Οι αμερικανικές εκλογές και τα σύμβολα

Αυτές είναι οι πιο περίεργες αμερικανικές εκλογές που μπορούμε να θυμηθούμε. Δύο υπερήλικες λευκοί άντρες ανταγωνίζονται για δεύτερη φορά. Ο πρώτος μοιάζει να έχει άνοια και σου δίνει την αίσθηση πως δεν πρέπει να τον αφήσεις μόνο του σπίτι, πόσο μάλλον να διοικεί μια χώρα. Ο άλλος είναι υπόδικος και βασικός ένοχος για την πιο παρδαλή απόπειρα πραξικοπήματος που έχει συμβεί στον πλανήτη. Παθολογικός ψεύτης, θιασώτης των θεωριών συνωμοσίας, σεξιστής και ρατσιστής. Από την προηγούμενη εβδομάδα είναι και επιζών δολοφονικής επίθεσης. Και όλα αυτά σε μια χώρα πιο διχασμένη από ποτέ, με παλιές πληγές ανοιχτές και νέες που καιροφυλακτούν ώστε να ανοίξουν.

Εχουν περάσει λίγες ώρες από την απόπειρα δολοφονίας. Αυτό που κυριαρχεί σε κάθε μέσο ενημέρωσης πέρα από το βίντεο είναι η φωτογραφία, αυτή η φωτογραφία: ματωμένος αλλά όρθιος, με τη γροθιά σηκωμένη μπροστά από μια αμερικανική σημαία, εκστομίζοντας αυτό το «Fight!» τρεις φορές. Η δύναμη της φωτογραφίας είναι τόσο μεγάλη που το πρώτο που ένιωσα είναι πως ο Τραμπ μόλις κέρδισε τις εκλογές. Στη συνέχεια συνειδητοποίησα πως πολλοί ένιωσαν ακριβώς το ίδιο.

Οι αμερικανικές εκλογές αποτελούσαν πάντοτε την αποθέωση της πολιτικής ως θεάματος. Πολλές φορές της αντικατάστασης της ίδιας της πολιτικής από το θέαμα. Τα debate και οι όροι διεξαγωγής τους, η lifestyle περιγραφή των υποψηφίων, το πανηγύρι των εντυπώσεων, ο υπερθετικός της εικόνας. Σε αυτό το καθαρά θεαματικό πλαίσιο, οι υποψήφιοι πρόεδροι γίνονται σύμβολα. Πιο πολύ αφηγήσεις παρά πρόσωπα, πιο πολύ εκδοχές του μέλλοντος παρά σάρκα. Αυτή τη στιγμή ο Μπάιντεν ενσαρκώνει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο την ίδια την παρακμή της Αμερικής (και συνολικά της Δύσης): ένας λευκός προνομιούχος άντρας, που χάνει την επαφή με την πραγματικότητα, αλλά, αντίθετα με όσα του λένε όλοι, αυτός αρνείται να φύγει. Η εικόνα είναι σταθερή από τις προηγούμενες εκλογές μέχρι και σήμερα. Αλλά όμοια με το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι απεικονίζει όλο και πιο έντονα, με όλο και περισσότερες λεπτομέρειες, την κατάσταση αυτή του δυτικού κόσμου.

Αντίθετα, η εικόνα και η αφήγηση του Ντόναλντ Τραμπ μόλις άλλαξε. Από ένας επικίνδυνος υπόδικος που δεν δίστασε να φτάσει στα όρια του πραξικοπήματος, ο πρώην πρόεδρος μετατρέπεται σε ένα σύμβολο επιμονής και επιβίωσης. Μεγάλης ηλικίας και αυτός, αλλά ένας πρόεδρος που θα σηκωθεί αμέσως μόλις πέσει, επιμένοντας να πολεμά κόντρα σε όλα τα προγνωστικά. Ο ένας είναι αυτό που οι πολίτες φοβούνται να παραδεχτούν πως ισχύει, ο άλλος αυτό που τους επιτρέπει να ελπίζουν, ακόμα και αν νεφελοβατούν.

Το μόνο σίγουρο είναι πως, αν δεν αλλάξουν τα δεδομένα, ο Τραμπ δεν θα είναι μόνο νικητής αλλά και θριαμβευτής αυτών των εκλογών. Ενας άνθρωπος που επέστρεψε από την πλήρη απαξίωση στην επιτυχία και κατάφερε να επιβληθεί για δεύτερη φορά. Αυτό που όλοι οι αναλυτές περιγράφουν είναι πως η δεύτερη αυτή θητεία θα είναι πολύ πιο καταστροφική από την πρώτη. Τόσο για τον κόσμο (με τα μέτωπα της Παλαιστίνης και της Ουκρανίας να περιμένουν μια πολιτική χειρότερη και από αυτήν του Μπάιντεν) όσο και για την εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Στην πρώτη θητεία κυριάρχησε η άγνοια, ο ερασιτεχνισμός, οι συνεχείς αλλαγές των προσώπων κ.λπ. Τώρα, οι τραμπικοί είναι οργανωμένοι, ξέρουν τι θέλουν και ξέρουν πώς θα το αποκτήσουν. Ολοι οι δρόμοι είναι κλειστοί και οι λύκοι είναι πεινασμένοι.