Γκαίτε, Μπάυρον, Ουγκώ, Φώσκολος, Πούσκιν, Χάρρινγκ, Σέλλεϋ, Τσίμερμαν, Λαμαρτίν, Λουάθες, Πέρσιφαλ, Καπνίστ. Αλλων τα ονόματα είναι πασίγνωστα, άλλων κάτι θυμίζουν και άλλων ίσως δεν λένε τίποτα στους περισσότερους. Στην εποχή τους, δύο αιώνες πριν, κάποιοι ήταν «σταρ» της γραφής και της ποίησης στις χώρες τους. Κάποιων η φήμη είχε ξεπεράσει σύνορα και ηπείρους.
Κι άλλων οι στίχοι κυκλοφορούσαν σε φυλλάδια και εκδόσεις που διακινούνταν από χέρι σε χέρι ή μόνο στους φιλολογικούς κύκλους και σε λέσχες διανοουμένων. Κοινό στοιχείο όλων, είτε εντάσσονταν στο κυρίαρχο ρεύμα του ρομαντισμού του 19ου αιώνα που επένδυε ιδεολογικά και αισθητικά στην αναγέννηση της κλασικής Ελλάδας, είτε ακολουθούσαν τις επαναστάσεις που σάρωναν Ευρώπη και Αμερική, κοινό στοιχείο ήταν η Ελληνική Επανάσταση του Εικοσιένα.
Από τους εκατοντάδες ποιητές από όλο τον κόσμο που εμπνεύστηκαν και έγραψαν για την Ελληνική Επανάσταση, τροφοδοτώντας το παγκόσμιο ρεύμα του φιλελληνισμού, στην ανθολογία που προσφέρει η «Εφ.Συν.» στις 16 και στις 23 Μαρτίου, στην 203η επέτειο της Επανάστασης, περιλαμβάνονται τα ποιήματα 84 ποιητών του 19ου αιώνα κυρίως από Ευρώπη, Ρωσία αλλά και Αμερική. Η μοναδική αυτή ανθολογία είναι αποτέλεσμα της δουλειάς που έκανε ο ποιητής Ηλίας Γκρής. Τώρα στη δεύτερη έκδοση, συμπληρωμένη και αναθεωρημένη για την «Εφημερίδα των Συντακτών».
«Η ξένη ποίηση του 19ου αιώνα για τη μαχόμενη Ελλάδα είναι που διέσωσε την αξιοπρέπεια του τότε πολιτισμένου κόσμου. Οταν απ’ τις Αυλές της σκληρόκαρδης δεσποτείας ξεχύνονταν ιερεμιάδες διατακτικές φωνές ασύμφορες για τους ξεσηκωμένους Ελληνες· όταν από τα διάφορα Λάυμπαχ με τις Συμμαχίες που, Μετερνίχοι αθεόφοβοι, τις είπαν Ιερές, κι έσφιγγαν τα λουριά υποταγής των λαών, η ποίηση δίπλα στον πύρινο γραπτό λόγο διανοούμενων λογίων διαφωτιστών, δίπλα και ψηλότερα, η ποίηση στάθηκε όρθια», γράφει ο Ηλίας Γκρής στο επίμετρο αυτής της έκδοσης.
Αντιγράφουμε από αυτό το επίμετρο υπό τύπον εισαγωγής στην έκδοση της «Εφ.Συν.»: «Η ανθολογία τούτη μάλλον σκιαγραφεί την υπερέχουσα εικόνα του ποιητή, που γενναίος μαρτυρά τα πάθη και καταμαρτυρά τα παθήματα του Ελληνα, σαν διδάσκαλος γεωμέτρης που νογά το χρέος του στον άνθρωπο· τον πάσχοντα και μαχόμενο! Ετσι φαίνεται να δεσπόζει το σθεναρό υπόδειγμα πολίτη, που λέει, ότι ο γνήσιος ποιητής, συμφιλιωμένος ή ασυμφιλίωτος με την πραγματικότητα, ορθώνεται κι εδώ σύγκορμος εμπνευστής του ανθρώπου, δείχνοντας....
»Οχι, όμως μες στον συρφετό που αναδεύει ο κανόνας της τύφλας, μα στην άκρη της παρέκκλισης και μεγάλης εξαίρεσης, όπου ’χει επικράτεια η πλήρης ευαισθησίας ύπατη γνώση! Ποιητές αλλόγλωσσοι κι αλλοεθνείς λάτρεις της Ελλάδος, όπως τα αιωνόβια μεγέθη του Γκαίτε, του Σέλλεϋ, του Λόρδου Βύρωνος, του Πούσκιν, του Ουγκώ, μες στη διαχρονία του έργου που κατέλιπαν, διαιωνίζουν αυτήν την εξαίρεση, που ’ναι το στέμμα του άξιου δημιουργού και το λάμπος του αστερωμένου έργου.
»Οταν αυτό, με τη δύναμη της ύπαρξης μέσα του, ατενίζει το απείρως μεγάλο συμπονώντας το απείρως μικρό (…)
»Δίπλα στα κορυφαία ονόματα του Ρομαντισμού, όπως εκδιπλώθηκε στη Δύση απ’ τις αρχές του 19ου αιώνα, υπήρξαν κι άλλοι γνήσιας έμπνευσης ποιητές ελάσσονος τόνου, που όρθωσαν το μπόι. Και αναδείχθηκαν κήρυκες ανιδιοτελούς φιλελληνισμού στις πατρίδες τους.
»Κι όχι μόνο του αγγλόφωνου κόσμου! Από τη Ρωσία και την Πολωνία μέχρι τη μακρινή Κούβα και την Αμερική με τον κερδοφόρο καθωσπρεπισμό του ουδέτερου Γουίλσον [που ’κανε χρυσές δουλειές με τους Τούρκους], οι ποιητές ενωτίστηκαν με αληθινή συγκίνηση τον παλμό και χαλασμό του Απελευθερωτικού Αγώνα. Τους συνεπήρε η περηφάνια της νίκης [Βαλτέτσι, Τρίπολη, Δερβενάκια, Αράχωβα...] και τους κατέθλιψε η συντριβή της ήττας [Πέτα, Σφακτηρία, Μεσολόγγι, Φάληρο...] των αγωνιζόμενων Ελλήνων.
»Στην ανθολογία τούτη ζουν κι αναπνέουν ωσεί ζώντες με τους εξημμένους στίχους τους ογδόντα τέσσερις ποιητές φιλέλληνες από δέκα χώρες με εκατόν σαράντα ποιήματα. Είναι αυτοί που, επιλεγμένοι εδώ με αισθητικά κριτήρια, σ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα έμφλογοι ενθουσιασμού κι ευγενούς πάθους συμπαραστάθηκαν στους Ελληνες. Η παλλόμενη φωνή τους συνήγειρε τις τίμιες συνειδήσεις κι έγινε η ποίησή τους μια πολύγλωσση μαρτυρία εσαεί για την ενθαδική μεγάλη Θυσία!»
Η «Εφ.Συν.» προσφέρει στους αναγνώστες της το πολύτιμο αυτό έργο μιας ποίησης εθνικοαπελευθερωτικής από έναν Ελληνα ποιητή που τιμά την Ποίηση επί σχεδόν μισό αιώνα και εν γένει τα γράμματά μας.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας