Νέος χρόνος, με νέο κόμμα;

Οι διεργασίες για την ίδρυση νέου πολιτικού φορέα στον χώρο του Κέντρου δεν είναι ούτε καινούργιες ούτε άγνωστες. Η ιδέα της δημιουργίας κόμματος «ζυμώνεται» επί πολλούς μήνες, αλλά μέχρι σήμερα ουδείς εκ των υποστηρικτών της έχει τολμήσει να πάρει το ρίσκο. «Οποιος δεν θέλει να ζυμώσει, δέκα μέρες κοσκινίζει», που λέει κι ο λαός, ή μήπως υπάρχουν και άλλοι λόγοι;

Ανεξάρτητα από τις αναστολές και την κουραστική αναβλητικότητα του παρελθόντος, για τους συμμετέχοντες στις σχετικές συζητήσεις φαίνεται ότι πλέον έχει φτάσει το πλήρωμα του χρόνου. Η τελική απόφαση δεν έχει ακόμη ληφθεί λόγω κάποιων επιμέρους διαφωνιών, πλην όμως ακόμη και εντός Ιανουαρίου είναι πολύ πιθανόν να υπάρξουν ανακοινώσεις.

Στο ξεκίνημα με τη μορφή προπλάσματος κόμματος, δηλαδή πολιτικής κίνησης ή δημοσιοποίησης ενός ιδεολογικού κειμένου, και κατόπιν, ανάλογα με τη δυναμική που θα υπάρξει και με τις ευρύτερες εξελίξεις, με τη μετατροπή του σε κανονικό πολιτικό φορέα με όργανα και δομές.

Η κυρίαρχη άποψη για την οργανωτική συγκρότηση παραπέμπει κατά τους περισσότερους στο μοντέλο του συνεδρίου του Επινέ, του προαστίου του Παρισιού, όπου στις αρχές της δεκαετίας του ’70 προέκυψε το νέο Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα μέσα από ανοιχτές ιδρυτικές διαδικασίες, με την ελεύθερη συμμετοχή ομάδων όλων των αποχρώσεων και την εκλογή του Φρανσουά Μιτεράν στην ηγεσία.

Με βάση την ελληνική πραγματικότητα, όσοι έχουν ταχθεί υπέρ της δημιουργίας νέου κόμματος εκ του μηδενός εκτιμούν ότι οι υπάρχοντες πολιτικοί σχηματισμοί που εκπροσωπούν τις λεγόμενες κεντρώες ή κεντροαριστερές δυνάμεις, κυρίως το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι, είτε έχουν ολοκληρώσει τον ιστορικό κύκλο τους είτε δεν έχουν καταφέρει να κινητοποιήσουν ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού.

Στο πλαίσιο αυτό, θεωρούν αναγκαία την αυτοδιάλυση των υφιστάμενων σχημάτων και τη «γέννηση» ενός καινούργιου μορφώματος που θα τους χωρέσει όλους, από το φάσμα της ανανεωτικής Αριστεράς και του δημοκρατικού σοσιαλισμού ώς τον φιλελεύθερο χώρο και τις παρυφές της μεταρρυθμιστικής Κεντροδεξιάς.

Ωστόσο, το επίμαχο σχέδιο δεν συμμερίζεται η Φώφη Γεννηματά, απέχοντας από τις συνομιλίες, αφού έχει αποφασίσει ότι η Δημοκρατική Συμπαράταξη με κορμό το ΠΑΣΟΚ θα παίξει τον βασικό ρόλο στην ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς. Στον αντίποδα, θετική είναι η προσέγγιση του επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρου Θεοδωράκη.

Εκ μέρους της ΔΗΜΑΡ και του Θανάση Θεοχαρόπουλου, σχολιάζουν ότι συμφωνούν με τη στρατηγική του αυτόνομου πόλου και παρακολουθούν με ενδιαφέρον κάθε πρόταση που ενώνει και ενισχύει τις προοπτικές του χώρου. Ο Γιώργος Παπανδρέου και το ΚΙΔΗΣΟ δεν μετέχουν στις συνεννοήσεις και από θέση αρχής βάζουν ως προτεραιότητα να μην καταστούν οι προοδευτικές δυνάμεις συμπλήρωμα της συντήρησης.

Οι εμπνευστές της ιδέας για το νέο κόμμα υπογραμμίζουν ότι ο σκοπός τους είναι η ενότητα και όχι ο περαιτέρω κατακερματισμός στον πολιτικό χάρτη μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. όπου εντοπίζουν κρίσιμες μάζες ψηφοφόρων και πρόσφορο έδαφος για την ανάδειξη του εγχειρήματος σε καθοριστικό παράγοντα του πολιτικού παιχνιδιού.

Διαφωνούν πάντως με τη λογική τού «ούτε ούτε» και τις ίσες αποστάσεις έναντι της σημερινής κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, επισημαίνοντας ότι οι απαντήσεις περί συμμαχιών και συνεργασιών θα δίνονται μέσα από τις προγραμματικές συμπτώσεις ή αποκλίσεις. Επιμένουν δε στο πρόταγμα «μεταρρυθμίσεις εναντίον λαϊκισμού» αντί των παρηκμασμένων –για εκείνους– παραδοσιακών διακρίσεων μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς.

Οι πλέον καχύποπτοι και οι επικριτές τους βλέπουν πίσω από αυτή τη θέση να προλειαίνεται το έδαφος της κυβερνητικής συμπόρευσης με τη Ν.Δ., σενάριο που δεν διαψεύδεται πάντοτε εμφατικά…

Τον βασικό πυρήνα των συνδαιτυμόνων που επιθυμούν τη συγκρότηση φορέα του ευρύτερου προοδευτικού Κέντρου αποτελούν στελέχη εκσυγχρονιστικών καταβολών που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι, τη ΔΗΜΑΡ, τη Δράση κ.α., με προϋπηρεσία και περγαμηνές στον πρότερο πολιτικό τους βίο, γεγονός που αποτελεί ταυτόχρονα πλεονέκτημα και μειονέκτημα.

Μεταξύ των συμμετεχόντων είναι οι Αννα Διαμαντοπούλου, επικεφαλής του think tank Δίκτυο για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη (όπου διεξάγονται πολλές από τις συσκέψεις), Γιώργος Φλωρίδης, πρώην υπουργός, Γιάννης Ραγκούσης, επικεφαλής της πολιτικής κίνησης «Με την Επόμενη Ελλάδα», Σταύρος Θεοδωράκης, επικεφαλής του Ποταμιού, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο οποίος όμως φέρεται να διέκοψε την παρουσία του, Χάρης Θεοχάρης, ανεξάρτητος βουλευτής, Αντιγόνη Λυμπεράκη, πρώην βουλευτής του Ποταμιού, Δημήτρης Τσιόδρας, εκπρόσωπος Τύπου του Ποταμιού, Παντελής Καψής, δημοσιογράφος και μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Δατσέρης, πρώην γραμματέας Επικοινωνίας του ΠΑΣΟΚ, Κώστας Σπηλιόπουλος και Λουκάς Αποστολίδης, πρώην υφυπουργοί, ο εκδότης του ηλεκτρονικού περιοδικού «Μεταρρύθμιση» και πρώην μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της ΔΗΜΑΡ, Γιάννης Μεϊμάρογλου κ.ά.

Σε ό,τι αφορά τον πρώην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελο Βενιζέλο, για τον οποίο υπήρξαν φήμες ότι οδηγείται στην έξοδο από τη Χαριλάου Τρικούπη, καλά ενημερωμένες πηγές έλεγαν στην «Εφ.Συν.» ότι δεν λαμβάνει μέρος στις σχετικές διεργασίες και δεν ισχύουν οι πληροφορίες περί εμπλοκής του σε κάποιο νέο σχήμα, αν και έχει αναφερθεί στη σημασία της διεύρυνσης της δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης.

Την ανάγκη ενός νέου «οχήματος» στην Κεντροαριστερά με τρόπους λειτουργίας «που δεν θα θυμίζουν παλαιά σχήματα» έχει επισημάνει από την πλευρά του ο Κώστας Σημίτης, ο οποίος μπορεί να έχει περιγράψει ως λύση στο αδιέξοδο την ίδρυση ενός καινούργιου σοσιαλδημοκρατικού φορέα, πλην όμως δεν αναμειγνύεται σε οργανωτικά ζητήματα και παρόμοιες διαδικασίες. «Εάν υπάρχουν συνθήκες για να δημιουργηθεί ένα νέο κίνημα, που και εμείς θα δώσουμε συνεισφορά, τότε θα το κάνουμε», είχε δηλώσει πρόσφατα ο Σταύρος Θεοδωράκης.

Τον προχωρημένο προβληματισμό για ένα «σύγχρονο, ισχυρό προοδευτικό κόμμα» επιβεβαίωσε ο Γιάννης Ραγκούσης, ενώ ο Γιώργος Φλωρίδης είχε τονίσει ότι έχει φτάσει «η ώρα των αποφάσεων».