Φαινομενολογία της αποτύπωσης

Στέκει εκεί. Σιωπηλός και ακίνητος όπως ο ζωγράφος τού υπαγορεύει. Γέρος, εξαντλημένος, χωρίς μαλλιά, με μια γενειάδα εξαντλημένη. Γέρος. Χωρίς όμως ηλικία. Ή μάλλον χωρίς κανείς να θυμάται τι ηλικία έχει. Ακόμα και οι γηραιότεροι τον θυμούνται έτσι. Ομοιο κι απαράλλακτο από πάντα. Αυτός βουβός, περνά τα πρωινά του φροντίζοντας τα περιβόλια των νεκρών. Κανείς δεν τον έχει ακούσει ποτέ του να μιλά. Κάποιοι λένε πως έγινε έτσι όταν οι γονείς του τον ξέχασαν για ώρα όταν ήταν μωρό να κοιτά τον ατελείωτο ορίζοντα. Πάνω στο βουνό, ήταν μπροστά του ο ουρανός μεγάλος, η θάλασσα απλωμένη, το πέρα βουνό. Κάτι χάθηκε μέσα σε αυτή την έκταση. Δεν μιλά και όπως λένε στο χωριό δεν έχει δει ποτέ το πρόσωπό του. Ακόμα και στο ποτάμι όταν κοιτά, πιστεύει πως το πρόσωπο που εκεί αντικρίζει είναι το πρόσωπο του ποταμού που τον κοιτά.

«Εγώ θα βγάλω από την όψη αυτή έναν άγιο». Αυτό είπε ο ζωγράφος την πρώτη φορά που τον αντίκρισε. Και η παραγγελία που είχε ήταν συγκεκριμένη. Ο Αγιος Αντώνιος μπροστά στους πειρασμούς του. Και γύρω ένα σκοτάδι να τον πολιορκεί όμοια με τους πειρασμούς. Το πρόσωπο αυτό έμοιαζε ιδανικό. Και οι μέρες περνούν. Αυτός μέσα στην ακίνητη όψη, ο ζωγράφος απέναντι και ανάμεσά τους η αποτύπωση. Η ισχνή μορφή μες στα σκοτάδια. Υπάρχει όμως κάτι που αρνείται να αποτυπωθεί. «Το πρόσωπο αυτό, μια διαμαρτυρία χωρίς έκφραση». Και όμως, προσπαθεί. Και ακόμα κι αν το πρόσωπο που καταφέρνει είναι μια τέλεια αποτύπωση, παρ’ όλα αυτά δεν είναι ποτέ αυτό που βλέπει. Και οι μέρες περνούν. Και οι μήνες περνούν. Και κανένας θεός δεν κατοικεί αυτόν τον άγιο.

Η αποχώρηση του ζωγράφου έγινε χωρίς χαιρετισμό. Με τον ίδιο τρόπο που δεν χαιρετάς ένα τοπίο όταν αποχωρείς από αυτό. Οσο για τον γέρο, αυτός συνέχιζε να πηγαίνει στο ίδιο μέρος όπως κάθε μέρα. Να στέκει στο ίδιο σημείο, για τον ίδιο χρόνο. Ακίνητος. Περιμένοντας. Ακίνητος. Πίσω από τον πίνακα, χωρίς κανέναν εκεί για να τον αποτυπώσει.

Μια μέρα ακούει τα πουλιά. Και έτσι ασυναίσθητα βγαίνει από την ακίνητή του όψη. Τα πουλιά κάθονται εκεί που άλλοτε καθόταν ο ζωγράφος. Και αυτός πηγαίνει να τα συναντήσει. Και στρέφοντας προς τον πίνακα για πρώτη φορά του βλέπει.

Τώρα στέκει στην ίδια θέση. Και πάλι ακίνητος. Στον ίδιο χώρο, στην ίδια στάση. Ο πίνακας όμως είναι ανεστραμμένος. Η μορφή του. Ατελής να βγαίνει από το σκοτάδι. Το σώμα του αποσπασματικό. Το πρόσωπό του. Τέλεια καταγεγραμμένο. Και γύρω του ένα φωτοστέφανο να τον περιγράφει. Ο πίνακας. Και κείνος τον κοιτά. Τις ίδιες ώρες. Με την ίδια υπομονή. Τον κοιτά και κανείς δεν ξέρει τι είναι αυτό που βλέπει.

Οι γύρω τον βλέπουν. Περνά τις μέρες του κοιτώντας τον πίνακα. Τον κουβαλά μαζί του όπου κι αν πηγαίνει. Στην καλύβα του, στις ερημιές, στα περιβόλια όπου άλλοτε δούλευε και τώρα ξεχνάει να δουλέψει. Μόνο κοιτά.

Το έτος εκείνο, μετά την περίοδο των μεγάλων βροχών, ένιωσε την ανάγκη να χαράξει το όνομά του στην πέτρα. Ηταν ένα χέρι έτοιμο. Και εκείνος έτοιμος. Πρώτη του φορά έτοιμος για διάρκεια. Αντιστρέφοντας την αρχή της εξημέρωσης. Χωρίς να απολέσει ό,τι μέχρι σήμερα τον διεκδικούσε. Ενας ενικός. Και πληθαίνει…

Ανάμεσα στους άλλους. Ολα γύρω ξεκινούν σαν να γεννιούνται τώρα. Είναι ένα κελάηδισμα άγριο, όπως ταιριάζει στον καθένα. Επιστρέφοντας σε αυτό που πάντα ήταν. Ενα πλήθος. Και αυτός –πρώτη φορά– ανάμεσα στο πλήθος. Ορατός. Επιστρέφει στην ηλικία. Και αν κάποιος παρατηρούσε ήσυχα, θα μπορούσε να διακρίνει. Είναι η φωνή του. Ο πρώτος ψίθυρος, όπως γεννιέται στο στήθος των πραγμάτων:

-Τώρα
Το πρόσωπό μου εδώ
Εδώ
Τώρα είμαι αρκετός
Τώρα είμαι ικανός
να πράξω το κακό