά δωμάτια.

(Αύριο το debate συνεχίζεται, με θέμα συζήτησης την Παιδεία)