3+1 ερωτήματα για την επόμενη μέρα της Χαμάς

Ο θάνατος του ηγέτη της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ, από εισβολείς Ισραηλινούς στρατιώτες στη Γάζα γεννάει εύλογα ερωτήματα για την επόμενη μέρα της οργάνωσης και για την έκβαση της αιματηρής σύρραξης που πυροδοτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2023. Μιας σύρραξης που απλώνεται σε πολλά μέτωπα (Γάζα, Δυτική Οχθη, Λίβανος, Συρία, Υεμένη, Ισραήλ, Ιράν), έχει διάσταση γενοκτονίας εις βάρος των Παλαιστινίων και απειλεί να καταλήξει σε ανεξέλεγκτο περιφερειακό πόλεμο στη Μέση Ανατολή.

■ Ο Σινουάρ θα αντικατασταθεί, αλλά από ποιoν;

Δεκάδες κορυφαία στελέχη της οργάνωσης έχουν σκοτωθεί. Ολοι οι ηγέτες της –πλην ενός, του παραιτηθέντος το 2017 Χάλεντ Μασάλ– εκτελέστηκαν από το Ισραήλ. Αν ο 68χρονος Μασάλ, που σήμερα ζει στην Τουρκία και δεν έχει ιδέα από πόλεμο, επιστρέψει στην ηγεσία, ανοίγει μια χαραμάδα για διπλωματικό παζάρι. Αν τον Σινουάρ διαδεχτεί ο αδελφός του, ο 49χρονος μπαρουτοκαπνισμένος Μοχάμεντ Σινουάρ, η αντίσταση στη Γάζα θα συνεχιστεί. Υπάρχει επίσης, μεταξύ άλλων, ο «ρεαλιστής» Χαλίλ αλ Χαγιά, μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Χαμάς, σκληρός διαπραγματευτής στο παρελθόν.

■ Τι θα γίνει με τους Ισραηλινούς ομήρους;

Περίπου 50 έως 60 όμηροι βρίσκονται εν ζωή, εκτιμά το Τελ Αβίβ, από τους 101 που η τύχη τους αγνοείται στα τούνελ της Χαμάς στη Γάζα. Δεν είναι γνωστό αν ο Σινουάρ άφησε εντολές για την τύχη τους σε περίπτωση που σκοτωθεί. Ενδεχομένως η οργάνωση να εκδικηθεί τον θάνατό του εκτελώντας κάποιους, όχι όλους – θεωρητικά ο όμηρος είναι «χρήσιμος» και «ανταλλάξιμος» ζωντανός ή νεκρός.

■ Πόσο ελεγχόμενη ήταν από τον Σινουάρ η αντίσταση στη Λωρίδα της Γάζας;

Το ότι ο 62χρονος ηγέτης αναδύθηκε απ’ τα τούνελ και σκοτώθηκε σε ένα μισογκρεμισμένο διαμέρισμα από τυχαία ισραηλινή περίπολο (όχι από στοχευμένη επιχείρηση εξόντωσής του) ίσως καταδεικνύει ότι το τεράστιο υπόγειο δίκτυο που διάνοιγε η Χαμάς επί 20 χρόνια δεν είναι πλέον πολύ ασφαλές. Από την άλλη, η ένοπλη δράση των μαχητών είναι καθημερινή. Φημολογείται ότι το τελευταίο διάστημα ο Σινουάρ εγκατέλειψε κάθε τεχνολογία επικοινωνίας και έδινε εντολές μέσω έμπιστων ταχυδρόμων. Αν η αντίσταση στερείται στρατηγικής καθοδήγησης, μπορεί να συνεχίζεται για καιρό σε έναν πόλεμο φθοράς χωρίς κορύφωση.

■ Ανοίγει τώρα «παράθυρο ευκαιρίας» για κατάπαυση του πυρός;

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, Ευρωπαίοι ηγέτες όπως ο Μακρόν, ο Σολτς και ο Στάρμερ προτρέπουν δημοσίως τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, να σταματήσει τις πολεμικές επιχειρήσεις. Το ίδιο και ο αδύναμος ΟΗΕ και οι συγγενείς των ομήρων. Αν σιγήσουν τα όπλα ο αιματοβαμμένος «Μπίμπι» θα κληθεί να λογοδοτήσει, μαζί με τους ακροδεξιούς κυβερνητικούς του εταίρους, για τα εξόφθαλμα κενά ασφαλείας που επέτρεψαν την επιδρομή της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ. Θα «ξεπαγώσει» και η δίωξη για τα σκάνδαλα διαφθοράς και τα εγκλήματα πολέμου που τον βαρύνουν. Τα συντηρητικά αραβικά κράτη που θέλουν να πουλάνε απρόσκοπτα πετρέλαιο και το ένστικτο αυτοσυντήρησης του θεοκρατικού Ιράν, ίσως μισανοίξουν την πόρτα της μακράς επιστροφής σε μια αβέβαιη ειρήνη.