Η εικοσιεννιάχρονη Αυστραλέζα Χάνα Κεντ, η οποία με το πρώτο της βιβλίο απασχόλησε τη διεθνή κριτική κερδίζοντας εγκωμιαστικά σχόλια, αποτελεί την τελευταία προσθήκη στην εξαιρετική σειρά ξένης λογοτεχνίας του Ικαρου, μέσα από την οποία ο ιστορικός εκδοτικός οίκος έχει την τελευταία διετία συστήσει στο ελληνικό κοινό μια πλειάδα σημαντικών νέων ξένων λογοτεχνών.
Γεννημένη στην Αδελαΐδα, η νεαρή πεζογράφος βρέθηκε κατά τη διάρκεια των σπουδών της στην Ισλανδία με μια υποτροφία της Λέσχης Ροτάρι και, συνδυάζοντας τα ακαδημαϊκά ενδιαφέροντά της και την επιτόπια έρευνα με τους συγγραφικούς της προσανατολισμούς, κατάφερε με πρώτη ύλη μια πραγματική ιστορία του 19ου αιώνα, που έχει προσλάβει θρυλική υπόσταση στη συλλογική μνήμη της συγκεκριμένης χώρας, να συνθέσει ένα πολυφωνικό, πολυεπίπεδο μυθιστόρημα, με προβληματισμούς που εκτείνονται από τη συγκρότηση της γυναικείας ταυτότητας σε κοινωνίες με έντονες προνεωτερικές επιβιώσεις μέχρι την κοινωνική απομόνωση και τα αίτιά της.
Η ιστορία του βιβλίου επικεντρώνεται στην προσωπικότητα της Αγκνες Μαγκνουστότιρ, της τελευταίας γυναίκας που εκτελέστηκε στην Ισλανδία, το έτος 1830, καταδικασμένη για τον φόνο δύο ανθρώπων –πληροφορίες που δίνονται στον αναγνώστη από την αρχή του μυθιστορήματος, όπου η Αγκνες έχει ήδη καταδικαστεί και περιμένει την εκτέλεσή της. «Είπαν ότι πρέπει να πεθάνω. Είπαν ότι έκλεψα την ανάσα άλλων ανθρώπων και τώρα πρέπει κι αυτοί να κλέψουν τη δική μου… Θα μας σβήσουν όλους, τον έναν μετά τον άλλον, ώσπου να μείνει μόνο το δικό τους φως, και μ’ αυτό να βλέπουν τον εαυτό τους. Πού θα είμαι τότε εγώ;».
Περιορισμένη αναγκαστικά σε ένα αγρόκτημα μιας τοπικής οικογένειας, που αντιπροσωπεύει και υπογραμμίζει τη φοβική και γεμάτη δεισιδαιμονίες οπτική γωνία της αγροτικής κοινωνίας απέναντι στη γυναίκα-εγκληματία, και ταυτόχρονα απέναντι στη γυναίκα που αποτινάσσει τους περιορισμούς του φύλου της, η Αγκνες δουλεύει εκεί ενώ περιμένει την εκτέλεση της ποινής και ταυτόχρονα εξομολογείται σε έναν νεαρό και άπειρο εφημέριο, επιφορτισμένο με την αποστολή να… σώσει την ψυχή της, την προσωπική της ιστορία.
Η Κεντ δομεί το βιβλίο της πάνω σε ένα σχέδιο που εξυπηρετεί τον πολλαπλό φωτισμό της ιστορίας και της ηρωίδας της –και εντάσσει την προσωπικότητά της σε πολλαπλά πλαίσια: πώς βλέπει η ίδια τον εαυτό της και πώς αυτή η αυτοεικόνα μετεξελίσσεται καθώς προχωράει στις εξομολογήσεις της, πώς τη βλέπει η τοπική κοινωνία, πώς θα την έβλεπε η εποχή της. Εναλλάσσοντας την πρωτοπρόσωπη αφήγηση στους εσωτερικούς μονολόγους της Αγκνες με μια αποστασιοποιημένη και προσεκτική τριτοπρόσωπη αφήγηση της εξωτερικής δράσης, αλλά και με την ψυχρή πληροφοριακή γλώσσα των δημοσίων εγγράφων, η συγγραφέας πετυχαίνει να συνδέσει την προβληματική της για την πολλαπλότητα της γυναικείας ταυτότητας σε μια εποχή μετεξέλιξής της με τη δομή του βιβλίου της, ενώ ταυτόχρονα προσδίδει μουσικότητα στην εκτύλιξη της αφήγησής της, καθώς η ιδιοσυγκρασιακή, ακριβής και γλαφυρή (αν και κατά τόπους παράτονα φορτισμένη) γλώσσα της ίδιας της ηρωίδας διαδέχεται αρμονικά τη στέρεη και στιβαρή τριτοπρόσωπη αφήγηση και την ψυχρή αλλά υποβλητική γλώσσα των τεκμηρίων.
Συνολικά, πρόκειται για ένα δύσκολο και αξιοθαύμαστο επίτευγμα κατασκευής ενός μυθιστορήματος του οποίου το συναρπαστικό πρώτο επίπεδο ισορροπεί αποτελεσματικά με τους πολυεπίπεδους προβληματισμούς που υπολανθάνουν. Η Μαρία Αγγελίδου αντεπεξέρχεται με αξιοσημείωτη επιτυχία στις δύσκολες προκλήσεις που θέτει η μετάφραση αυτού του πολυφωνικού μυθιστορήματος.
Hannah Kent, «Εθιμα Ταφής»
Μυθιστόρημα- Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου
Ικαρος, 2014, σελ. 420
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας