Επιχειρηματικός κολοσσός κρύβεται πίσω από ενεργειακές κοινότητες

Είχαν αγροτικό συνεταιρισμό και δημιούργησαν ενεργειακές κοινότητες αξιοποιώντας στο έπακρο όλα τα προνόμια της σχετικής νομοθεσίας (όπως, π.χ., η κατά προτεραιότητα εξέταση των αιτημάτων τους από τη ΡΑΕ και τον ΑΔΜΗΕ) για να πάρουν τις απαραίτητες άδειες για την εγκατάσταση αιολικών σταθμών στα Ακαρνανικά όρη με 1 ανεμογεννήτρια έκαστος. Αφού εξασφάλισαν την αδειοδότησή τους, πέρασαν τον έλεγχο της διοίκησης και της διαχείρισής τους σε μια ελληνική εταιρεία και στη συνέχεια σε κυπριακή εταιρεία-κολοσσό. Ετσι, κατάφεραν να μετατρέψουν τον σημαντικό θεσμό των ενεργειακών κοινοτήτων σε μοχλό υπεξαίρεσης αδειών και παράκαμψης των προβλεπόμενων, νόμιμων διαδικασιών αδειοδότησης για έργα με σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Η υπόθεση, που καταδεικνύει το πώς στήνονται οι μπίζνες στην Ελλάδα και πώς διά της πλαγίας οδού παρακάμπτεται και κουρελιάζεται η έωλη περιβαλλοντική νομοθεσία, αποκαλύφθηκε έπειτα από διερεύνηση της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και συνοπτικά έχει ως εξής:

Η υπόθεση αφορά τις «Ενεργειακές Κοινότητες» (EKOIN) του αγροτικού συνεταιρισμού Ενωση Αγρινίου και τα αιολικά έργα στα Ακαρνανικά όρη στη Δυτική Ελλάδα (περιοχή Δικτύου NATURA 2000 - Ζώνη Ειδικής Προστασίας και Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά). Λίγες εβδομάδες μετά την έκδοση των αδειών εγκατάστασης για 12 αιολικούς σταθμούς της μίας ανεμογεννήτριας έκαστος (από τους 16 που έχουν αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας), πραγματοποιήθηκε αλλαγή της σύνθεσης των Διοικητικών Συμβουλίων (Δ.Σ.) σε 7 από τις 8 ΕΚΟΙΝ στις οποίες ανήκουν οι εν λόγω αιολικοί σταθμοί.

Κατά μία… διαβολική, αλλά διόλου τυχαία συγκυρία, οι θεωρητικά «αυτόνομες» ΕΚΟΙΝ απέκτησαν την ίδια ακριβώς ημερομηνία νέα Δ.Σ., που αποτελούνται από έξι ίδια φυσικά πρόσωπα, με τα προεδρεία καθεμίας ΕΚΟΙΝ να αποτελούνται από τα ίδια ακριβώς πρόσωπα, στις ίδιες θέσεις. Παράλληλα, τα στοιχεία επικοινωνίας των ΕΚΟΙΝ στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), αντί να παραπέμπουν στην έδρα τους στο Αγρίνιο, παρέπεμπαν πλέον στην επιχείρηση iSOLAR, εταιρεία ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με έδρα την Αθήνα. Οπως διαπιστώθηκε, τρία από τα έξι πρόσωπα που συμμετέχουν στα Δ.Σ. των ΕΚΟΙΝ, και ιδίως αυτά που είναι στις θέσεις προέδρου και ταμία, συμμετέχουν και στο Δ.Σ. της iSOLAR σε ανάλογες θέσεις.

Νομοθεσία

Τι κι αν η σχετική νομοθεσία για τις ενεργειακές κοινότητες (νόμος 4513/2018) δεν επιτρέπει σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα να είναι μέλη ταυτόχρονα σε δύο ή περισσότερες ΕΚΟΙΝ που δραστηριοποιούνται στην ίδια περιοχή, προφανώς για να αποφεύγονται μεθοδεύσεις συσσώρευσης, άσχετες με τον πραγματικό προορισμό των ΕΚΟΙΝ; Για τους επιτήδειους, πάντα υπάρχει τρόπος να παρακαμφθεί ένα νομικό κώλυμα! Πολύ απλά, τα έξι αυτά άτομα εμφανίζονται στη σύνθεση της κάθε ΕΚΟΙΝ όχι ως φυσικά πρόσωπα, αλλά ως νόμιμοι εκπρόσωποι διαφορετικών νομικών προσώπων και συγκεκριμένα Μονοπρόσωπων Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών Εταιρειών (ΜΙΚΕ), δηλαδή κάθε ένα από τα έξι πρόσωπα που απαρτίζουν το Δ.Σ. εκάστης ΕΚΟΙΝ εκπροσωπεί μία διαφορετική εταιρεία (ΜΙΚΕ) σε κάθε ΕΚΟΙΝ.

Καθώς το κουβάρι περιπλέχθηκε, η έρευνα της Ορνιθολογικής συνεχίστηκε σε δημόσια διαθέσιμα έγγραφα στο ΓΕΜΗ. Εκεί διαπιστώθηκε το ιδιοκτησιακό καθεστώς των 42 ΜΙΚΕ (7 ΕΚΟΙΝ επί 6 ΜΙΚΕ) που ελέγχουν τις 7 «Κοινότητες». Και στις 42 ΜΙΚΕ, μοναδικός εταίρος με ποσοστό 100% είναι η κυπριακή εταιρεία AIMS32 CORPORATION LIMITED. Εν ολίγοις, η εταιρεία αυτή ελέγχει απόλυτα τη διοίκηση των «ΕΚΟΙΝ» και τη διαχείριση των έργων τους, δηλαδή 15 από τους 16 αδειοδοτημένους αιολικούς σταθμούς στα Ακαρνανικά όρη. Σημειώνεται ότι οι 35 από τις 42 ΜΙΚΕ συστάθηκαν μέσα σε διάστημα μόλις 12 ημερών, λίγες ημέρες μετά την έκδοση των αδειών εγκατάστασης.

Με λίγα λόγια, οι ΕΚΟΙΝ της Ενωσης Αγρινίου χρησιμοποίησαν τα προνόμια που τους δίνει η νομοθεσία για να αποκτήσουν τις απαραίτητες άδειες για την εγκατάσταση των αιολικών σταθμών και αμέσως μετά παρέδωσαν τον πλήρη έλεγχο των έργων τους, με ενδιάμεσο την εταιρεία iSOLAR, στην κυπριακή εταιρεία AIMS32 CORPORATION LIMITED, η οποία απέκτησε 15 έτοιμους για εγκατάσταση αιολικούς σταθμούς στην περιοχή. Με αυτή τη μεθόδευση παρακάμφθηκε όλη η διαδικασία που προβλέπει η ελληνική νομοθεσία για τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας τέτοιου μεγέθους. Μάλιστα, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες στην ιστοσελίδα του κυπριακού εμπορικού επιμελητηρίου, η εταιρεία «AIMS32» ελέγχεται από την εταιρεία BIZSERVE MANAGEMENT LIMITED, η οποία με τη σειρά της εμφανίζεται να είναι επιχειρηματικός κολοσσός, αφού φαίνεται να ελέγχει περίπου 120 εταιρείες!

Οπως γίνεται προφανές, όλα αυτά δεν έχουν την παραμικρή σχέση με τους σκοπούς της νομοθεσίας των ενεργειακών κοινοτήτων για «προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας» και «παραγωγή προστιθέμενης αξίας για τις τοπικές κοινωνίες». Υπενθυμίζεται ότι οι ενεργειακές κοινότητες είναι τοπικοί αστικοί συνεταιρισμοί αποκλειστικού σκοπού, μέσω των οποίων πρωτίστως οι πολίτες (είτε ως φυσικά είτε ως νομικά πρόσωπα) μπορούν να δραστηριοποιηθούν στον ενεργειακό τομέα, αξιοποιώντας τις καθαρές πηγές ενέργειας.

Κατά την Ορνιθολογική, από την όλη υπόθεση προκύπτουν πολύ σοβαρά ζητήματα. Το ένα αφορά παραβίαση της νομοθεσίας για τις ΕΚΟΙΝ, αφού ένα μοναδικό στην ουσία νομικό πρόσωπο όχι μόνο συμμετέχει σε παραπάνω από μία ΕΚΟΙΝ στην ίδια περιοχή, αλλά έχει τον πλήρη έλεγχο και των 7 ΕΚΟΙΝ. Πρόκειται στην πραγματικότητα για κεντρικό και ενιαίο σχεδιασμό ανάπτυξης έργων ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας σε περιβαλλοντικά ευαίσθητη περιοχή, που φέρει εξωτερικά τον μανδύα της ανεξάρτητης επιχειρηματικότητας. Το δεύτερο αφορά την αμφισβήτηση της νομιμότητας σχετικά με τη διατήρηση των αδειών που έλαβαν ως ΕΚΟΙΝ και ως εκ τούτου των προνομίων που έλαβαν ως τέτοιες, αφού πλέον δεν πληρούν τους όρους για να θεωρούνται ΕΚΟΙΝ. Και εδώ ανακύπτει και ένα τεράστιο ηθικό και πολιτικό ζήτημα.

Επιπρόσθετα, η διαχείριση όλων των έργων ουσιαστικά από μία και μόνη εταιρεία, δεδομένου μάλιστα ότι και όλες οι διαδικασίες με τις οποίες έγιναν οι αιτήσεις για την αδειοδότηση και πολύ περισσότερο οι αλλαγές στη διοίκηση ήταν χρονικά συντονισμένες και για τις 7 ΕΚΟΙΝ, αναιρεί αυτόματα το επιχείρημα ότι οι ΕΚΟΙΝ είναι «νομικά πρόσωπα με ανεξάρτητη επιχειρηματική δραστηριότητα». Επομένως, οι 15 «μικροί» αιολικοί σταθμοί «Κατηγορίας Β» (όπου δεν απαιτείται η εκπόνηση και υποβολή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ούτε δημόσια διαβούλευση) αποτελούν πλέον εκ των πραγμάτων έναν τεράστιο αιολικό σταθμό «Κατηγορίας Α1» και η περιβαλλοντική τους αδειοδότηση δεν μπορεί παρά να ανακληθεί, αφού δεν εξετάστηκαν ως ενιαίο έργο.

Ανεμογεννήτριες

Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία έχει επισημάνει επανειλημμένα πως η αδειοδότηση και εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα Ακαρνανικά όρη, στην καρδιά της πλέον σημαντικής περιοχής για τα απειλούμενα όρνια στην ηπειρωτική χώρα, αποτελεί από μόνη της περιβαλλοντικό έγκλημα. «Το να συμβαίνει αυτό, ωστόσο, μέσω της εξόφθαλμης εργαλειοποίησης του θεσμού των Ενεργειακών Κοινοτήτων ξεπερνάει κάθε όριο ανοχής και δεν μπορεί παρά να εξοργίζει οποιονδήποτε εχέφρονα πολίτη. Δεν υπάρχει πλέον καμία δικαιολογία για τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, αλλά και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, να παραμένουν αμέτοχοι μπροστά σε αυτή τη σκανδαλώδη μεθόδευση, καθώς ενδεχόμενη αδράνεια θα δώσει ένα μήνυμα ότι τέτοιου είδους πρακτικές δεν είναι απλά αποδεκτές, αλλά επιβραβεύονται κιόλας! Παράλληλα, θα είναι ένα τεράστιο πλήγμα για τον θεσμό των ΕΚΟΙΝ, ο οποίος θα απαξιωθεί και θα στιγματιστεί ανεξίτηλα ως ο κατάλληλος μοχλός παράκαμψης της νομοθεσίας για τις μεγάλες εταιρείες, και μάλιστα με πραγματική έδρα εκτός Ελλάδας», αναφέρει.

Δεδομένου ότι ανακύπτει ένα τεράστιο περιβαλλοντικό και οικονομικό ζήτημα, που αναδεικνύει τα κενά της νομοθεσίας και τις αδυναμίες της διοίκησης, το ερώτημα που προκύπτει είναι: Θα ανακληθούν άμεσα οι άδειες των έργων ή θα επιβραβευθεί η κατάχρηση του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων;