Μητρότητα πάν’ απ’ όλα

Δικαστικές αποφάσεις-ράπισμα για την ανάλγητη μνημονιακή κυβερνητική πολιτική, που θέτει παράνομα σε διαθεσιμότητα ακόμα και... εγκύους βάζοντας σε κίνδυνο την ψυχική και σωματική τους κατάσταση, αποκαλύπτει η «Εφ.Συν.».

Κόλαφος το σκεπτικό των δικαστών για τις πολιτικές που «μετατρέπουν -όπως αναφέρεται- τους ανθρώπους σε απλό μέσον για την επίτευξη του γενικά επιδιωκόμενου σκοπού της περιστολής των κρατικών δαπανών» και «επιβαρύνουν δυσανάλογα και υπέρμετρα ορισμένες κατηγορίες πολιτών».

Οι δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες δικαιώθηκε έγκυος, η οποία τέθηκε σε διαθεσιμότητα, είναι πιλοτικές για παρόμοιες περιπτώσεις και εκδόθηκαν από το Πρωτοδικείο Ρεθύμνου (η μία επί κύριας αγωγής και η άλλη με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων).

Συγκεκριμένα, με πρόσφατη απόφασή του, υπ. αριθμόν 209/2014, που είναι προσωρινά εκτελεστή, το Μονομελές Πρωτοδικείο Ρεθύμνου (δικαστής η πρωτοδίκης Ευθυμία Δανιά) αναγνωρίζει ότι:

●Η ενάγουσα, υπάλληλος από το 2000 του υπουργείου Πολιτισμού, η οποία υπηρετούσε ως σχεδιάστρια στην ΚΕ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων στο Ρέθυμνο, εντάχθηκε ΠΑΡΑΝΟΜΑ σε καθεστώς διαθεσιμότητας.

●Υποχρεώνει δε το εναγόμενο Δημόσιο να αποδέχεται τις υπηρεσίες της με τους όρους παροχής εργασίας και αμοιβής που ίσχυαν πριν τεθεί σε διαθεσιμότητα.

Σύμφωνα με το σκεπτικό των δικαστών, όπως είναι παράνομη η απόλυση της εγκύου, το ίδιο παράνομο είναι και το να τεθεί σε καθεστώς διαθεσιμότητας.

Η γυναίκα είχε ζητήσει την εξαίρεσή της από το καθεστώς της διαθεσιμότητας λόγω εγκυμοσύνης, αλλά η αίτησή της είχε απορριφθεί.

Αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στο σκεπτικό της δικαστικής απόφασης:

Η νομοθετική επιλογή της μη εξαίρεσης από τη θέση εργαζομένων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα σε κατάσταση διαθεσιμότητας, και δη των εγκύων, των λεχώνων και των γαλουχουσών εργαζομένων, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις των άρθρων 2 και 10 της Οδηγίας 92/85/ΕΟΚ (άρθρο 28 παρ. 1 του ισχύοντος Συντάγματος), με βάση τις οποίες, προκειμένου να εξασφαλιστεί στις εργαζόμενες εγκύους, λεχώνες και γαλουχούσες η άσκηση των δικαιωμάτων προστασίας της ασφάλειας και της υγείας τους, προβλέπεται ότι τα κράτη-μέλη λαμβάνουν τα μέτρα που απαιτούνται για να προστατευθούν οι ανωτέρω εργαζόμενες γυναίκες από τις επιπτώσεις απόλυσης, η οποία είναι παράνομη.

Κύηση και τοκετός

Βασικός σκοπός είναι η αποτροπή του σοβαρού κινδύνου, που ελλοχεύει στην περίπτωση απόλυσης, να επηρεαστεί δυσμενώς η σωματική και ψυχική κατάσταση των εγκύων, λεχώνων και των γαλουχουσών εργαζομένων, τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα. (...)

Σε συμμόρφωση με την ανωτέρω Κοινοτική Οδηγία, εκδόθηκε o νόμος 1483/1984 (επεκτάθηκε με Προεδρικά Διατάγματα στους εργαζoμένους του δημόσιου τομέα), που απαγορεύει ως απόλυτα άκυρη την καταγγελία της σύμβασης ή σχέσης εργασίας εργαζόμενης από τον εργοδότη της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και για 18 μήνες μετά τον τοκετό ή κατά την απουσία της για μεγαλύτερο χρόνο, λόγω ασθένειας που οφείλεται στην κύηση ή τον τοκετό, εκτός εάν υπάρχει σπουδαίος λόγος για καταγγελία.

Συνεπώς, πρέπει να θεωρηθεί ότι στις προβλεπόμενες εξαιρέσεις από τη θέση σε καθεστώς διαθεσιμότητας περιλαμβάνεται και αυτή που αφορά εργαζόμενες του δημοσίου τομέα, που τελούν σε κατάσταση εγκυμοσύνης ή λοχείας ή έχουν ήδη λάβει νόμιμη άδεια ανατροφής.

Κατ’ εφαρμογή και της συνταγματικής αρχής της αναλογικότητας, δεν θα πρέπει να είναι ούτε αυθαίρετη ούτε επιλεκτική, και μάλιστα σε βάρος κατηγοριών εργαζομένων, οι οποίες ήδη λαμβάνουν θεσμοθετημένη, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, προστασία των δικαιωμάτων τους.

Συγκλονιστικό όμως είναι και το σκεπτικό του δικαστή (Κωνσταντίνος Ασημακόπουλος) που δικαίωσε την εργαζόμενη και στην προηγηθείσα διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων.

«Προσβάλλεται καίρια η επαγγελματική αξιοπρέπεια και η εν γένει αξιοπρέπεια, ανατρέπεται άρδην η ζωή, τίθεται στο κοινωνικό περιθώριο, μετατρέπεται σε απλό μέσον για την επίτευξη του γενικά επιδιωκόμενου σκοπού της περιστολής των κρατικών δαπανών» αναφέρεται στην απόφαση.

«Παράβαση διατάξεων»

Η δικηγόρος που χειρίζεται την υπόθεση, Φωτεινή Δερμιτζάκη, δήλωσε στην «Εφ.Συν.»:

«Εχει ήδη αναδειχτεί και με σωρεία δικαστικών αποφάσεων ότι με τα μέτρα της εργασιακής εφεδρείας και της διαθεσιμότητας, ως προθαλάμων της απόλυσης εργαζομένων του δημοσίου τομέα, παραβιάστηκε πληθώρα διατάξεων. Το γεγονός ωστόσο ότι δεν προβλέφθηκε καν η εξαίρεση από τα μέτρα αυτά των εγκύων, των λεχώνων και των γαλουχουσών εργαζομένων, προδίδει όχι απλώς τον βαθμό στον οποίο αγνοήθηκαν υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις, τόσο του ίδιου του ελληνικού Συντάγματος όσο και του Ευρωπαϊκού Δικαίου, αλλά και ένα τεράστιο έλλειμμα πολιτισμού και ανθρωπιστικών αξιών.

Ο νομοθέτης όταν τελικά το έλαβε υπ’ όψιν του, αντί να προβλέψει την πλήρη εξαίρεση από το καθεστώς της διαθεσιμότητας των προστατευτέων γυναικών εργαζομένων (όπως το έκανε για τις εργαζόμενες των φορέων που καταργήθηκαν με τον ν. 4250/2014), με τον ν. 4254/2014 απλώς παρέτεινε τον χρόνο της διαθεσιμότητας για χρονικό διάστημα δώδεκα μηνών μετά τον τοκετό. Παρείδε όμως και πάλι ότι αυτό που απαγορεύεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της άδειας μητρότητας είναι καθ’ εαυτήν η κοινοποίηση της απόφασης περί της λύσης της εργασιακής σχέσης καθώς και καθ’ εαυτήν η λήψη προπαρασκευαστικών τέτοιων μέτρων.

Ας ελπίσουμε ότι, έστω και την ύστατη αυτή ώρα, με αφορμή και την έκδοση αυτών των πολύ σημαντικών αποφάσεων, ο νομοθέτης θα αναλάβει τη δέουσα δράση, εξαιρώντας πλήρως τις γυναίκες αυτές από το καθεστώς διαθεσιμότητας».

*«Πέραν της μείωσης των αποδοχών όσων τίθενται σε διαθεσιμότητα στο 75%, ο δικαστής επισημαίνει το γεγονός ότι ήδη είχε υποστεί μεγάλες μειώσεις, οι οποίες σε συνδυασμό με τις αλλεπάλληλες επιβολές εισφορών και φόρων, έχουν συνέπεια τη διακινδύνευση της αξιοπρεπούς διαβίωσης της ίδιας και της οικογένειάς της, η οποία έχει τεθεί ως συνταγματικό όριο των μειώσεων των μισθών»