Κίνητρα για να μείνει ζωντανή η οικοδομή

Aναστολή ΦΠΑ στα ακίνητα έως το 2024 και επέκταση της έκπτωσης φόρου για ανακαινίσεις κτιρίων εξετάζει το οικονομικό επιτελείο για να μην καταρρεύσει η οικοδομή υπό το βάρος της ακρίβειας των πρώτων υλών, που αυξάνουν έως και 40% το κατασκευαστικό κόστος μετακυλίοντας τον λογαριασμό της επιβάρυνσης στους αγοραστές. Την ίδια ώρα επιβαρυντικά για τις αγοραπωλησίες λειτουργούν οι νέες φουσκωμένες έως και 250% αντικειμενικές τιμές, καθώς διογκώνουν περαιτέρω τα κόστη και τους φόρους που βαρύνουν την ακίνητη περιουσία καθιστώντας ασύμφορη την απόκτηση στέγης για τα νοικοκυριά που στενάζουν στην ανηφόρα των ενοικίων.

Παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι η φορολογία επηρεάζει καθοριστικά την πορεία της οικοδομής που το προηγούμενο διάστημα εμφάνισε σημάδια έντονης ανάκαμψης και εφόσον υπάρξει εξομάλυνση των τιμών στα υλικά κατασκευής, που θα μειώσει τη δαπάνη ανέγερσης νέων ακινήτων, θα υπάρξει σημαντική αύξηση στην έκδοση νέων οικοδομικών αδειών.

Στην τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας που αποτελεί κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη θα συμβάλουν τα δυο μέτρα που βρίσκονται στην ατζέντα του οικονομικού επιτελείου και προβλέπουν:

■ ΦΠΑ: Παράταση της αναστολής ΦΠΑ 24% σε όλα τα ακίνητα και μετά τις 31 Δεκεμβρίου του 2022 που λήγει κανονικά. Αρμόδια στελέχη επισημαίνουν ότι οι αλλαγές στους κανόνες των συντελεστών ΦΠΑ που αποφάσισε στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου το Εcofin ανοίγουν τον δρόμο για παράταση της αναστολής του ΦΠΑ 24% στις μεταβιβάσεις νεόδμητων ακινήτων για ακόμη δύο χρόνια, έως το τέλος του 2024. Σημειώνεται ότι με βάση το νέο ευρωπαϊκό καθεστώς για τον ΦΠΑ η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα από την 1η Ιανουαρίου 2025 και ανάλογα με τις δημοσιονομικές συνθήκες να εφαρμόσει στις μεταβιβάσεις νέων οικοδομών μειωμένο συντελεστή 13% ή ακόμη και μηδενικό όπως ισχύει σε άλλες χώρες της Ε.Ε. (π.χ. Λουξεμβούργο).

Ο ΦΠΑ 24% επιβλήθηκε στις αγοραπωλησίες ακινήτων το 2006 και αφορούσε ακίνητα με άδεια οικοδομής από την 1η Ιανουαρίου 2006 και μετά, με εξαίρεση την αγορά πρώτης κατοικίας. Το 2019 η κυβέρνηση αποφάσισε «πάγωμα» του φόρου από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2022, η οποία ισχύει για τις νέες άδειες αλλά και τις παλιές που εκδόθηκαν από 1η Ιανουαρίου 2006. Η ρύθμιση προβλέπει ότι «με αίτηση του κατασκευαστή οικοδομών προς πώληση αναστέλλεται υποχρεωτικά μέχρι τις 31.12.2022 η εφαρμογή του ΦΠΑ στα ακίνητα και επιβάλλεται φόρος μεταβίβασης ακινήτων.

Η αναστολή αφορά το σύνολο των αδιάθετων παραπάνω ακινήτων του υποκειμένου. Μαζί με την αίτηση ο υποκείμενος υποβάλλει κατάσταση με τα αδιάθετα ακίνητα και το ποσό του φόρου που αντιστοιχεί στο κάθε ακίνητο προς διακανονισμό». Επίσης η απαλλαγή ισχύει και στην περίπτωση της αντιπαροχής, όταν ο κατασκευαστής που υπόκειται στον φόρο έχει υπαχθεί σε καθεστώς αναστολής του ΦΠΑ καθώς η σχετική διάταξη ορίζει ότι «ειδικά για τις περιπτώσεις αντιπαροχής, η εργολαβία του υποκειμένου στον φόρο κατασκευαστή οικοδομών προς πώληση προς τον οικοπεδούχο δεν υπάγεται στο φόρο όταν ο υποκείμενος κατασκευαστής έχει υπαχθεί σε καθεστώς αναστολής του φόρου».

■ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗΣ: Το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει την παράταση για τουλάχιστον ακόμα έναν χρόνο της έκπτωσης φόρου έως 6.400 ευρώ για εργασίες επισκευής και ανακαίνισης ακινήτων, μέτρο που λήγει στο τέλος του 2022. Με βάση το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο η έκπτωση φόρου κατανέμεται ισόποσα σε περίοδο τεσσάρων ετών και ανέρχεται σε ποσοστό 40% του ύψους των επιλέξιμων δαπανών για τη λήψη των υπηρεσιών με ανώτατο συνολικό όριο δαπανών για τα έτη 2020, 2021 και 2022 τα 16.000 ευρώ. Το μέγιστο ποσό έκπτωσης διαμορφώνεται συνεπώς συνολικά στα 6.400 ευρώ.

Αυτό σημαίνει ότι εάν κάποιος δαπάνησε 5.000 ευρώ μέσα στο 2021 για την ανακαίνιση του σπιτιού του, τότε θα γλιτώσει φόρο εισοδήματος συνολικού ύψους 2.000 ευρώ, ποσό το οποίο επιμερίζεται σε τέσσερα χρόνια: 500 ευρώ αφαιρούνται από το εκκαθαριστικό του 2022, 500 ευρώ από το εκκαθαριστικό του 2023, 500 ευρώ από τον λογαριασμό του 2024 και άλλα 500 ευρώ από το εκκαθαριστικό σημείωμα του 2025. Για τον υπολογισμό της έκπτωσης λαμβάνονται υπόψη μόνο οι δαπάνες για τις εργασίες και όχι τα έξοδα για τις προμήθειες υλικών, ενώ απαραίτητες προϋποθέσεις είναι η πληρωμή τους με ηλεκτρονικό χρήμα (χρεωστικές, πιστωτικές ή προπληρωμένες κάρτες, υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής).