Το «House of cards» του Νετανιάχου

Η επιστροφή του πρωθυπουργού του Ισραήλ από την Ουάσινγκτον και την αμφιλεγόμενη ομιλία του ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου, τον φέρνει αντιμέτωπο με τη σκληρή πραγματικότητα της προεκλογικής περιόδου. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το κόμμα του Μπενιαμίν Νετανιάχου, το δεξιό Λικούντ, υπολείπεται του κεντρο-αριστερού συνασπισμού της «Σιωνιστικής Ενωσης», της συμμαχίας του Εργατικού Κόμματος και του «Χατνούα, που ενδέχεται να τερματίσει πρώτη στις εκλογές της 17ης Μαρτίου. Συνεργασία με τη Σιωνιστική Ενωση έχει υπογράψει και το αριστερό κόμμα Μέρετζ.

Η «παράσταση» που έδωσε ο Νετανιάχου στο Κογκρέσο είχε σαφώς στόχο, πέραν της κυβέρνησης των Δημοκρατικών και του προέδρου Ομπάμα, την εσωτερική πολιτική σκηνή του Ισραήλ, καθώς ο απόλυτος στόχος του «Μπίμπι» δεν είναι άλλος παρά η επανεκλογή του. Για να μπορέσει να υπερκεράσει την κεντρο-αριστερά και να κερδίσει το Λικούντ, ο Νετανιάχου κανιβαλίζει τα κόμματα που βρίσκονται προς τα δεξιά του, τη μόνη δεξαμενή πιθανών ψηφοφόρων που του έχει απομείνει, στοχεύοντας στο 20% των αναποφάσιστων. Δεν είναι τυχαίο ότι στη σκληροπυρηνική ομιλία του στο Κογκρέσο, η λέξη ειρήνη (με τους Παλαιστίνιους) δεν αναφέρθηκε ούτε μία φορά, ενώ στην προηγούμενη ομιλία του, ενώπιον του ίδιου σώματος, είχε χρησιμοποιήσει τη λέξη ειρήνη 64 φορές.

Διαδηλώσεις

Σήμερα το βράδυ, χιλιάδες Ισραηλινοί πολίτες θα συγκεντρωθούν στην πλατεία Ραμπίν, στο Τελ Αβίβ, για να διαμαρτυρηθούν για τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και για να απαιτήσουν την απομάκρυνση του Μπενιαμίν Νετανιάχου από την εξουσία. Η αντικυβερνητική διαδήλωση, εν μέσω προεκλογικής περιόδου, συγκαλείται από το κίνημα της κοινωνίας των πολιτών «Ενα εκατομμύριο χέρια», στην οποία συμμετέχουν πολίτες που ασπάζονται δύο βασικές επιλογές: Είναι ενάντια στη «μνημονιακού τύπου» πολιτική της απερχόμενης κυβέρνησης η οποία αύξησε τις απολύσεις και ταυτόχρονα δεν συγκράτησε τον Δείκτη Καταναλωτή και, ταυτόχρονα, υποστηρίζει ότι δεν θα υπάρξει ειρήνη και ασφάλεια στο Ισραήλ, αν δεν βρεθεί διπλωματική λύση με τους Παλαιστίνιους στη βάση των δύο κρατών.

Για τους εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που υπέγραψαν τη διακήρυξη του «Ενα εκατομμύριο χέρια», ο Νετανιάχου απέτυχε και στην οικονομία και στην επίλυση του Παλαιστινιακού.

Στη σημερινή συγκέντρωση της κίνησης «Ενα εκατομμύριο χέρια» θα συμμετέχουν συνδικαλιστικές ενώσεις, απολυμένοι εργάτες, το «Κίνημα Κιμπούτζ», το «Κίνημα για το μέλλον του Νεγκέβ και της Γαλιλαίας», καλλιτέχνες, διανοούμενοι και σημαντικοί απόστρατοι αξιωματούχοι από τον χώρο της Αμυνας και της Ασφάλειας που έχουν διαφωνήσει με την ακροδεξιά πολιτική του Νετανιάχου, ιδίως στην πολιτική της μη λύσης του Παλαιστινιακού. Μεταξύ των ομιλητών θα είναι σήμερα και ο πρώην υπαρχηγός των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών (Μοσάντ), υποστράτηγος Αμιραμ Λεβίν.

Η κριτική που δέχεται ο Νετανιάχου σχετικά με την ομιλία του στο Κογκρέσο περιλαμβάνει –μεταξύ άλλων– και τις συνέπειες που θα έχει στις αμερικανο-ισραηλινές σχέσεις, σε περίπτωση επανεκλογής του ως πρωθυπουργού του Ισραήλ. Ο ηγέτης της ισραηλινής Δεξιάς έδωσε μια συνέντευξη με την οποία προσπάθησε να υπερασπιστεί την κόντρα του με τον Ομπάμα και επιχείρησε να εμφανιστεί ως ιστορικός ηγέτης που όρθωσε το ανάστημά του απέναντι στην «λανθασμένη αμερικανική πολιτική σχετικά με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα».

«Δεν είμαι ο μόνος που αντιτάχθηκε σε μια αμερικανική προεδρία», είπε ο Νετανιάχου. «Κι άλλοι ισραηλινοί ηγέτες έκαναν το ίδιο. Πρώτος ήταν ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόν, ο πρώτος πρωθυπουργός του Ισραήλ, ο οποίος πήγε κόντρα στην Ουάσιγκτον το 1948. Τότε, η κυβέρνηση της Ουάσιγκτον δεν στήριζε την ανακήρυξη του κράτους του Ισραήλ και ο Μπεν Γκουριόν έκανε πράξη τη διαφωνία του.

»Δεύτερος, ήταν ο πρωθυπουργός Λεβί Εσκόλ, ο οποίος διαφώνησε με τους Αμερικανούς και έκανε τον Πόλεμο των Εξι Ημερών το 1967, και τρίτος ήταν ο Μεναχέμ Μπεγκίν, ο οποίος έδωσε διαταγή και βομβαρδίστηκαν οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του σανταμικού Ιράκ, πάλι χωρίς την αμερικανική συναίνεση». (Η εκδοχή Νετανιάχου για την τριπλή αμερικανική αντίθεση στη βούληση των τριών πρωθυπουργών του Ισραήλ είναι πιο σύνθετη και δεν ανταποκρίνεται σε αυτό που τελικά έγινε, δηλαδή στη λήψη της αμερικανικής υποστήριξης, αν και υπήρχαν διαφωνίες στο εσωτερικό του Λευκού Οίκου, του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του υπουργείου Αμυνας.)

Οπως επισημαίνει ο Ισραηλινός δημοσιογράφος Μπεν Γκασπίτ, η διαφορά του Νετανιάχου με τους τρεις «διαφωνούντες» πρωθυπουργούς, είναι ότι αυτοί δεν έμειναν στα λόγια, αλλά έκαναν πράξη τη διαφωνία τους. Ομως, ο Νετανιάχου –ευτυχώς για την παγκόσμια ειρήνη– δεν προχώρησε ποτέ στην επίθεση κατά των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.

Αν και βρέθηκε κοντά σε μια τέτοια απόφαση, το 2010 και το 2011, τον απέτρεψαν οι αρχηγοί των μυστικών υπηρεσιών και των ενόπλων δυνάμεων. Μεταξύ αυτών που στάθηκαν απέναντι στον πολεμοκάπηλο Νετανιάχου ήταν οι πρώην αρχηγοί της Σιν Μπετ, Γιουβάλ Ντισκιν, της Μοσάντ, Μειρ Νταγκαν, των ενόπλων δυνάμεων, Γκάμπι Ασκενάζι και των υπηρεσιών πληροφοριών του στρατού, Αμος Γιαντλιν.

Προσωπική στρατηγική

Αν ήθελε πράγματι ο Νετανιάχου να εμπλακεί σε στρατιωτικό πλήγμα κατά του Ιράν, θα μπορούσε να το είχε κάνει και τότε, παρά τις διαφωνίες, καθώς σύμφωνα με όσα ισχυρίζεται, ήρθε σε σύγκρουση με την Ουάσιγκτον με γνώμονα το συμφέρον του Ισραήλ. Ομως, είναι φανερό, ότι το μόνο συμφέρον που θέλει να υπηρετήσει –τουλάχιστον αυτή τη στιγμή– είναι η προσωπική του επανεκλογή, ακόμη κι ενάντια στο μακροπρόθεσμο συμφέρον της χώρας του. Αυτό πια έχει αρχίσει να γίνεται φανερό στους ψηφοφόρους και η παράσταση που έδωσε στο Κογκρέσο δύσκολα θα πείσει.

Ο μόνος που φαίνεται να γοητεύτηκε από την υποκριτική του ήταν ο σκηνοθέτης της αμερικανικής σειράς «House of cards», Τζέιμς Φόλεϊ, ο οποίος δήλωσε πως θα τον ήθελε για συμπρωταγωνιστή του τέταρτου κύκλου της σειράς που αναμένεται να γυριστεί σύντομα. «Ηταν έξοχος, ένας χαρακτήρας πολύ κοντά στην πραγματικότητα», είπε ο Φόλεϊ, που ψάχνει έναν νέο πρωταγωνιστή για να ενσαρκώσει έναν μακιαβελικό χαρακτήρα (Κέβιν Σπέισι) με κυνισμό, αμοραλισμό και ίντριγκα στους διαδρόμους του Καπιτώλιου.

Σύμφωνα με το υπό διαμόρφωση σενάριο, ο βασικός ρόλος θα αφορά έναν Ρεπουμπλικάνο προεδρικό υποψήφιο που δίνει τον υπέρ πάντων αγώνα, με κάθε μέσο, για την εκλογή του. Είτε κερδίσει είτε χάσει τις εκλογές στο Ισραήλ, ο Νετανιάχου μπορεί να ενσαρκώσει τον ρόλο και στη ζωή και στην οθόνη.