Αθήνα, 19°C
Αθήνα
Σποραδικές νεφώσεις
19°C
20.4° 18.5°
1 BF
62%
Θεσσαλονίκη
Αυξημένες νεφώσεις
17°C
18.8° 14.9°
0 BF
76%
Πάτρα
Αυξημένες νεφώσεις
18°C
18.3° 17.7°
2 BF
79%
Ιωάννινα
Ομίχλη
10°C
9.9° 9.9°
1 BF
100%
Αλεξανδρούπολη
Ελαφρές νεφώσεις
10°C
9.9° 9.9°
3 BF
87%
Βέροια
Αυξημένες νεφώσεις
16°C
16.5° 16.5°
0 BF
76%
Κοζάνη
Σποραδικές νεφώσεις
12°C
12.4° 12.4°
0 BF
82%
Αγρίνιο
Αυξημένες νεφώσεις
17°C
16.5° 16.5°
1 BF
83%
Ηράκλειο
Ασθενείς βροχοπτώσεις
20°C
19.9° 19.8°
2 BF
60%
Μυτιλήνη
Ελαφρές νεφώσεις
15°C
15.9° 14.9°
3 BF
73%
Ερμούπολη
Σποραδικές νεφώσεις
19°C
19.4° 19.4°
3 BF
48%
Σκόπελος
Αυξημένες νεφώσεις
18°C
18.3° 18.3°
2 BF
71%
Κεφαλονιά
Σποραδικές νεφώσεις
17°C
16.9° 16.9°
0 BF
88%
Λάρισα
Ελαφρές νεφώσεις
16°C
15.9° 15.9°
0 BF
82%
Λαμία
Αυξημένες νεφώσεις
17°C
19.5° 17.2°
1 BF
66%
Ρόδος
Σποραδικές νεφώσεις
18°C
18.2° 17.8°
4 BF
81%
Χαλκίδα
Σποραδικές νεφώσεις
16°C
16.1° 15.8°
0 BF
72%
Καβάλα
Σποραδικές νεφώσεις
17°C
17.1° 16.3°
3 BF
81%
Κατερίνη
Αυξημένες νεφώσεις
18°C
17.7° 17.7°
0 BF
75%
Καστοριά
Αυξημένες νεφώσεις
12°C
12.4° 12.4°
1 BF
86%
ΜΕΝΟΥ
Πέμπτη, 24 Απριλίου, 2025
giannis stroumpas
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Γιάννης Στρούμπας. Περίμετρος. Σελ. 64. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΜΙΛΗ, 2023

Τροχιές ομαδικής μνήμης

Η επιβεβλημένη, ως εκ των πραγμάτων, κάθοδος στις πολυσύχναστες σήραγγες του μετρό, σε καθημερινή μάλιστα βάση, πιστοποιείται παραλλήλως και ως κάθοδος στην ομαδική μνήμη. Η τελετή μύησης σε ό,τι συνιστά το άλλο αποδίδει καρπούς. Η δε χρήση των κατάλληλων συμβόλων τεκμαίρει άλλη μια φορά τις στιχικές δυνατότητες του Γιάννη Στρούμπα. Ενα αισθητικό προϊόν ιδιαίτερα απαιτητικών αποστάξεων.

Διαβάζω ξανά τις «Ράγες», ένα από τα επιλογικά ποιήματα της ως άνω συλλογής. Ακριβώς έτσι: «Στέκει πίσω απ’ τη γραμμή ασφαλείας / περιμένοντας τον συρμό / πρόσωπο οργωμένο / από βάσανα και χρόνια / μέτωπο υπερσιβηρικός / από ανατολή σε δύση / αναγγέλλεται ο συρμός / προσερχόμενος τελετουργικά / ένα βήμα μπρος / –λέω θα πέσει!– / τσακώνει την ανησυχία μου στον αέρα / και μου λέει με το βλέμμα της στο μέτωπο: / Παιδί μου, / εμένα οι ράγες τούτες / χρόνια τώρα σηκώνουν / βαγόνια προς στρατόπεδα συγκέντρωσης·/ έναν απλό συρμό / θα φοβηθώ;».

Φαίνεται με την πρώτη κιόλας ματιά η εννοιολογική ευθύτητα, η οικονομία της έκφρασης, η πρόσφορη χρήση της παρομοίωσης, η εξαντλητική αξιοποίηση της σημαίνουσας λεπτομέρειας, η ευθεία αναγωγή από το ατομικό βίωμα στο συλλογικό επικοινωνιακό πλαίσιο, ενώ η διαχείριση της ευθύβολης, ενίοτε εφευρημένης κυριολεξίας συνιστά πάγιο υφολογικό γνώρισμα. Η γραφή προσεταιρίζεται το εκάστοτε αντικείμενο των αναπτύξεών της χωρίς να το αδικεί, χωρίς να το μειώνει σημασιολογικά, ως δήθεν πολύξερη. Εξ ου και η έκδηλη πιστότητα των συναφών αποτυπώσεων. Κοντολογίς, ο προ πολλού δόκιμος ποιητικός τρόπος του Γιάννη Στρούμπα (1973) προσφέρει σήμερα ακόμη ένα αισθητικό προϊόν ιδιαίτερα απαιτητικών αποστάξεων. Ούτε ανιαρές αισθηματολογίες ούτε επιφανειακές πολιτικές διακηρύξεις ούτε τυπικές δηλώσεις ενός υπερτονισμένου, θαλερού ερωτισμού, συνοδευόμενες από μηρυκασμούς κάποιων εμβληματικών προτύπων του φορμαλισμού: το ρήμα λειτουργεί ως καταλύτης του νοήματος, ως εντολοδόχος της αδιάβλητης ποιητικής συνείδησης.

Ο διάλογος με την παράδοση διατηρεί πάντα την ενάργειά του. Παραπέμπω στον ενδεικτικό «Αιώνα των φώτων», το δέκατο κομμάτι της πρώτης ενότητας της συλλογής, η οποία επιγράφεται «Προς αποβάθρες»: «Νωθροί προβολείς / σε υποφωτισμένη γαλαρία. / Βαρύθυμη διαδρομή / Σιωπή του φορτίου. / Στοές βασιλεμένες όψεις. / Μια λάμψη που διέρχεται, / Μια σκοτεινιά που μένει. / Επίτευγμα μηχανικό / κάποιου αιώνα φώτων / η κρύα αναζωπύρωση / Μεσαίωνα σκοτεινού. / Πάντ’ ανοιχτά πάντ’ άρρωστα / τα φώτα της στοάς μου». Ο εμφανώς πειραγμένος σολωμικός στίχος του επιλόγου μαρτυρεί, εκτός των άλλων, και την καυστική απόκλιση της συγκεκριμένης κειμενικής πολιτικής. Σημειώνω ότι ο τίτλος του βιβλίου ανακαλεί την Περιμετρική, τη συλλογή που εξέδωσε ιδιωτικά το 1970 ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της πολυφωνικής λογοτεχνικής γενιάς του 1970, ο Γιάννης Κοντός (Αίγιο, 1943-Αθήνα, 2015). Κατά τα άλλα, η Περίμετρος συνομιλεί εν μέρει και με το Μετρό, την ποιητική συλλογή της Τασούλας Καραγεωργίου (1954-), η οποία κυκλοφορήθηκε από τις εκδόσεις του Κέδρου είκοσι χρόνια πριν. Μάλιστα, στο «Είναι σκηνή», στο δεύτερο ποίημα της Περιμέτρου, προτάσσονται έξι στίχοι από το ποίημα «Παρομοιώσεις» του προαναφερόμενου Μετρό.

Η επιβεβλημένη, ως εκ των πραγμάτων, κάθοδος στις πολυσύχναστες σήραγγες του μετρό, σε καθημερινή μάλιστα βάση, πιστοποιείται παραλλήλως και ως κάθοδος στην ομαδική μνήμη. Η τελετή μύησης σε ό,τι συνιστά το άλλο αποδίδει καρπούς. Η δε χρήση των κατάλληλων συμβόλων τεκμαίρει άλλη μια φορά τις στιχικές δυνατότητες του Γιάννη Στρούμπα. Παρατηρώ, επίσης, ότι η οντολογική παράμετρος απαντά συχνά πυκνά εδώ. Μεταφέρω αυτολεξεί, για τις ανάγκες της εποπτικής στιγμής, τα «Εκατόν είκοσι κιλά», το ένατο ποίημα της δεύτερης και τελευταίας ενότητας του έργου, η οποία φέρει τον καθόλα χαρακτηριστικό τίτλο «Προς καταβόθρες»: «Αν τα σκέλια σφίγγω / δεν είναι που / στη θέση πλάι μου ξεχειλίζουν / εκατόν είκοσι κιλά / δεν είναι που / θεριεύει η φοβία καταπλακώματος / από έναν διαρκή εκτοπισμό / από ένα σύνδρομο φροϋδικό / κάποιου ερωτικού βομβαρδισμού / που -έξυπνη ρουκέτα- / το καταφύγιο θρυμματίζει / Αν τα σκέλια σφίγγω / είναι που / πάντοτε σηκώνω / των ενοχών μου / τα εκατόν είκοσι κιλά / για όλου του κόσμου / τα δεινά». Η αναστοχαστική φύση του ποιητικού υποκειμένου υποστηρίζει συστηματικά την ολοκλήρωση των καταγραφών από την αρχή ώς το τέλος του παρόντος έργου.

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Τροχιές ομαδικής μνήμης

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας