Ονειρεμένες διαδρομές

Την υπέροχη Καστοριά με τα αρχοντικά της, τα γαληνεμένα της παραλίμνια τοπία, τα μουσεία και τις βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες της, την έχουμε επανειλημμένα παρουσιάσει σε προηγούμενα ταξιδιωτικά μας αφιερώματα. Αυτήν τη φορά, χρησιμοποιώντας τις άριστες υποδομές της μακεδονικής πρωτεύουσας, προτείνουμε να μας ακολουθήσετε σε έξι υπέροχες διαδρομές που θα μας φέρουν κοντά σε εκπληκτικά τοπία, ξεχασμένους οικισμούς, «ρυτιδιασμένα» αρχοντοχώρια, απόμερα μοναστήρια αλλά και σημεία με υπέροχη θέα. Φύγαμε λοιπόν!

Δισπηλιό

Εδώ μιλά η προϊστορία

Ακολουθώντας τον δρόμο που πραγματοποιεί τον μεγάλο κύκλο της λίμνης Ορεστιάδας, θα προσεγγίσετε, από την Καστοριά ορμώμενοι, το παραλίμνιο χωριό Δισπηλιό (7 χλμ.), όπου ανιχνεύθηκαν υπολείμματα νεολιθικής κατοίκησης που χρονολογούνται στο 5500 π.Χ. Ο προϊστορικός οικισμός του Δισπηλιού ανακαλύφθηκε το 1932 και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους παραλίμνιους, προϊστορικούς οικισμούς της Ευρώπης.

Ανάμεσα στα ευρήματα (εργαλεία, σκεύη, υπολείμματα τροφής) ανακαλύφθηκε και μια ξύλινη πινακίδα που φέρει χαράγματα ή σήματα, γνωστή ως «Δίσκος του Δισπηλιού», με πιθανή χρονολόγηση στο 5260 π.Χ. Εδώ, σύμφωνα με τον Γιώργο Χουρμουζιάδη, καθηγητή Αρχαιολογίας, πιθανόν να πρόκειται για μια πρωτόγονη προσπάθεια γραφής 2.000 χρόνια νωρίτερα, από την πρώτη ιστορικά καταγεγραμμένη γραφή των Σουμερίων!

Ο χώρος είναι οργανωμένος και επισκέψιμος. Οι οκτώ καλαμένιες καλύβες που έχουν στηθεί από την αρχαιολογική υπηρεσία αναπαριστούν τον παραλίμνιο οικισμό, τον τρόπο ζωής των κατοίκων του, αλλά και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιούσαν στην καθημερινότητά τους (πήλινα αγγεία, δοχεία, κύπελλα, χύτρες μαγειρέματος, εργαλεία). Ο χώρος είναι επισκέψιμος καθημερινά 9 π.μ. με 5 μ.μ. Ακόμη, αξίζει μια βόλτα στο κοντινό Αργός Ορεστικό, για να δείτε και την αρχαιολογική συλλογή από τα ευρήματα των ανασκαφών (τηλ. 24670-85765, ώρες λειτουργείας 8.30 με 15.00, εκτός Τρίτης).

Αρχοντικό Πολυκέρασο

Ψηλά στο Βίτσι

Αν σας γοητεύουν οι ορεινές διασχίσεις, από την Καστοριά μπορείτε να ανηφορίσετε τον ορεινό δρόμο που οδηγεί στο χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου που βρίσκεται σε ύψος 1700 μέτρων (22 χλμ.). Η διαδρομή αυτή είναι υψηλής αισθητικής αξίας, καθώς διατρέχει δάση οξιάς και προσφέρει μοναδική θέα στις κορφές του Βιτσίου. Λίγο πριν από το χιονοδρομικό κέντρο θα δείτε δεξιά σας τον ασφάλτινο δρόμο που οδηγεί στο χωριό Πολυκέρασο Καστοριάς. Το παλιό όνομά του ήταν Τσερέσνιτσα, ονομασία που πιθανόν να προήλθε από τη λατινογενή λέξη τσέρι (κεράσι).

Η ιστορία του Πολυκέρασου χάνεται στα βάθη των αιώνων και πιθανόν από εδώ να περνούσε η Παρεγνατία Οδός, η οποία κατέληγε στο λιμάνι του Δυρραχίου. Επί Τουρκοκρατίας είχε διακόσιες οικογένειες και οι κάτοικοι, εκτός από την κτηνοτροφία και τη γεωργία (περίφημη είναι η πατάτα που καλλιεργείται εδώ), ασχολούνταν και με την υλοτομία.

Ο οικισμός διατηρείται σε καλή κατάσταση, ενώ έχουν αναπαλαιωθεί αρκετά από τα παλιά πέτρινα αρχοντικά του. Πρόκειται για έναν «κρυφό» προορισμό που, αν και δεν έχει υποδομές, αξίζει να τον αναζητήσετε. Για φαγητό θα πάτε στο κοντινό χωριό Οξιά (6 χλμ.).

Μουσείο Παλαιοντολογίας

Παλαιοβοτανικής Νόστιμου

Από το Αργος Ορεστικό προτείνουμε να τραβήξετε προς το χωριό Νόστιμο (12 χλμ. από Καστοριά), όπου μια μοναδική ανακάλυψη από ομάδα Γερμανών επιστημόνων έφερε το 1961 στο φως ένα απολιθωμένο δάσος που αποτελείται από τροπικά φυτά με κορμούς ηλικίας 15-20 εκατ. χρόνων!

Στο Νόστιμο λειτουργεί Μουσείο Παλαιοντολογίας-Παλαιοβοτανικής υπό την εποπτεία του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Προσωρινά, για λόγους που δεν γνωρίζουμε, το μουσείο παραμένει κλειστό. Αν αποφασίσετε να το επισκεφθείτε, καλό θα είναι να επικοινωνήσετε με τον Πέτρο Παπακωνσταντίνου, που ήταν ο υπεύθυνος ξεναγός, στο τηλ. 693-2695955.

Κορέστεια

Λίθοι, πλίνθοι και κέραμοι

Τα Κορέστεια είναι μια συστάδα ορεινών χωριών που βρίσκονται στην κοιλάδα του Λαδοπόταμου. Πρόκειται για τους οικισμούς Ανω και Κάτω Κρανιώνα, Χάλαρα, Μελάς, Μακροχώρι, Μαυρόκαµπος, Αγιος Αντώνιος, Γάβρος, Κώττας και Βατοχώρι. Η περιοχή έχει εύκολη πρόσβαση από την πόλη της Καστοριάς και ο δρόμος είναι στο σύνολό του ασφάλτινος.

Στην περιοχή αυτή έγιναν μερικές από τις φονικότερες μάχες του Εμφύλιου Πολέμου. Βέβαια σήμερα η φύση έχει επουλώσει τα ίχνη που άφησε εκείνος ο τρομερός πόλεμος. Ομως στα παλιά πλινθόκτιστα και εγκαταλειμμένα σπίτια των χωριών Ανω και Κάτω Κρανιώνας, ο παρατηρητικός επισκέπτης θα δει ακόμη τις τρύπες από τα πολυβόλα των αεροπλάνων που «γάζωναν» καθημερινά τις θέσεις των ανδρών του Δημοκρατικού Στρατού.

Τον «απολιθωμένο» κόσμο των Κορεστείων θα έχετε την ευκαιρία να τον προσεγγίσετε εύκολα από την Καστοριά, ακολουθώντας τον παλιό δρόμο που οδηγεί στις Πρέσπες. Για φαγητό θα πάτε στο χωριό Νέα Κορέστεια όπου λειτουργεί ο ξενώνας και η ταβέρνα «Κορέστεια» (τηλ. 24670-33017).

Νεστόριο και Μονή Τσούκας

Στα ριζά του Γράμμου

Βορειοδυτικά της Καστοριάς, ανάμεσα στα γαλήνια τοπία της Ορεστιάδας λίμνης και τα αγριοτόπια του Γράμμου, με το βουητό του ποταμού Αλιάκμονα να συντροφεύει τις ανθρώπινες κοινότητες, συναντάμε το Νεστόριο (42 χλμ. από την Καστοριά), ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του νομού, με σχεδόν 1.000 μόνιμους κατοίκους. Το χωριό είναι χτισμένο πάνω σ’ ένα από τα ελάχιστα ορεινά περάσματα της Β. Πίνδου που επέτρεπαν τις μετακινήσεις απ’ τα λιμάνια του Ιονίου και τα Γιάννενα προς τις πόλεις και προς τις πεδιάδες της Δυτικής Μακεδονίας και πλέον είναι πασίγνωστο από το δημοφιλές River Party που γίνεται κάθε καλοκαίρι.

Το Νεστόριο διαθέτει υποδομή για φαγητό και διαμονή. Πριν βγείτε στο Νεστόριο, θα δείτε διασταύρωση για το χωριό Αγία Αννα, όπου αξίζει μικρή παράκαμψη με σκοπό την επίσκεψή σας στη Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Τσούκας (κτίσμα του 13ου), η οποία ακουμπά στην κόψη κάθετου βράχου απέναντι από τον εντυπωσιακό καταρράκτη του Στενοπόταμου (παραπόταμος του Αλιάκμονα).

Η θέα από το ύψωμα Ψαλίδα

Ενας εξαιρετικά δύσκολος χωματόδρομος, μήκους όχι περισσότερο από 3 χιλιόμετρα, θα μας φέρει στο ύψωμα Ψαλίδα που δεσπόζει πάνω από την πόλη της Καστοριάς. Καλό θα ήταν να μην ανεβείτε με το αυτοκίνητό σας, εκτός αν έχει κίνηση στους τέσσερις τροχούς και είναι αρκετά υπερυψωμένο. Ομως, αν ο καιρός είναι καλός και δεν έχει αέρα, αυτή είναι μια θαυμάσια περιπατητική εκδρομή που θα την απολαύσετε.

Το ψηλότερο σημείο του λόφου βρίσκεται τα 1.100 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας και 480 μέτρα ψηλότερα από την επιφάνεια της λίμνης. Η θέα από εδώ είναι περιφερειακή σε όλη τη λίμνη της Ορεστιάδας, στην πόλη της Καστοριάς και φυσικά στα γύρω βουνά που αγκαλιάζουν τη λεκάνη της λίμνης.

Πού θα μείνετε

Η Καστοριά, που θα χρησιμοποιηθεί ως αφετηρία για τις προτεινόμενες εκδρομές, διαθέτει εξαιρετικές υποδομές για όλα τα βαλάντια. Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιους παραδοσιακούς ξενώνες και ξενοδοχεία που μπορείτε να επιλέξετε:

● Ξενοδοχείο «Καστοριά» πάνω στη βόρεια πεζοδρομημένη προκυμαία, σε εξαιρετικά ήσυχη τοποθεσία. tηλ. 24670-29453

● Παραδοσιακός ξενώνας «Αρχοντικό Αλεξίου Βέργουλα» τηλ. 24670-23415

● Παραδοσιακός ξενώνας «Αρχοντικό της Βενετούλας», τηλ. 24670-22446

● «Λιμναίον resort & spa», παραλίμνιο ξενοδοχείο πάνω στον δρόμο προς Δισπηλιό, τηλ. 24670-85111

● «Byzantium», συνοικία Χλόη, τηλ. 2467021313 

📍 www.viewsofgreece.com