Ενας πολίτης τού πουθενά

Ο Ολιβερ Κριμπάς δεν νιώθει ξένος πουθενά ή νιώθει ξένος παντού. Απάντηση στο ερώτημα δεν έχει ή μάλλον «αυτός είναι ένας διάλογος που στο μυαλό μου δεν θα τελειώσει ποτέ». Ισως γιατί όλοι κι όλα, πλανήτες κι άνθρωποι, γυρίζουμε γύρω από τον ήλιο. Ισως και γιατί «γυρίζουμε ο ένας γύρω από τον άλλο».

Ισως ακόμη γιατί με την ταινία του, το «Γύρω από τον ήλιο» -«Αround the sun» ο αυθεντικός τίτλος- δεν θέλει να δώσει απαντήσεις. Ερωτήματα θέτει και προσδοκά από το κοινό να δώσει τις δικές του, «που δεν είναι κατ' ανάγκην οι ίδιες από τον καθένα και πολλές φορές είναι πιο ικανοποιητικές απ' αυτές που θα τους έδινα εγώ στο πιάτο».

Τον ρωτάμε σε ποιες δικές του ερωτήσεις απάντησε μέσα από την ταινία του και η απάντηση έρχεται αβίαστα: «Σε καμία. Πάντως έκανα τις ερωτήσεις και τις καλοσκέφτηκα. Τι σημαίνει να είσαι μόνος, από δύο διαφορετικές κουλτούρες. Αυτό ήταν προσωπικό για μένα, το συζητήσαμε με τον Τζον (σ.σ. τον Τζον Κίφερ, σεναριογράφο της ταινίας) και μόνος του σκέφτηκε ότι ο πρωταγωνιστής μπορεί να είναι και Γάλλος και Αγγλος».

Ελληνοάγγλος ο ίδιος, Ελληνας από τον πατέρα του, τον καθηγητή Γιώργο Κριμπά, και Αγγλος από τη μητέρα του, δεν ξέρει ποια από τις δύο εθνικότητες να προτάξει.

Ζει στο Λονδίνο τώρα, αλλά πέρασε δέκα από τα χρόνια της ζωής του στην Ελλάδα ως παιδί. Ηταν στην Αθήνα όπου αγάπησε το σινεμά, βλέποντας εδώ τις πρώτες του ταινίες. Σπούδασε στην Αγγλία και στην Αμερική. Ακούγοντας λοιπόν την Τερέζα Μέι να αποκαλεί «πολίτες τού πουθενά» όσους ζουν στη Βρετανία αλλά δεν έχουν την ιθαγένεια, θέλει να (της) πει πως «είμαι πολύ περήφανος πολίτης τού πουθενά. Κι αν ήμασταν περισσότεροι οι πολίτες τού πουθενά δεν θα υπήρχε αυτή η καταστροφή που έχει γίνει στην Αγγλία».

Εμπνευση του Ολιβερ μια έπαυλη, ένα σατό στη Νορμανδία, που «το ερωτεύτηκα αμέσως». Το σατό όπου ο Γάλλος φιλόσοφος Μπερνάρ Φοντενέλ συνέγραψε το βιβλίο του για την «πολλαπλότητα των κόσμων», ένα βιβλίο-αφορμή για το σενάριο της ταινίας.

Στο σατό βρέθηκε ένα καλοκαίρι προσκεκλημένος ενός από τους πιο παλιούς του φίλους. Το φως του ήλιου που κρατούσε ώς αργά το βράδυ, ο σχεδιασμός των κήπων, που είχε γίνει από τον Λενότρ, τον ίδιο που είχε σχεδιάσει τους κήπους των Βερσαλιών, αποτελούσαν το ιδανικό σκηνικό για την ταινία του.

Μόνο που τελικά η ταινία γυρίστηκε σε μια άλλη έπαυλη, ανάλογη αυτής που τον ενέπνευσε, αυτόν και τον φίλο του σεναριογράφο Τζον Κίφερ, με ελάχιστο προϋπολογισμό, δύο πρωταγωνιστές (Γκέτιν Αντονι και Κάρα Τέομπλοντ), με καθυστέρηση ενός χρόνου, μέσα σε δύο εβδομάδες.

Οι δυο τους συνειδητοποίησαν έγκαιρα ότι «το ιππικό δεν θα ερχόταν», κοινώς, χρηματοδότηση πολλών εκατομμυρίων δεν θα έβρισκαν. Αποφάσισαν να τη γυρίσουν μόνοι τους, όχι όμως στα πρότυπα των αμερικανικών ταινιών χαμηλού προϋπολογισμού, του λεγόμενου «κινήματος της μουρμούρας». Προσέφυγαν σε κάποιους με «βαθιές τσέπες» εξασφαλίζοντας μικρά ποσά από τον καθένα, βρήκαν τους ηθοποιούς, φόρτωσαν τα πράγματα και τους εαυτούς τους σε δύο αυτοκίνητα παραχωρημένα από μεγάλη γαλλική εταιρεία, πήραν το τρένο και βρέθηκαν στη Νορμανδία.

«Για μένα η ιδέα ήταν ο κύκλος. Η θεωρία των πολλαπλών συμπάντων είναι ότι υπάρχουν άπειρα σύμπαντα. Ο άντρας περιτριγυρίζει την κοπέλα. Είχα πάντα την ιδέα ότι η Μάγκι είναι ο ήλιος και ο Μπερνάρ είναι η γη» λέει ο Ολιβερ μιλώντας για την ταινία.

«Ηθελα να είμαστε στο μυαλό των δύο ανθρώπων που προσπαθούν να συναντηθούν, αλλά δεν μπορούν. Σαν τους πλανήτες που περιτριγυρίζουν το αστέρι και ποτέ δεν συναντώνται, αλλά βεβαίως πρέπει και να συναντηθούν για να έχουν μέλλον μαζί. Και μ' αρέσει αυτός ο διχασμός, ότι πάντα μπαίνει κάτι στη μέση και δεν μπορεί να είναι ζευγάρι, κι αν μπορούμε να διανοηθούμε το σενάριο όπου θα μπορούσαν. Και το τελευταίο σενάριο είναι όχι ότι θα γίνουν ζευγάρι, αλλά, αν θελήσουν, θα μπορούν. Κι αυτό που λέω είναι ότι το να βρεις το σωστό άτομο είναι τρελά δύσκολο, αλλά και αναπόφευκτο. Αν υπάρχουν άπειρα σύμπαντα, θα τον βρεις τον άνθρωπό σου, αλλά όχι κατ' ανάγκην σ' αυτό το σύμπαν. Σε ένα άλλο, παράλληλο. Πάντα υπάρχει η ελπίδα ότι αν δεν βγει η ζωή σου εδώ, μπορεί να βγει κάπου αλλού. Κι αυτό είναι τρομερά αισιόδοξο για μένα. Αν λοιπόν είχα έναν στόχο σ' αυτούς τους απαισιόδοξους καιρούς που ζούμε σήμερα, αυτός ήταν να κάνω μια θετική ταινία. Οχι κάτι που να σε θρέψει με ζάχαρη, αλλά κάτι που να σε προβληματίσει και να σε κάνει να νιώσεις πως υπάρχει και ελπίδα κάπου, κάπως...».

Οι προηγούμενες δουλειές του Ολιβερ Κριμπά στο σινεμά ήταν κάποιες ταινίες μικρού μήκους, εκ των οποίων μία, το «Ghost in the machine», βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ της Δράμας.

Οσο για τα μελλοντικά του σχέδια: «Διάφορα σχέδια, αλλά δεν είναι τίποτε έτοιμο ακόμη. Δεν ξέρω αν θα ξανακάνω ταινία σαν κι αυτή. Θέλω να κάνω κάτι διαφορετικό, μια ταινία που η αφήγησή της να έρχεται περισσότερο οπτικά. Μ' αρέσει παρά πολύ και το σινεμά των εικόνων. Μ' αρέσει παρά πολύ ο Μπράιαν ντε Πάλμα. Θέλω να σκηνοθετήσω πολύ και στην τηλεόραση σειρές ποιότητας».

?Αround the sun. Σκηνοθεσία: Ολιβερ Κριμπάς. Σενάριο: Τζον Κίφερ Παίζουν: Γκέτιν Αντονι και Κάρα Τέομπλοντ. Η ταινία προβλήθηκε σε πρώτη προβολή στις 3 Δεκεμβρίου στο πλαίσιο του φεστιβάλ της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και θα διανεμηθεί σύντομα στις αίθουσες.