Αλυσιδωτές αντιδράσεις από την κρίση του Κόλπου

Τρεις χώρες του Κόλπου -η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν- αλλά και η Αίγυπτος ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν τις διπλωματικές σχέσεις τους με το Κατάρ, κατηγορώντας το εμιράτο ότι παρέχει υποστήριξη σε τρομοκρατικές οργανώσεις. Οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές επηρεάζοντας τη διεθνή οικονομία και προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις εντός και εκτός των συνόρων του Κατάρ.

Οι τιμές του πετρελαίου 

Στις ασιατικές αγορές, οι τιμές του πετρελαίου μειώνονται μετά τις ανησυχίες των επενδυτών ότι η διπλωματική ένταση που έχει προκληθεί θα υπονομεύσει την προσπάθεια του ΟΠΕΚ για την μείωση της παραγωγής του πετρελαίου.

Οι τιμές του πετρελαίου τύπου Brent καταγράφηκαν στα 49,27 δολάρια το βαρέλι μειωμένες κατά 20 σεντς ή 0,4% από το τελευταίο κλείσιμο.

Οι τιμές του αμερικανικού αργού πετρελαίου μειώθηκαν κατά 18 σεντς ή 0,2% στα 47,21 δολάρια το βαρέλι.

Αδειάζουν τα ράφια

Στο μεταξύ, ο αποκλεισμός στα τρόφιμα που έχει επιβάλει η Σαουδική Αραβία στο Κατάρ άρχισε να γίνεται αισθητή στη Ντόχα. Οι αρχές του εμιράτου συνιστούν στους πολίτες να μην πανικοβάλλονται ωστόσο πολλοί εξ αυτών έσπευσαν στα σούπερ μάρκετ να προμηθευτούν βασικά είδη διατροφής, αδειάζοντας τα ράφια.

Το Κατάρ βασίζει τις εισαγωγές τροφίμων σε μεγάλο βαθμό από τη Σαουδική Αραβία με αποτέλεσμα η κρίση που έχει προκύψει και ο αποκλεισμός να δημιουργεί προβλήματα.

Γάλα, ρύζι και κοτόπουλο είναι από τα πρώτα προϊόντα που έσπευσαν να προμηθευτούν οι καταναλωτές.

Για να αποφευχθεί ο πανικός, η κυβέρνηση του Κατάρ έσπευσε να τονίσει ότι τα λιμάνια και ο εναέριος χώρος παραμένουν ανοιχτά για εισαγωγές και πως θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα που θα αποτρέψουν τις προσπάθειες να επηρεαστεί η κοινωνία και η οικονομία.

Προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης

Σε διπλωματικό επίπεδο, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ηγέτες του Κατάρ, της Ρωσίας, του Κουβέιτ, αλλά και της Σαουδικής Αραβίας για την αποκλιμάκωση της έντασης, σύμφωνα με προεδρικές πηγές στην Άγκυρα.

«Η σημασία της περιφερειακής σταθερότητας και ειρήνης, υπογραμμίστηκε στις συνομιλίες, όπως επίσης και η σημασία επικέντρωσης των προσπαθειών στην διπλωματία και τον διάλογο, προκειμένου να αποκλιμακωθεί η ένταση», ανέφεραν στην ανακοίνωσή τους, πηγές της τουρκικής προεδρίας.

Οι ΗΠΑ με τη σειρά τους επιχειρούν επίσης να αποκλιμακώσουν διπλωματικά την ένταση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ.

Σύμφωνα με δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων, το Κατάρ είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για την εξυπηρέτηση των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή του Κόλπου. Έτσι, ενδεχόμενη απομόνωσή του, θα έχει συνέπειες για την Ουάσιγκτον.

Οι τελευταίες εξελίξεις στην κρίση

Από την ώρα που ξέσπασε η κρίση, επικρατεί ένας διπλωματικός πυρετός, ώστε να εκτονωθούν τα πράγματα. Έως αργά το βράδυ της Δευτέρας:

● Ανώτατος αξιωματούχος των ΗΠΑ δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον δεν επιθυμεί να δει μια «μόνιμη ρήξη» μεταξύ των χωρών του Κόλπου. Επισήμανε ωστόσο ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν «ότι η συμπεριφορά του Κατάρ είναι σε πολλούς τομείς αρκετά ανησυχητική, όχι μονάχα προς τους γείτονές μας στον Κόλπο αλλά και προς τις ΗΠΑ. Θέλουμε να τους οδηγήσουμε στη σωστή κατεύθυνση».

● Ο σεΐχης του Κουβέιτ, Σαμπάχ αλ Αχμάντ αλ Τζαμπέρ αλ Σαμπάχ «διατύπωσε την ευχή» ο μονάρχης του Κατάρ «να εργαστεί για την εκτόνωση της έντασης και να αποφύγει να λάβει οποιαδήποτε απόφαση που θα οδηγούσε ενδεχομένως στην κλιμάκωση» σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων του Κουβέιτ Kuna.

● Έπειτα από τηλεφωνική επικοινωνία με τον υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ, σεΐχη αλ Τάνι, ο Σεργκέι Λαβρόφ, εξέφρασε την έκκληση της Μόσχας οι διαφορές μεταξύ των αραβικών χωρών «να ξεπεραστούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, εντός των ορίων ενός αμοιβαία σεβαστού διαλόγου ενώπιον των πρωτόγονων προκλήσεων που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, ιδίως, την απειλή της τρομοκρατίας».

● Από τις ΗΠΑ, αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, διαμήνυσε ότι η συνεργασία με τις χώρες του Κόλπου είναι «απίστευτα σημαντική» για τις ΗΠΑ. Όπως είπε «όλες μας οι σχέσεις στον Κόλπο είναι απίστευτα σημαντικές και βασιζόμαστε στα εμπλεκόμενα μέρη προκειμένου να βρουν έναν τρόπο να επιλύσουν τις διαφορές τους το συντομότερο».

● H Σαουδική Αραβία προχώρησε στο κλείσιμο των γραφείων του τηλεοπτικού δικτύου του Κατάρ Al Jazeera. «Το υπουργείο Ενημέρωσης έκλεισε τα γραφεία του τηλεοπτικού δικτύου Al Jazeera και ανακάλεσε την άδειά του», σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Spa.

● Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποφάσισαν να δώσουν περιθώριο 48 ωρών στους διπλωμάτες και δυο εβδομάδες στους πολίτες και επισκέπτες από το Κατάρ να εγκαταλείψουν τα εδάφη τους. Την ίδια απόφαση ανακοίνωσε αργότερα και το Κάιρο.  Το Αμπού Ντάμπι κατηγόρησε το Κατάρ ότι «στηρίζει και χρηματοδοτεί την τρομοκρατία, τον εξτρεμισμό και τις σχισματικές οργανώσεις», όπως ανέφερε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων των Εμιράτων, WAM. 

● Από την πλευρά του το Κατάρ ζήτησε από τους πολίτες του να συμμορφωθούν με την απόφαση του Αμπου Ντάμπι. Οσοι δεν μπορούν να ταξιδέψουν απευθείας στο Κατάρ, μπορούν να επιστρέψουν μέσω του Ομάν ή του Κουβέιτ αναφέρει η σχετική ανακοίνωση της πρεσβείας.

● Η κρατική αεροπορική εταιρεία των Εμιράτων, Etihad Airways, καθώς και η Emirates Airline του Ντουμπάι αλλά και η ετιαρεία χαμηλού κόστους Flydubai ανακοίνωσαν ότι αναστέλλουν «μέχρι νεωτέρας» όλες τις πτήσεις της από και προς την Ντόχα από σήμερα.

● Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων του Μπαχρέιν μετέδωσε ότι η χώρα κόβει τους δεσμούς με το Κατάρ διότι «απειλεί την ασφάλεια και τη σταθερότητα του Μπαχρέιν και αναμειγνύεται στις εσωτερικές του υποθέσεις». 

● Η στρατιωτική συμμαχία υπό τη Σαουδική Αραβία που επιχειρεί στην Υεμένη -μετέδωσε το SPA- εκδίωξε το Κατάρ από τους κόλπους της επειδή το εμιράτο «ακολουθεί πρακτικές που ενδυναμώνουν την τρομοκρατία», υποστηρίζει οργανώσεις «συμπεριλαμβανομένων της Αλ Κάιντα και του Ισλαμικού κράτους», καθώς και επειδή «διατηρεί επαφές με ένοπλους αντάρτες». Το Κατάρ είναι αυτό που παρέχει τα μαχητικά αεροσκάφη για τις αεροπορικές επιδρομές της συμμαχίας στην Υεμένη.  

● Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον παρότρυνε τις χώρες να λύσουν τις διαφορές τους με διάλογο. Το Κατάρ φιλοξενεί στην αεροπορική βάση al-Udeid την κεντρική διοίκηση των αμερικανικών δυνάμεων και περίπου 10.000 Αμερικανούς στρατιώτες. Δεν είναι σαφές πώς η απόφαση θα επηρεάσει και τις επιχειρήσεις των Αμερικανών.