Η Αυγή Λίλλη (Βουλγαρία-Λευκωσία Kύπρου, 1980), με τρεις ποιητικές συλλογές ήδη στο ενεργητικό της, σενάρια μικρού μήκους, θεατρικά κείμενα και μια διδακτορική διατριβή για το έργο του Αλέξανδρου Κοτζιά, εμφανίστηκε μέσα στο 2023 με μια συλλογή από μικρο-ιστορίες που, ενώ δίνουν την εντύπωση ότι έχουν γραφεί με τρόπο άμεσο και συνειρμικό, στην πραγματικότητα είναι όλες βασανιστικά και σχολαστικά δουλεμένες.
Σ’ αυτή την πρώτη ολοκληρωμένη εμφάνιση με διήγημα, η συγγραφέας κρατά χαμηλούς τόνους και μέσα από μια φαινομενικά ασήμαντη πληροφορία ή κάποια λεπτομέρεια που όμως αποδεικνύεται ουσιώδης, κατορθώνει να αναγάγει μικροεπεισόδια της καθημερινότητας και καταστάσεις γνωστές, σε σπάνιες, τόσο για την ειλικρίνεια όσο και για την εκφραστική τους δεινότητα, αφηγηματικές νησίδες.
Πρόκειται για είκοσι οκτώ αυτοτελή κείμενα τα οποία, παρά τις θεματικές ή άλλες διαφοροποιήσεις τους, χάρη σε μια πυκνή γραφή και ένα ύφος άλλοτε παιγνιώδες κι άλλοτε τρυφερά ειρωνικό ή υποδόρια σαρκαστικό, δημιουργούν στον αναγνώστη την αίσθηση μιας ενιαίας αφήγησης. Στο διήγημα με τον τίτλο «Vintage», η απογοήτευση από την αδυναμία απόκτησης μιας υπερτιμημένης παλιομοδίτικης τσάντας προκαλεί στην αφηγήτρια μια πίκρα σχεδόν υπαρξιακή, παρομοιάζοντας την όλη κατάσταση με «έναν μεγάλο έρωτα που μένει ανεκπλήρωτος» .στο «Slave to love», ένα τραγούδι του Μπράιαν Φέρι, από τη δεκαετία του ’80, θυμίζει την πίστη των εραστών ότι ο έρωτάς τους θα μείνει για πάντα ακλόνητος, ενώ στην πραγματική ζωή «υπάρχει μόνο η παντοτινή κίνηση». στο «Vapen», μια μύγα αφού τυραννήσει την αφηγήτρια με τις πτήσεις της, θα πεθάνει ακαριαία, αφήνοντας «μικροσκοπικές κουτσουλιές αίματος στη ράχη κάποιου Κάφκα».
Στο βιβλίο της Λίλλης, που όχι τυχαία απέσπασε φέτος το βραβείο πεζογραφίας του περιοδικού «Χάρτης», οι ιστορίες μοιάζουν ρευστές και εύθραυστες, στην πραγματικότητα όμως είναι όπως και ένα ρυζόχαρτο, ποικιλότροπα λειτουργικές και ανθεκτικές. Η γραφή εδώ δεν χρειάζεται να καταφύγει στον εντυπωσιασμό ή την εύκολη συγκίνηση για να συναρπάσει. Στο εξόχως σωματικό «Μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου», η ερωτική ηδονή υπερισχύει των θρησκευτικών απαγορεύσεων .στο «Μια εισπνοή του κόσμου όλου», αφιερωμένο στη μνήμη της Μαργαρίτας Καραπάνου, μέσ’ από έναν απολογητικό και φαινομενικά αλλοπρόσαλλο λεκτικό χείμαρρο, η αφηγήτρια ομολογεί τον χειρότερο φόβο της, πως τελικά «όλα θα πάνε καλά κι αυτή δεν θα έχει καταλάβει τίποτα». στο «Canis lupus familiaris», διήγημα ευρηματικό και συγκλονιστικό μες στην απλότητά του, ένα σκυλάκι που φοβάται και σκούζει διαρκώς θα ησυχάσει τελικά χρησιμοποιώντας για μαξιλάρι την παντόφλα του κυρίου του.
Οι αφηγήσεις στο Ρυζόχαρτο μπορεί αρχικά να περνούν για κοινότοπες, αλλά σε μια δεύτερη, προσεκτική ανάγνωση αποκαλύπτουν, πίσω από τις ελλειπτικές και ευσύνοπτες περιγραφές τους, το ρευστό και το απρόσμενο που κυριαρχούν στις ζωές μας. Στοιχεία αυτομυθοπλασίας, προσωπικές ή συλλογικές εμμονές, μικρές προσδοκίες ή μεγάλες επιθυμίες που περιγράφονται με χιούμορ και άνεση, αντιδράσεις και συναισθήματα που μοιάζουν άλλοτε φαιδρά κι άλλοτε απλώς δεδομένα, καθρεφτίζουν με πρωτοτυπία και ακρίβεια τις σαθρές αξίες και τις υπαρξιακές και κοινωνικές ψευδαισθήσεις μιας γενιάς∙ μνήμες, όνειρα, εφιάλτες, αδικαιολόγητες φοβίες και φαντασιώσεις αναβιώνουν μέσ’ από ασθματικές εξομολογήσεις που καταγράφονται με τον ρυθμό, τη γνώση και την οικονομία της ποίησης.
Στο διήγημα «Μέσα του Νιόβρη», γραμμένο εξ ολοκλήρου στην κυπριακή διάλεκτο, οι μαθητές που διανυκτερεύουν διαμαρτυρόμενοι για την τουρκική κατοχή στο οδόφραγμα της οδού Λήδρας, δεν παύουν να κρατούν την ξενοιασιά της ηλικίας τους αγνοώντας τις εκκλήσεις για ησυχία των νοσηλευτών από το παρακείμενο Κέντρο Μεταμοσχεύσεων, ενώ στο προτελευταίο «Πινέλο σε Τροχιά» το μότο: «Η ζωή μου ήταν μια μεγάλη σειρά από πράγματα για τα οποία δεν ήμουν έτοιμος», χαρακτηρίζει όχι μόνο τον πρωταγωνιστή του συγκεκριμένου διηγήματος, αλλά και τα περισσότερα από τα πρόσωπα του βιβλίου.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας