Οι άνθρωποι ανθίζουν προς τα μέσα

Ας υποθέσουμε. Ας υποθέσουμε έναν κόσμο διαφορετικό από τον δικό μας. Οχι πολύ διαφορετικό. Ελάχιστα μετατοπισμένο. Γιατί τίποτα δεν απέχει περισσότερο από εκείνο το οικείο που διαταράχτηκε. Εδώ δεν υπάρχουν τέρατα, εξωτερικές απειλές, εξωτικές πραγματικότητες. Μια ελάχιστη μετατόπιση.

Είναι τα φυτά. Τα λουλούδια. Ομοια με τα λουλούδια του κόσμου μας. Ομοια με όλα τα λουλούδια που σκόρπισαν μέσα στα εκατομμύρια χρόνια. Βουβά, μαραμένα, ανθισμένα. Ετσι συμβαίνει και εδώ. Με μια ελάχιστη μετατόπιση. Βλέπετε εδώ τα λουλούδια φυτρώνουν αποκλειστικά σε ένα χώμα κάτω από το οποίο βρίσκονται θαμμένοι άνθρωποι. Ενας είναι αρκετός. Για μια τριανταφυλλιά, για έναν θάμνο. Για ένα δέντρο; Σίγουρα περισσότεροι. Ας μην κάνουμε λόγο για μια συστάδα ή μια δεντροστοιχία. Τα δάση εδώ είναι μικρότερα, διάσπαρτα λιγότερο συμπαγή. Αλλά και πάλι κανείς δεν ξέρει πώς γεννήθηκαν ή τι πένθος αρχέγονο κρύβει η πυκνή τους βλάστηση και ο ομαδικός τους χαλασμός.

Οι άνθρωποι είναι το μόνο λίπασμα. Το μόνο έδαφος πάνω στο οποίο μπορεί να στηθεί μια ανθοφορία. Οι νεκροί τοποθετούνται στο χώμα κανονικά. Χωρίς φέρετρο, βέβαια. Κάτι τέτοιο θα ήταν μια περιπλοκή που εδώ δεν έχει νόημα. Και οι συγγενείς και οι φίλοι θρηνούν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Τίποτα δεν αλλάζει. Το τελετουργικό, οι διαδικασίες, η πένθιμη ατμόσφαιρα που μας καταπίνει όλους. Μόνο μετά. Μερικές εβδομάδες μετά τον αποχωρισμό. Οι οικογένειες επισκέπτονται τον τάφο και μαζεύουν τα πρώτα λουλούδια. Γεμίζουν τα ανθοδοχεία στα σπίτια τους, τα σαλόνια, τα δωμάτια. Τα διατηρούν για όσο περισσότερο μπορούν. Εδώ ένα ανθισμένο μπαλκόνι είναι δημόσια ένδειξη πένθους. Σαν ένα μαύρο πανί στο κατάρτι που ανεμίζει για να ενημερώσει το λιμάνι πως ο φόρος του αίματος πληρώθηκε. Δεν κρατούμε εδώ φωτογραφίες. Μια βαθιά εισπνοή στο κέντρο του σπιτιού είναι αρκετή. Εδώ η μυρωδιά είναι νοσταλγία. Για όσους έφυγαν. Για όσα άνθησαν αμετάκλητα.

Εδώ δεν υπάρχει πρόσωπο πιο κοινά μισητό από αυτό του ανθοπώλη. Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα τι συμβαίνει πίσω από τις περιφράξεις ενός θερμοκηπίου. Οι ίδιοι λένε πως απλώς μεταποιούν τα λουλούδια που βρίσκουν σε τάφους παρατημένους, ξεχασμένους, τα λουλούδια που αντιστοιχούν σε ανθρώπους μοναχικούς που δεν έχουν κανέναν να περισυλλέξει τη σοδειά τους. Και όμως όλοι τους υποπτεύονται και όλοι τους περιφρονούν με τον φόβο αυτόν που δεν τους επιτρέπει να εκδηλώσουν αυτή τους την περιφρόνηση. Οι βρόμικες δουλειές τους είναι κοινό μυστικό. Οταν κάποιος δολοφονείται, όταν κάποιος χάνεται χωρίς εξηγήσεις, όλοι μας νιώθουμε στιγμιαία στο δέρμα την αφόρητη αυτή ζέστη του θερμοκηπίου.

Οπως καταλαβαίνετε, οι ανθοπώληδες είναι μια από τις πλουσιότερες κοινωνικές μας ομάδες. Ζούνε στα βόρεια, όπως όλοι οι όμοιοί τους. Εκεί, άλλωστε, κάνουν και όλες τους τις δουλειές. Στις περιφραγμένες αυτές περιοχές, όπου για κοινούς ανθρώπους σαν εμάς η πρόσβαση είναι αδύνατη. Κάποιοι που κατάφεραν να δουν τι γίνεται πίσω από τις περιφράξεις κάνουν λόγο για ανθισμένους κήπους, λουλουδιασμένες πέργκολες, συμμετρικές δεντροστοιχίες. Πλούσιοι κήποι πλουσίων ανθρώπων. Η ομορφιά τους μυρίζει έγκλημα.

Τα βιβλία εδώ είναι λίγα (τα δέντρα βλέπετε). Σπάνια τα αγοράζουμε. Αλλά τα ανταλλάσσουμε διαρκώς και διαρκώς τα διαβάζουμε. Τα ίδια βιβλία. Ξανά και ξανά. Η ανάγνωση δεν είναι πένθος. Πιο πολύ είναι ένας τρόπος να το διαχειριζόμαστε. Μια υπόσχεση σε όσους έφυγαν και σε όσους θα φύγουν. Μια υπόσχεση σε μας τους ίδιους ακόμη. Πως τίποτα δεν χάνεται, πως τίποτα δεν πάει χαμένο. Πως ακόμα και η πιο άδοξα σπαρμένη ζωή μπορεί να μετατραπεί στην ομορφιά αυτή που τη δικαιώνει. Στο τραγούδι αυτό που θα την κάνει να αντηχεί για πάντα.