Ενός ανδρός (και των δικών του) ...συνέδριο

Συνέδριο παραπολιτικής και όχι πολιτικής χαρακτηρίζει αυτό που αρχίζει σήμερα στο Metropolitan Expo η εσωκομματική αντιπολίτευση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Κι αν για τα προσυνέδρια είχαν έναν... κακό λόγο, η κριτική που ασκείται για τον τρόπο οργάνωσης και την οργανωτική δομή είναι ακόμη δριμύτερη, μετά και τη συνέντευξη του προέδρου της οργανωτικής επιτροπής, Κωστή Χατζηδάκη.

Στο συνέδριο, την έναρξη των εργασιών του οποίου κηρύσσει στις 10 το πρωί σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, από τους πρώην προέδρους του κόμματος θα μιλήσει μόνο ο Αντώνης Σαμαράς. Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης θα πάρει τον λόγο μόνο αν προκληθεί από τα λεγόμενα των ομιλητών, ενώ οι πληροφορίες θέλουν και τον επίτροπο Δημήτρη Αβραμόπουλο, παρότι είναι προγραμματισμένο να μιλήσει, να μην το κάνει τελικά. Ο Κ. Καραμανλής δεν θα μιλούσε ούτως ή άλλως.

Κατά την εσωκομματική αντιπολίτευση, «δεν πρόκειται για συνέδριο πολιτικού κόμματος, αλλά για μάζωξη ομίλου προβληματισμού». Η κριτική εστιάζεται στο γεγονός ότι κανένας από τα πολιτικά πρόσωπα, πλην των συντονιστών στα προγραμματισμένα πάνελ, δεν θα πάρει τον λόγο.

Αυτό σημαίνει, λένε, πως μπορεί μεν να λειτουργήσει επικοινωνιακά, αλλά αποκλείεται να αναπτυχθούν οι αντιθέσεις που οδηγούν σε συνθέσεις στα συνέδρια των κομμάτων. Κατ’ επέκταση, δεν θα είναι ένα συνέδριο που θα χαράξει κυβερνητική πολιτική, παρότι η Ν.Δ., θεωρητικά τουλάχιστον, βρίσκεται προ των πυλών της εξουσίας, όποτε γίνουν εκλογές.

Στους διαδρόμους

Γι’ αυτό και μιλούν για «ένα συνέδριο αλλιώτικο από τα άλλα» -σκωπτικός χαρακτηρισμός βασισμένος σε τίτλο παλιού ραδιοφωνικού σίριαλ-, ένα συνέδριο «όπου οι πολιτικοί θα μιλήσουν για πολιτική στους διαδρόμους και όχι στην αίθουσα συνεδρίων».

«Τίνος την άποψη θα επικυρώσει το συνέδριο;» διερωτώνται λοιπόν, παρότι δηλώνουν τον σεβασμό τους στους επιλεγέντες από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και το επιτελείο του ομιλητές, για τους οποίους ωστόσο εκφράζουν αμφιβολίες, ακόμη και αν στο παρελθόν έχουν ψηφίσει τη Ν.Δ.

Σύμφωνα πάντως με ορισμένες πληροφορίες, η επιλογή των ομιλητών στα πάνελ με τις καθορισμένες θεματικές ενότητες μόνο τυχαία δεν είναι. Λέγεται ότι στις προθέσεις του κυρίου Μητσοτάκη είναι σχεδόν όλοι να είναι υποψήφιοι στις ερχόμενες εθνικές εκλογές, ενώ για ορισμένους θεωρείται ότι έχουν επιλεγεί ήδη από τον αρχηγό ως εξωκοινοβουλευτικοί υπουργοί.

Ο στόχος του Κ. Μητσοτάκη λοιπόν είναι διττός: να τους νομιμοποιήσει μέσα από το συνέδριο, αλλά και να ελέγξει πλήρως το κόμμα με τους δικούς του όρους. Κι αυτό, κατά τους ίδιους, «μόνο δημοκρατικό δεν είναι».

Τα προηγούμενα δέκα «γαλάζια» συνέδρια

Είναι το 11ο τακτικό συνέδριο της Ν.Δ. που ξεκινά σήμερα και ολοκληρώνεται αύριο στο Metropolitan Expo. Σε μια διαδρομή 43 ετών, το κόμμα της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης άλλαξε εννιά αρχηγούς, αρκετές φορές επεισοδιακά, καθώς ακολούθησαν διασπάσεις του κόμματος. Πέρασε κρίσεις, εναλλάχθηκε στην εξουσία με το πάλαι ποτέ κραταιό ΠΑΣΟΚ, παρέμεινε πάντως κόμμα εξουσίας, την οποία ο αρχηγός του, Κυριάκος Μητσοτάκης, ευελπιστεί να κατακτήσει εκ νέου.

Το 11ο συνέδριο προσδιορίζεται από τον σημερινό πρόεδρο ως αρχών, οι οποίες θα διαμορφωθούν με τη συμμετοχή των πολιτών. Δεν θα στηθούν κάλπες για την εκλογή των εκπροσώπων στην Πολιτική Επιτροπή ούτε θα γίνει ψηφοφορία για αρχηγό. Αυτά θα γίνουν το 2018. Θα είναι αφιερωμένο στο προγραμματικό πλαίσιο της Ν.Δ., καθώς στην Πειραιώς εκτιμούν πως οι εκλογές μπορεί να έρθουν ανά πάσα στιγμή και επιθυμούν να είναι έτοιμοι «με ξεκάθαρες θέσεις και εφαρμόσιμο σχέδιο».

Να θυμηθούμε όμως τι έγινε στα δέκα προηγούμενα συνέδρια της Ν.Δ.:

1979: Το πρώτο συνέδριο της Ν.Δ. στη Χαλκιδική. Πρόεδρος του κόμματος, ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ο ίδιος είχε τότε ορίσει τη Ν.Δ. ως το κόμμα του «ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού που αναγνωρίζει την ελευθερία της αγοράς με ρυθμιστική, ωστόσο, παρέμβαση του κράτους για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης».

Εκείνη την πρώτη φορά οι σύνεδροι εξελέγησαν από τα μέλη του κόμματος, ενώ στο συνέδριο εγκρίθηκαν το καταστατικό και οι κανονισμοί λειτουργίας των κομματικών οργανώσεων.

Η ιδεολογική πλατφόρμα Καραμανλή εγκρίθηκε ομόφωνα. Ωστόσο, το συνέδριο σημαδεύτηκε από τη λεγόμενη «κίνηση της Βόλβης», που δεν αφορούσε όμως τη γραμμή που είχε χαράξει ο ηγέτης, αλλά τον τρόπο λειτουργίας του κόμματος και της λήψης αποφάσεων. Πρωταγωνιστές της «εξέγερσης», ο Γιώργος Σούρλας, ο Αγγελος Μοσχονάς και ο Νίκος Φουτζήλας, ενώ στην κίνηση μετείχε και ο τότε νεολαίος της εποχής, Β. Μεϊμαράκης.

1986: Επτά χρόνια αργότερα, διεξάγεται το δεύτερο συνέδριο της Ν.Δ., με ηγέτη αυτή τη φορά τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Είχε πάντως διαμεσολαβήσει κι ένα έκτακτο συνέδριο, το 1981, υπό την ηγεσία του Γεωργίου Ράλλη. Το δεύτερο συνέδριο έγινε λίγο μετά τη διάσπαση της Ν.Δ., καθώς στις εσωκομματικές εκλογές ο πατέρας του νυν προέδρου της Ν.Δ. είχε επικρατήσει του Κωστή Στεφανόπουλου.

Ο τελευταίος αποχώρησε παίρνοντας μαζί του και δέκα βουλευτές και ίδρυσε τη ΔΗΑΝΑ. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν εκείνος που προσδιόρισε τη Ν.Δ. ως κόμμα φιλελεύθερο και έκανε άνοιγμα προς το Κέντρο. Το καταστατικό του κόμματος άλλαξε, ενώ η διοικούσα επιτροπή μετονομάστηκε σε κεντρική. Ο πρόεδρος πλέον της ΟΝΝΕΔ, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, εξελέγη πρώτος σε ψήφους στην Κ.Ε. του κόμματος.

1994: Η Ν.Δ. χάνει τις εκλογές το 1993 και εκλέγει νέο αρχηγό, τον Μιλτιάδη Εβερτ. Ο Εβερτ είχε εκλεγεί από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος επικρατώντας του Ιωάννη Βαρβιτσιώτη, μετά την πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη και τη διάσπαση της Ν.Δ. Είναι γνωστό ότι ο Αντ. Σαμαράς αποχώρησε με αφορμή το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ και παίρνοντας μαζί του πλειάδα βουλευτών ίδρυσε την Πολιτική Ανοιξη.

Ο Μ. Εβερτ διοργανώνει συμβολικά το 3ο τακτικό συνέδριο του κόμματος στη Χαλκιδική τον Απρίλιο του 1994 και επαναφέρει το κόμμα στις ιδεολογικές αρχές του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ενώ επιχειρεί να επαναφέρει στο κόμμα κάποιους από τους αποχωρήσαντες μαζί με τον Αντ. Σαμαρά.

1997: Το πρώτο συνέδριο του κόμματος στο οποίο εξελέγη αρχηγός. Ο Κώστας Καραμανλής ο νεότερος επικράτησε του Γιώργου Σουφλιά με ποσοστό 69,16% έναντι 30,14%. Ηταν το πρώτο συνέδριο στο οποίο, εκτός των βουλευτών και των ευρωβουλευτών, καθώς και όσων είχαν εκλεγεί ως σύνεδροι από τις κομματικές οργανώσεις, μετείχαν και στελέχη της Ν.Δ. προερχόμενα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Η βασική αλλαγή που επήλθε στο καταστατικό του κόμματος τότε ήταν πως αν ο πρόεδρος αφήσει να παρέλθει ο χρόνος διεξαγωγής του συνεδρίου, εκπίπτει του αξιώματός του. Λίγες μέρες αργότερα, τέλος Μαρτίου με αρχές Απριλίου, διεξήχθη και το συνέδριο αρχών του κόμματος, υιοθετώντας ως στόχο τη διείσδυση της Ν.Δ. στον λεγόμενο «μεσαίο χώρο».

Λίγο μετά την εκλογή του, πάντως, ο Κώστας Καραμανλής διέγραψε από τη Ν.Δ. τον αντίπαλό του για την προεδρία Γιώργο Σουφλιά, καθώς και τους Στέφανο Μάνο, Ανδρέα Ανδριανόπουλο, Πέτρο Τατούλη και Νίκο Κάκκαλο.

2001: Το συνέδριο αυτό είχε στόχο τη συσπείρωση της εκλογικής βάσης, μετά την απρόσμενη για τη Ν.Δ. ήττα στις εκλογές του 2000. Είχε μεσολαβήσει ακόμη ένα έκτακτο, έναν χρόνο νωρίτερα, μετά τις εκλογές. Σημαδεύτηκε από τη φράση του Κώστα Καραμανλή «Γιώργο, καλώς όρισες σπίτι σου», καθώς ο κ. Σουφλιάς επανεντάχθηκε στη Ν.Δ. Ο στόχος επετεύχθη, καθώς τρία χρόνια αργότερα η Ν.Δ. κέρδισε τις εκλογές.

2004: Συνέδριο νούμερο έξι. Για πρώτη φορά ο γραμματέας του κόμματος εκλέγεται από τους συνέδρους και δεν είναι άλλος από τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη. Για πρώτη φορά επίσης μετείχαν και τα μέλη του κόμματος - αιρετοί της κοινωνίας, ανεβάζοντας τον αριθμό των συνέδρων στους 4.500. Στην κεντρική επιτροπή εκλέγονται 150 μέλη, ενώ ακόμη 300 μετέχουν ex officio. O πρόεδρος του κόμματος, Κ. Καραμανλής, εισάγει στην πολιτική ζωή τον ορισμό του «κοινωνικού Κέντρου, που δεν έχει σχέση με ξεπερασμένους όρους των τελευταίων δεκαετιών».

2007: Ηταν Ιούλιος και το συνέδριο διεξήχθη δύο μήνες μετά τις φονικές πυρκαγιές του Μαΐου. Στο συνέδριο αυτό εξελέγη νέα Κεντρική Επιτροπή, ενώ επαναβεβαιώθηκε η στήριξη του κόμματος στις κυβερνητικές προγραμματικές δεσμεύσεις της Ν.Δ.

2010: Ο Αντώνης Σαμαράς είναι πλέον ο νέος πρόεδρος της Ν.Δ. και ο ιδεολογικός προσανατολισμός του κόμματος αυτή τη φορά στρέφεται στον «κοινωνικό φιλελευθερισμό». Είχε προηγηθεί και πάλι έκτακτο συνέδριο, στις 7 Νοεμβρίου του 2009, μετά την εκλογική ήττα της Ν.Δ. Σ’ εκείνο είχε αποφασιστεί η εκλογή αρχηγού από τη βάση.

Ο Αντώνης Σαμαράς είχε κερδίσει τη μάχη της αρχηγίας έναντι της Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία έφυγε προσωρινά από το κόμμα και ίδρυσε τη Δημοκρατική Συμμαχία. Λίγο καιρό αργότερα, η κυρία Μπακογιάννη επανήλθε στις τάξεις της «μητέρας παράταξης».

2013: Διεξάγεται τον Ιούνιο στην Αθήνα και φέρει τη σφραγίδα Σαμαρά. Η Κεντρική Επιτροπή μετονομάζεται σε «πολιτική» και εκλέγονται νέα μέλη, το σήμα του κόμματος αλλάζει, ενώ το σύνθημα είναι «Νέα Δημοκρατία - Νέα Ελλάδα».

2016: Ηταν το 10ο συνέδριο υπό νέο όμως αρχηγό. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επικρατήσει στον δεύτερο γύρο των εσωκομματικών εκλογών έναντι του Βαγγέλη Μεϊμαράκη - στον πρώτο ήταν υποψήφιοι και οι Αδωνις Γεωργιάδης και Απ. Τζιτζικώστας. Είχαν προηγηθεί, το 2015, δύο συνεχόμενες εκλογικές ήττες της Ν.Δ., τον Ιανουάριο και τον Σεπτέμβριο, που οδήγησαν στην παραίτηση Σαμαρά.

Σε αυτό είχε αποφασιστεί εφεξής να διεξάγεται συνέδριο κάθε χρόνο, εξ ου και το φετινό, μόλις έναν χρόνο μετά. Και το πιο σημαντικό, πως η θητεία του προέδρου θα είναι περιορισμένης χρονικής διάρκειας.