Ιστορίες φορολογικής ψηφιακής «τρέλας»

«Θα έρθουμε ένα πρωί ξαφνικά» (για έλεγχο και επιβολή προστίμων): σε αυτό θα μπορούσε να συνοψιστεί η απάντηση της κυβέρνησης στα θύματα της φορολογικής ψηφιακής «τρέλας» που έχει δημιουργήσει η επιμονή της να προωθήσει διάφορες πλευρές της ψηφιακής μεταρρύθμισης στον φορολογικό τομέα. Παρ’ όλο που τα προβλήματα είναι πάμπολλα, παρ’ όλο που γι’ αυτά δεν ευθύνονται ούτε οι φορολογούμενοι ούτε οι φοροτεχνικοί αλλά τα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια και η ανετοιμότητα των εμπλεκόμενων στον όλο μηχανισμό, παρόλο που τα προβλήματα είναι γνωστά στο υπουργείο Οικονομικών και στην ΑΑΔΕ, εμφανίζονται τελείως ανελαστικοί και στα πιο λογικά και αυτονόητα αιτήματα.

Το τελικό αποτέλεσμα είναι η μετακύλιση του άγχους και του πολυποίκιλου κόστους συμμόρφωσης στους φορολογούμενους, αλλά και η δημιουργία καταστάσεων ακραίου παραλογισμού.

Τούτων δοθέντων, στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου της Ενωσης Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών Αττικής, ξεχείλισε η δικαιολογημένη αγανάκτηση, ενώ παρατέθηκαν πάμπολλα παραδείγματα ψηφιακού παραλογισμού και «τρέλας» που ταλαιπωρούν φορολογούμενους, επαγγελματίες και φοροτεχνικούς-λογιστές.

Ταλαιπωρία και παραλογισμός

Η καταναγκαστική και σε ασφυκτικά χρονικά πλαίσια ψηφιοποίηση προωθείται στο έδαφος ενός φορολογικού συστήματος εξαιρετικά πολύπλοκου (ίσως του πλέον πολύπλοκου στην Ευρώπη), ενώ παράλληλα προστίθενται διαρκώς νέα πεδία. Ετσι, η πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος μετατρέπεται σε ψηφιακή πολυπλοκότητα, ενώ ταυτόχρονα τα πολλά νέα ψηφιακά αντικείμενα και υποχρεώσεις σε μια κοινωνία με μεγάλο ποσοστό ψηφιακά αναλφάβητων εξωθούν αναπόφευκτα τους φορολογουμένους στα φοροτεχνικά-λογιστικά γραφεία. Τα οποία κατακλύζονται από πελάτες οι οποίοι ζητούν σε μεγάλο βαθμό «ψηφιακή διεκπεραίωση». Ετσι, ενώ έχει καταργηθεί… βιαίως η ουρά στον γκισέ, μεγάλος αριθμός πολιτών χωρίς ψηφιακές γνώσεις ή και τον κατάλληλο εξοπλισμό καταφεύγουν στα λογιστικά γραφεία για απλά πράγματα, όπως διεκπεραίωση γραφειοκρατικών διαδικασιών, κάποιο επίδομα, κάποιο χαρτί κ.λπ. Με τη διαφορά ότι στον γκισέ ξόδευες χρόνο, αλλά ήταν δωρεάν, ενώ, καταφεύγοντας στον επαγγελματία, πληρώνεις.

Αν πάλι δεν έχεις ή δεν θέλεις να πληρώσεις, σε περιμένει η απρόσωπη «ουρά» της ηλεκτρονικής αναμονής μιας απάντησης στο ηλεκτρονικώς κατατεθειμένο αίτημα στην ΑΑΔΕ.

Στο μεταξύ, οι άρον άρον προωθούμενες νέες φορολογικές εφαρμογές δημιουργούν παράλογες καταστάσεις. Δηλώσεις ΦΠΑ και φορολογικές δηλώσεις υποβάλλονται μέσω του myData, δηλαδή αυτόματα από την ορολογική διοίκηση. Το «ντεμπούτο» έγινε με τις δηλώσεις ΦΠΑ. Ωστόσο, δεν μπορείς να υποβάλεις δήλωση, αν τα δεδομένα του myData δεν είναι σωστά. Αλλο παράδειγμα: Το myData έχει μια «τιμολογιέρα», που εκδίδει τιμολόγια. Παρουσιάστηκε, λοιπόν, το φαινόμενο η «τιμολογιέρα» να εκδίδει τιμολόγια, αλλά αυτά να μην υπάρχουν στο myData(!), δηλαδή να απουσιάζουν τα τιμολόγια, να μην υπάρχουν. ‘Η, στην περίπτωση διάφορων ειδικών φορολογικών καθεστώτων, να μην μπορούν να υποβάλουν δήλωση ΦΠΑ, διότι τα έσοδά τους εμφανίζονται δύο φορές στο σύστημα.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ταυτόχρονα εκατοντάδες χιλιάδες φορολογικοί μηχανισμοί αποσύρονται και αντικαθίστανται από καινούργιους, επιβάλλεται η διασύνδεση με POS, πολλά φορολογικά συστήματα αναβαθμίζονται υποχρεωτικά, στην εστίαση «ξηλώνονται» όλα τα παλιά συστήματα και μπαίνουν καινούργια. Αναπόφευκτα, το να γίνουν τόσο πολλά σε τόσο λίγο χρόνο σημαίνει ότι πολλά πράγματα δεν λειτουργούν και η «αλυσίδα« κολλάει πότε στον έναν και πότε στον άλλον κρίκο, συχνά δε σε πολλούς ταυτόχρονα.

Ετσι, η ψηφιοποίηση, αντί να απλοποιεί τη δουλειά, την κάνει πιο πολύπλοκη και επαχθή. Πάρα πολλές επιχειρήσεις (Α.Ε., Ε.Ε., ΙΚΕ) τηρούν διπλογραφικά βιβλία και έχουν ισολογισμούς. Παράλληλα, τηρούν και ένα απλογραφικό στο myData. Οσοι τηρούν βιβλία εσόδων - εξόδων, τηρούν αντίστοιχο βιβλίο στο myData. Παράλληλα, από φέτος, για πρώτη φορά, θα εφαρμοστεί ένα οριζόντιο σύστημα τεκμαρτού προσδιορισμού του φόρου για εκατοντάδες χιλιάδες επαγγελματίες.

Ολα αυτά αυξάνουν το κόστος συμμόρφωσης, επιβαρύνοντας φορολογούμενους και λογιστήρια. Το κόστος είναι κοινό για όλους –είτε τη μεγάλη εταιρεία είτε το μικρομάγαζο της γειτονιάς– και αρκετά σημαντικό για να το επωμιστούν οι επαγγελματίες και μικρομεσαίοι. Ολη η πίεση καταλήγει στους λογιστές και στα φοροτεχνικά γραφεία, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να αντεπεξέλθουν.

Σε ρόλο… ντετέκτιβ

Οι φοροτεχνικοί διαμαρτύρονται και για τον νόμο 4557 που, σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, επιβάλλει «πρόχειρα και άδικα» ένα εξοντωτικό κανονιστικό πλαίσιο για τους λογιστές, αναθέτοντάς τους, μεταξύ άλλων, και καθήκοντα… ντετέκτιβ, καθήκοντα που αρμόζουν στο κράτος, στις ελεγκτικές υπηρεσίες κ.λπ. επιβάλλοντας εξοντωτικά πρόστιμα σε περίπτωση που δεν θα ανταποκριθούν σε αυτά τα καθήκοντα, αλλά και ποινικές, διοικητικές και πειθαρχικές κυρώσεις που αποτελούν κίνδυνο για την επαγγελματική τους υπόσταση.

Εύγλωττα παραδείγματα:

Ερχεται πελάτης στο φοροτεχνικό γραφείο, πρώτη φορά, και δηλώνει ότι θέλει να δηλώσει την αγορά αυτοκινήτου 50.000 ευρώ. Ο φοροτεχνικός δηλώνει, ελέγχει αν τα εισοδήματά του επαρκούν για να καλύψουν το τεκμήριο, διαπιστώνει ότι δεν καλύπτεται, λέει στον πελάτη ότι θα πληρώσει φόρο 20.000 ευρώ, το αποδέχεται, υποβάλλει δήλωση, βγαίνει το εκκαθαριστικό. Δεν τελειώνει εκεί η υποχρέωσή του: θα πρέπει να κάνει Φάκελο τεκμηρίωσης και να καταδώσει τον πελάτη του!

Ο νόμος εγκαθιστά έννοιες όπως υπόνοια, υποψία κ.λπ. και βάσει αυτών απορρέει η υποχρέωση έκθεσης σύνταξης εκτίμησης κινδύνου, δηλαδή αναφοράς στην Αρχή καταπολέμησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες!

Ακόμη χειρότερα, αν η ΑΑΔΕ θεωρήσει ότι ο φοροτεχνικός δεν έχει λάβει μέτρα δέουσας επιμέλειας ώστε να αντιληφθεί αν ο πελάτης του ή και ο υποψήφιος πελάτης του (!) ΘΑ έκανε κάποια παρανομία, μπορεί να του επιβάλει πρόστιμο (του φοροτεχνικού)!

■ Η ΕΦΕΕΑ πραγματοποιεί σήμερα συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το υπουργείο Οικονομικών