Με μεγάλη χαρά υποδεχτήκαμε αυτές τις ημέρες την είδηση της ολοκλήρωσης της ηλεκτρονική έκδοσης «Η γλώσσα ως πολιτική πράξη» στο Ρίο Ντε Ζανέιρο της Βραζιλίας. Πρόκειται για τις τρεις εκδόσεις των πρακτικών των «Μικρών Θερινών» του Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου «Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και ΜΜΕ», υπό τη σκέπη του περιοδικού To Ελληνικό Βλέμμα - Revista de Estudos Helenicos, που εκδίδεται στη Βραζιλία από το Setor de Grego του Instituto de Letras του Rio De Janeiro University. «Ψυχή» της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, η καθηγήτρια Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας Fernanda Lemos De Lima, με την οποία έχουμε αναπτύξει μία σταθερή και παραγωγική συνεργασία εδώ και αρκετά χρόνια. Συνεκδότρια του περιοδικού είναι η καθηγήτρια Dulcileide Virginio do Nascimento Braga, ενώ στη συμβουλευτική επιτροπή συμμετέχουν οι Ioánnis Petrópoulos (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης), Kalliópi Samiótou (Vanderbilt University – EUA), η Tania Martis Santos (UFRJ) και η υπογράφουσα (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων).
Η δυναμική παρουσία των αποφοίτων του Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου
Οι τρεις ηλεκτρονικοί τόμοι, σε επιμέλεια των Ελένης Τσαλκατίδου, διδάκτορος Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρίνας Παπαδοπούλου, υποψήφιας διδάκτορος Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και της υπογράφουσας, περιλαμβάνουν τα πρακτικά των εισηγήσεων των 2ου, 3ου και 4ου Μικρού Θερινού που οργάνωσε ο διαδικτυακός Ομιλος Αποφοίτων του Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου «Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και ΜΜΕ», σε συνεργασία με το Εργαστήριο Μελέτης Κοινωνικών Θεμάτων, ΜΜΕ και Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ο Ομιλος των Αποφοίτων μετρά φέτος 5 χρόνια (προγραμματίζει μάλιστα το 5ο «Μικρό Θερινό» για τις 22-25 Αυγούστου στην Κάλυμνο) και συνεχίζει δυναμικά την παράδοση της εξωστρέφειας του Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου που φέτος γιορτάζει τα 10 του χρόνια και πρόκειται να πραγματοποιηθεί στη Βοστόνη, με ειδικότερο θέμα τη διδασκαλία και τη διάδοση της ελληνικής γλώσσας στην ομογένεια των ΗΠΑ.
Τι περιλαμβάνουν τα τρία αφιερώματα
Το πρώτο μέρος αυτής της γλωσσικής «τριλογίας» τιτλοφορείται «Γλωσσική επιρροή: έμφυλα στερεότυπα, σεξισμός και ανθρώπινα δικαιώματα» και αφορά τη χρήση της γλώσσας τόσο στο περιβάλλον των ΜΜΕ όσο και στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Το δεύτερο μέρος φέρει τον τίτλο «Η εξουσία της γλώσσας και η γλώσσα της εξουσίας». Εμφαση δίδεται στην αμφίδρομη σχέση δύο πολύ ισχυρών μηχανισμών, της γλώσσας και της εξουσίας: αμφότεροι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση και τον καθορισμό των ανθρώπινων σχέσεων. Και αυτό γιατί η γλώσσα, ως το κυρίαρχο όργανο της ανθρώπινης επικοινωνίας, ασκεί εξουσία λόγω των εκρηκτικών δυνάμεων που διαθέτει, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν καταλυτική επίδραση στη ζωή και την καθημερινότητα των φυσικών ομιλητών. Το τρίτο και τελευταίο μέρος του τόμου τιτλοφορείται «Η γλώσσα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και η αξία της επικοινωνίας» και αναδεικνύει τη δύναμη στων γλωσσικών αναπαραστάσεων στον λόγο των μέσων ενημέρωσης.
Πανεπιστημιακοί, φοιτητές και δημοσιογράφοι
Το πρωτοποριακό χαρακτηριστικό των τόμων αυτών συνίσταται στο γεγονός ότι στη συγγραφή τους δεν μετέχουν μόνον ακαδημαϊκοί δάσκαλοι, αλλά και μεταπτυχιακοί και διδακτορικοί φοιτητές, δεδομένου ότι στη φιλοσοφία του Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου εντάσσεται η ενθάρρυνση για συνδημοσιεύσεις πανεπιστημιακών και φοιτητών. Εχει άλλωστε προηγηθεί ακόμη ένας τόμος που εκδόθηκε στην Ελλάδα: «Γλώσσα, Ηθική και Ιδεολογία στα ΜΜΕ» (εκδόσεις Πεδίο). Η συνεργατική, προσθετική και συμμετοχική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ των δασκάλων και των έμψυχων μελών των αμφιθεάτρων αποτελεί ένα διαρκές ζητούμενο. Σημαντική είναι και η παρουσία των δημοσιογράφων που με τις δικές τους παρεμβάσεις εμπλουτίζουν την ακαδημαϊκή και δημόσια συζήτηση επάνω σε θέματα αιχμής, όπως είναι ο λόγος της εξουσίας, η λογοκρισία, η ηθική της ετερότητας, η πολιτική λειτουργία της γλώσσας. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, στον τρίτο κατά σειρά τόμο συμμετέχει μεταξύ άλλων και ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» Τάσος Παππάς, που από την πρώτη στιγμή στηρίζει την ακαδημαϊκή δράση του Ομίλου Αποφοίτων του Διεθνούς Θερινού Πανεπιστημίου.
* Καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Ελληνικής Γλώσσας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Είναι Associate in Linguistics του Center for Hellenic Studies in Greece του Harvard University. Ιδρυσε και διευθύνει το Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο «Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και ΜΜΕ»
♦ Οι ενδιαφερόμενοι να διαβάσουν τα κείμενα των πρακτικών που δημοσιεύονται στο περιοδικό «To Ελληνικό Βλέμμα - Revista de Estudos Helenicos» μπορούν να τα αναζητήσουν στη διεύθυνση https://www.e-publicacoes.uerj.br/ellinikovlemma
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας