Reality show με τον τρόμο «πρωταγωνιστή»

Τρομοκράτες απέναντι στα θύματά τους σε ζωντανή σύνδεση, με εκατομμύρια τηλεθεατές! Για το ιρακινό κρατικό κανάλι Al Iraqiya η ιδέα προφανώς ήταν καταπληκτική, βρήκαν τον τίτλο «Στην τσιμπίδα του Νόμου» ("In the Grip of the Law") και σε συνεργασία με το υπουργείο Εσωτερικών, η εκπομπή άρχισε να μεταδίδεται «για να καταπολεμηθεί ο εξτρεμισμός του Ισλαμικού Κράτους» και να τονωθεί το ηθικό των στρατιωτών, που βίωσαν την ταπείνωση από τους τζιχαντιστές το καλοκαίρι.   

Πώς παίζεται αυτό το «παιχνίδι»; Κάθε Παρασκευή, ο οικοδεσπότης Αχμέντ Χασάν, που λέγεται ότι έχει πέσει και ο ίδιος στόχος τρομοκρατικής επίθεσης, «ανακρίνει» καταδικασμένους τρομοκράτες, που είναι δεμένοι χειροπόδαρα και φορούν τις κίτρινες στολές της φυλακής. Στη συνέχεια ενώπιον των τρομοκρατών εμφανίζονται συγγενείς των θυμάτων ή επιζώντες επιθέσεων, είτε φοβερά οργισμένοι είτε έτοιμοι να κλάψουν.

Ένας από τους «κακούς»... πρωταγωνιστές είναι ο 21χρονος Χαϊντέρ Αλι Μοτάρ, που έχει καταδικαστεί για συνέργεια σε σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων στη Βαγδάτη, οι οποίες έγιναν στο όνομα του Ισλαμικού Κράτους. Το συνεργείο αρχίζει να βιντεοσκοπεί στο σημείο των εκρήξεων σε κεντρικό δρόμο της πρωτεύουσας, παρουσία ισχυρών στρατιωτικών δυνάμεων. Με την κάμερα να καταγράφει, βγαίνει ο Μοτάρ αλυσοδεμένος από τεθωρακισμένο όχημα για να βρεθεί μπροστά στους πολύ ταραγμένους συγγενείς των θυμάτων εκείνης της επίθεσης. «Δώστε τον μου να τον κάνω κομματάκια», ουρλιάζει ένας από αυτούς πίσω από ένα συρματόπλεγμα που υποτίθεται ότι θα προστατεύσει τον κατάδικο από πιθανό λιντσάρισμα.

Ο κάμεραμαν βάζει το μικρόφωνο κοντά στον Μοτάρ που δείχνει σαν να βρίσκεται σε σύγχυση. «Πες κάτι», του λέει. «Τι πρέπει να πω;», ρωτάει ο Μοτάρ που βρίσκεται πλέον σε κατάσταση πανικού. Αφού ελεγχθεί ο ήχος, αναλαμβάνει ο παρουσιαστής να «ανακρίνει» τον Μοτάρ, πριν φέρει ενώπιόν του ένα από τα θύματα: έναν νεαρό άνδρα σε αναπηρικό καροτσάκι, που έχασε τον πατέρα του στην επίθεση. Ο κατάδικος βάζει τα κλάματα και η κάμερα «γράφει» κοντινά πλάνα....

(Δείτε σχετικό ρεπορτάζ από το γαλλικό κανάλι France 24)

Το κεντρικό μήνυμα αυτού του σόου είναι ότι τελικά οι δυνάμεις ασφαλείας θα πιάσουν τους ενόχους. Γι αυτό και στα γυρίσματα- που άρχισαν πέρσι- συχνά περιγράφεται με λεπτομέρειες η συλλογή των αποδεικτικών στοιχείων που οδηγεί στη σύλληψη των δραστών- όπως τα γιλέκα με τις βόμβες των καμικάζι, υλικά για κατασκευές βομβών, αποτυπώματα ή δείγματα DNA.

Όλοι οι καταδικασμένοι τρομοκράτες εμφανίζονται να ομολογούν τα εγκλήματα τους σε προσωπικές συνεντεύξεις. Ο Χασάν λέει ότι τα επεισόδια γυρίζονται αφού οι ένοχοι έχουν ομολογήσει ενώπιον δικαστή και αφού πάρουν άδεια από τις αρμόδιες αρχές. Οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα ωστόσο έχουν εκφράσει ανησυχία για την πρακτική αναφέροντας ότι πολλές φορές αυτοί οι κρατούμενοι βρίσκονται σε άσχημη κατάσταση, αφού κρατούνται σε απομόνωση σε μυστικές φυλακές, χωρίς πρόσβαση σε δικηγόρο ή στις οικογένειες τους.

«Το δικαστικό σύστημα στο Ιράκ είναι τόσο διαβλητό και τα δικαιώματα των κρατουμένων παραβιάζονται καθημερινά» αναφέρει η Διεθνής Αμνηστία, «επομένως είναι αδύνατον να είναι κανείς σίγουρος ότι μπορούν να μιλάνε ελεύθερα». Η οργάνωση είχε από τον Σεπτέμβρη υπογραμμίσει τις ανησυχίες της για το δικαστικό σύστημα της χώρας,  εκτιμώντας ότι «πολλοί κατηγορούμενοι για πράξεις τρομοκρατίας, έχουν καταδικαστεί σε πολυετείς ποινές φυλάκισης, ακόμα και σε θάνατο με βάση ομολογίες, που έχουν αποσπασθεί από τις αρχές με βασανιστήρια».