Μετά τον Αλφρέντ Ζαρί (1888) και τον Ρεϊμόν Κενό (1960), πολλά έμελλε να αλλάξουν στον χώρο της πειραματικής, αλλά και γενικότερα της σύγχρονης λογοτεχνίας. Στα καθ’ ημάς, ο Θάνος Σταθόπουλος εμφανίζεται μέσα στο 2023 με ένα σύνθετο έργο ποιητικής πρόζας, εμπνευσμένο από το O. Li. Po. και την παταφυσική επιστήμη «των φανταστικών λύσεων» του Φρανσουά Λε Λιονέ και του Περέκ, αν και με σημαντικές αποκλίσεις από τους λογοτεχνικούς κανόνες τους (να σημειώσουμε, μεταξύ άλλων, ότι στον Σταθόπουλο τα βιβλιογραφικά δεδομένα και οι δοκιμιακού τύπου σημειώσεις και παραπομπές δεν έχουν τον παρωδιακό χαρακτήρα που συναντάμε στο έργο των τελευταίων).
Η έκδοση περιλαμβάνει όλα τα έργα που ο συγγραφέας είχε εκδώσει στον Ικαρο από το 1983 μέχρι και το 2021 και επιπλέον, μια νέα συλλογή που φέρει τον τίτλο «Η διασκευή του εαυτού μου στις 06.30»∙ τίτλος ομώνυμος με τον τίτλο της έκδοσης. Εδώ, η ειρωνεία της ύπαρξης και το υποδόριο χιούμορ απορρέουν πρωτίστως από μια απλή διαπίστωση, σκέψη ή κατάσταση, αλλά και ως φάρσα, όπως, για παράδειγμα, η παρουσίαση ως επιτύμβιο της έκδοσης μιας ποιητικής συλλογής, ή από φαινομενικά αταίριαστους συνειρμούς και προτάσεις που μοιάζουν λειψές ή αδέσποτες, για να συμπληρωθούν στη συνέχεια, να φωτιστούν αλλιώς, ή να «κουμπώσουν» με άλλες -δικές του ή δάνειες- σε κάποιο άλλο σημείο.
«Μερικές από τις γυναίκες που ερωτεύτηκα υπήρξαν».
«Ημουν μέσα της σαν το ζώο στο λημέρι του».
«Ηρθε προς εμένα, πήγα προς αυτήν: τα τετραγωνικά μας μέτρα».
«Τα όνειρά μου είναι ηδυπαθή […] αφήνοντάς μου μια βαθιά αίσθηση ευτυχίας. […]. Μετά τα ξεχνάω έχοντας μπει στο εικοσιτετράωρο ως το λαιμό».
«Στο τίποτα με ψιμύθια».
Ο Σταθόπουλος, συγγραφέας που επιλέγει την πρόζα -αν και επανειλημμένα δηλώνει ότι «όλα στην τέχνη είναι ποίηση»-, αποφθεγματικός και ελλειπτικά παιγνιώδης, στις ρητές ή υπόρρητες συνομιλίες του με ποιητές και συγγραφείς όπως ο Μποντλέρ, ο Ζέμπαλντ, ο Μπέρνχαρντ, ο Μαν, ο Μπέκετ, ο Χάντκε και οι δικοί μας Γονατάς, Πεντζίκης, Καρούζος, Παπαγιώργης, Αρανίτσης, Ιωάννου κ.ά., καθώς και ζωγράφους, αρχιτέκτονες, εικαστικούς, όπως ο Αλέξης Ακριθάκης και ο Αριστομένης Προβελέγγιος, καταφέρνει να μπολιάσει τα κείμενά του με στοιχεία που ξεπερνούν τα όρια μιας τυπικής ψευδο-αυτοβιογραφίας και μιας λίγο ώς πολύ αναμενόμενης διακειμενικότητας, τροφοδοτώντας «εκ των ένδον» ένα θρυμματισμένο μαιανδρικό αφήγημα, αποκαλυπτικό και, την ίδια στιγμή, ερεθιστικά παραπλανητικό και διαβρωτικό.
Σε ολόκληρο το έργο του Σταθόπουλου -αυτού του ιδιότυπου πλάνητα της γραφής και λυρικού, μέσα στον αντιλυρισμό του, δημιουργού- το ποιητικό στοιχείο συνυπάρχει με το δοκιμιακό, σε μια ιδιότυπη μίξη με ποικίλες συνάψεις και επισημάνσεις. Στις ολιγοσέλιδες (κάποτε και της μιας φράσης ή πρότασης) ποιητικές πρόζες του, το ακαριαίο και το αποσπασματικό, η υπνοβασία και η υπερδιέγερση, οι απρόσμενες συζεύξεις και απολήξεις, οι διαρκείς εκπλήξεις, οι υπερβάσεις, οι αναιρέσεις, τα αναποδογυρίσματα, τα τεχνάσματα, οι παραλλαγές, οι εμβόλιμες κρίσεις και τα ευφάνταστα ευφυολογήματα, τα όνειρα και οι πειραγμένες αλλόκοτες εξομολογήσεις γίνονται το κατάλληλο όχημα για να εκφραστεί ο κατακερματισμένος εαυτός και ο μόνος τρόπος για να συμφιλιωθεί με τον κόσμο.
Πρόκειται για έναν οφιοειδή στην εξέλιξή του λεξόγριφο, όπου η ποίηση, ο στοχασμός, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο αυτά αλληλεπιδρούν και συμπράττουν μέσα σε ένα αμιγώς λογοτεχνικό κειμενικό σώμα φανερώνουν έναν συγγραφέα μάστορα, τόσο της γλώσσας όσο και της φόρμας∙ έναν δημιουργό που αποφεύγει όπως ο διάολος το λιβάνι τον στερεότυπο λόγο και τα κλισέ, παραδίδοντάς μας έργο πρωτότυπο και ενδιαφέρον.
«Είμαστε γλώσσα από την κορφή ως τα νύχια. Και όταν πιστεύουμε πως έχουμε στομαχόπονο, δεν είναι παρά στη γλώσσα που πονάμε», δήλωνε ο Ρ. Κενό. Και ο Φλομπέρ το 1846: «Εγώ έχω στο μυαλό μου ένα ύφος που θα έχει ρυθμό, όπως οι στίχοι, θα είναι ακριβές, όπως η γλώσσα των επιστημών». Στα χνάρια τους, ο εννοιολογικός και γλωσσοκεντρικός Σταθόπουλος εστιάζει στη λέξη και στις εναλλακτικές της (ηχητικές, συλλαβικές, προσωδιακές, ρυθμικές), διευρύνοντας τη σχέση του με τη γραφή, επιβεβαιώνοντας αλλά και επαναπροσδιορίζοντας το τι είναι και τι θα μπορούσε να είναι τέχνη (είτε πρόκειται για την τέχνη του λόγου είτε αφορά τη γλυπτική και την εικαστική κατασκευή).
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας