Ο Πειραιάς –όπως και άλλα λιμάνια στον κόσμο– έχει φορέσει τα γιορτινά του. Σημαίες με πράσινες, μαύρες, άσπρες ρίγες και το πασίγνωστο κόκκινο τρίγωνο γεμίζουν τον αέρα. Πολλοί –με τα πρώην απαγορευμένα σύμβολα στον λαιμό– έχουν έρθει από όλη τη χώρα για να ξεπροβοδίσουν τους ταξιδιώτες. Τέσσερις γενιές Παλαιστίνιων προσφύγων –οι τρεις γεννημένες και μεγαλωμένες στην ξενιτιά– σήμερα επιστρέφουν σπίτι τους. Στον Πειραιά τούς περιμένει το «Ατλαντίς ΙΙ», το πλοίο που κατασκευάστηκε από τα σωματεία του λιμανιού, τους παλιούς πιστούς φίλους της Παλαιστίνης, γι’ αυτόν τον σκοπό. Μαζί με τους πρόσφυγες που επιστρέφουν στη γη τους, εκατοντάδες μηχανικοί, αρχιτέκτονες, δάσκαλοι από όλα τα Βαλκάνια για να συνδράμουν στην ανοικοδόμηση της ισοπεδωμένης αλλά ελεύθερης πια Γάζας. Το «Ατλαντίς II» σαλπάρει για τη Χάιφα. Η 16η Σεπτεμβρίου 2030 είναι μια ιστορική, μια όμορφη μέρα για την Παλαιστίνη και τον πλανήτη.
Στις 30 Αυγούστου 1982, δεκαπέντε χιλιάδες μαχητές της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ/PLO) αποχαιρέτησαν τις οικογένειές τους στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Βηρυτού και τους Λιβανέζους αριστερούς συμμάχους τους κι επιβιβάστηκαν σε ελληνικά πλοία – με πρώτη στάση τον Πειραιά. Εκείνο το καλοκαίρι, και για δυόμισι μήνες, το Ισραήλ είχε επεκτείνει την εισβολή του στον Λίβανο και τώρα πολιορκούσε την πρωτεύουσά του, με διακηρυγμένο στόχο την καταστροφή της ΟΑΠ και αποτέλεσμα δεκάδες χιλιάδες νεκρούς πολίτες. Πρόσχημα για την επίθεση στη Βηρυτό, η απόπειρα δολοφονίας κατά του Ισραηλινού πρεσβευτή στο Λονδίνο! Αμέσως μετά την αποτυχημένη απόπειρα, ο ισραηλινός στρατός βομβαρδίζει μαζικά σπίτια, νοσοκομεία, καταστήματα, υποδομές, ακόμη και το στάδιο Sports City. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας, κόβει βασικές υπηρεσίες και αγαθά –νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, τροφή, ιατρική περίθαλψη– και απαγορεύει την εισαγωγή ιατρικού υλικού ακόμα κι από λιμάνια που ελέγχονται από τους συμμάχους του φαλαγγίτες, Λιβανέζους ακροδεξιούς χριστιανούς. Την ίδια στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούν βέτο σε όλα τα ψηφίσματα για κατάπαυση του πυρός στον ΟΗΕ.
Οι εικόνες από τις ισραηλινές φρικαλεότητες σοκάρουν όλο τον πλανήτη, αναγκάζοντας τον Ρόναλντ Ρέιγκαν να επέμβει προς εκτόνωση. Ο απεσταλμένος του, Φίλιπ Χαμπίμπ, προτείνει την εκκένωση της πόλης από την ΟΑΠ. Ελληνικά πλοία (σταλμένα από τον Ανδρέα Παπανδρέου), μια δυτική δύναμη συνοδείας με 2.500 Γάλλους, Αμερικανούς και Ιταλούς στρατιώτες και η ισραηλινή υπόσχεση να μην εισέλθει στη Δυτική Βηρυτό μετά την αναχώρηση της ΟΑΠ πείθουν τους αντάρτες. Ο πρόεδρος Γιάσερ Αραφάτ επιβιβάζεται στο ελληνικής σημαίας πλοίο «Ατλαντίς».
Mετά την αποχώρηση της ΟΑΠ και ως αντίποινα για τη δολοφονία του Λιβανέζου Κουίσλιγκ Bashir Gemayel, 1.500 φαλαγγίτες επιτίθενται στους καταυλισμούς προσφύγων Σάμπρα και Σατίλα με τζιπ και όπλα που τα έχουν προμηθευτεί από το Ισραήλ. Για τρία συνεχόμενα μερόνυχτα (16-18 Σεπτεμβρίου) δολοφονούν αδιάκριτα γυναίκες και παιδιά σε ένα από τα πιο φρικτά εγκλήματα του λιβανέζικου εμφυλίου: σφαγή 2.000-3.500 αμάχων. Σήμερα, Σεπτέμβριος 2024, η Ιστορία τείνει να επαναληφθεί – ως αιματηρό φιάσκο. Το Ισραήλ πάλι απειλεί να εισβάλει στον Λίβανο με σκοπό να «εξαφανίσει» ένα ακόμα εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα, αυτή τη φορά λιβανέζικο, τη Χεζμπολάχ. Απειλές και τακτικές επαναλαμβάνονται σαν να μην πέρασε μια μέρα. Τρομοκράτηση πληθυσμού, δολοφονίες αμάχων, μαφιόζικα παγιδευμένες συσκευές σκοτώνουν μαχητές, ποιητές, διανοούμενους.
Ωστόσο, η Χεζμπολάχ δεν είναι ΟΑΠ. Δεν παρασύρεται, δεν βιάζεται, δεν διαφθείρεται. Είναι ο κακός δαίμονας του Ισραήλ. Γεννημένη την ίδια χρονιά της σφαγής στη Σάμπρα και Σατίλα, το αντάρτικο της Χεζμπολάχ απελευθερώνει τον Νότιο Λίβανο με την ενηλικίωσή της, αναγκάζοντας το Ισραήλ να φύγει μια νύχτα τον Μάιο του 2000. Εξι χρόνια αργότερα, το 2006, το Ισραήλ ζητάει εκδίκηση για την ταπεινωτική ήττα. Ωστόσο, ταπεινώνεται ξανά αφήνοντας πίσω του 1.200 νεκρούς αμάχους, διαλυμένες υποδομές αλλά κι ένα αντάρτικο που θριαμβεύει επί του πιο αναπτυγμένου στρατού στην περιοχή.
Σήμερα, η γενοκτονία/λιμοκτονία στη Γάζα, σύμφωνα με την καθηγήτρια Devi Sridhar, πρόεδρο του Τμήματος Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, μπορεί να έχει πάνω από 300.000 θανάτους1 (το 15% του πληθυσμού!) και ο πόλεμος στον Λίβανο ήδη πάνω από 2.000 νεκρούς. Κι όμως το Ισραήλ χάνει ξανά σε στρατηγικό επίπεδο. Χάνει στο πεδίο των μαχών, χάνει στο πεδίο των συμμαχιών, χάνει στο επίπεδο της ηθικής. Στη Γάζα δεν έχει καταφέρει κανέναν από τους διακηρυγμένους στόχους. Δεν έχει επιστρέψει τους ομήρους. Δεν έχει βρει τα τούνελ. Δεν έχει εξουδετερώσει τη Χαμάς, η οποία ανασυγκροτείται, αναπληρώνεται και ανακαταλαμβάνει εδάφη που αφήνει ο στρατός του. Δεν έχει δολοφονήσει τους ηγέτες της. Στον Βορρά οι οικισμοί εποίκων έχουν αδειάσει. Και παρ’ όλες τις μαζικές τρομοκρατικές επιθέσεις, αδυνατεί να αναγκάσει τη Χεζμπολάχ σε εκεχειρία χωρίς αυτή να περιλαμβάνει τη Γάζα. Η οικονομία του χάνει εκατομμύρια δολάρια καθημερινά, το χρηματιστήριο καταρρέει, χιλιάδες επιχειρήσεις κλείνουν, ο τουρισμός πέθανε, το Ελιάτ φυτοζωεί και τώρα αδειάζει και η Χάιφα, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του. Εποικοι από τη Δύση εγκαταλείπουν το Ισραήλ μόνιμα γυρνώντας πίσω στις χώρες τους.
Στο εσωτερικό, σείεται από διαδηλώσεις που γίνονται όλο και πιο βίαιες. Στο εξωτερικό, η εβραϊκή νεολαία δηλώνει περήφανα αντισιωνιστική και διαδηλώνει εναντίον της κατοχής. Στον ΟΗΕ χάνει το ένα ψήφισμα μετά το άλλο, με αποκορύφωμα το πιο πρόσφατο που για πρώτη φορά στην Ιστορία απειλεί με κυρώσεις αν δεν εκκενώσει τους οικισμούς εποίκων σε έναν χρόνο. Στο Διεθνές Δικαστήριο συζητούν τις λέξεις γενοκτονία και αποικιοκρατία μαζί. Ο Γαλλοεβραίος φιλόσοφος Μπαλιμπάρ δηλώνει ότι το Ισραήλ έχει χάσει τη νομιμοποίησή του.
Το Ισραήλ χάνει και παρασέρνει τους συμμάχους του στα Τάρταρα. Οι ΗΠΑ είναι απομονωμένες στον ΟΗΕ. Αδυνατούν να αποκαταστήσουν τη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα. Η Ευρώπη, η σκοτεινή αυτή ήπειρος, σκοτεινιάζει, μικραίνει, μαραζώνει. Χάνει τα ερείσματα που με τόσο κόπο έχει χτίσει στον αραβικό κόσμο και στον παγκόσμιο Νότο. Οι αραβικές χούντες-σύμμαχοι του Ισραήλ, ο αιμοσταγής Σίσι, ο πρόθυμος Χουσεΐν της Ιορδανίας, τα νεοαποικιοκρατικά Εμιράτα νιώθουν τη φωτιά της εξέγερσης να σιγοκαίει κάτω από τους αιματοβαμμένους θρόνους τους. Η παραδοσιακή πιστή σύμμαχος Σαουδική Αραβία τα βρίσκει με το Ιράν και αλληθωρίζει προς την Ανατολή.
20 Σεπτεμβρίου 2030. Οι ηγέτες που έχουν διαπράξει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας –η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία του Ισραήλ, των ΗΠΑ και της Ε.Ε.– έχουν οδηγηθεί στο Διεθνές Δικαστήριο που έχει μεταφέρει την έδρα του στη Νότια Αφρική. Μαζί τους οι αρχηγοί των κυβερνήσεων των χωρών που συνετέλεσαν στη γενοκτονία, συμπεριλαμβανομένων των πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Κύπρου. Στην προβλήτα της Χάιφα ο κόσμος –ανάμεσά τους οι 10.000 αποφυλακισμένοι Παλαιστίνιοι, χιλιάδες από τη Δυτική Οχθη που δεν είχαν δει ποτέ θάλασσα, οι αντιρρησίες συνείδησης στο Ισραήλ– υποδέχεται τις καραβιές των προσφύγων. Καλεσμένοι, οι αντιπροσωπείες της αντίστασης, οι σύλλογοι αντισιωνιστών Εβραίων, οι δικηγόροι της Νότιας Αφρικής στο Διεθνές Δικαστήριο, το παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης. Σε μια γωνιά της προβλήτας, η δυτική Αριστερά αγκομαχώντας στριμώχνεται να μπει στο κάδρο της φωτογραφίας και της νέας πραγματικότητας.
ΥΓ.: Το κείμενο αυτό είναι εμπνευσμένο από ένα τρέχον ερευνητικό πρόγραμμα για το «Ατλαντίς» και γενικότερα τις σχέσεις του αντιαποικιακού κι εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα στην Παλαιστίνη με το αντιιμπεριαλιστικό/αντιδικτατορικό/αντιφασιστικό κίνημα στην Ελλάδα. Για πληροφορίες ή και για συμβολή στην έρευνα με αρχεία και προσωπικές μαρτυρίες: [email protected]
*Αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής και Ανθρωπολογίας στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Βηρυτού
1. https://www.theguardian.com/commentisfree/article/2024/sep/05/scientists-death-disease-gaza-polio-vaccinations-israel
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας