Στενεύει ο δικαστικός κλοιός για τον Ζαΐρ Μπολσονάρο

Ο Ζαΐρ Μπολσονάρο αλλιώς τα είχε σχεδιάσει και αλλιώς εξελίχτηκαν τα πράγματα γι’ αυτόν. Ξέροντας πως θα χάσει τις προεδρικές του 2022 -κι ας φωνασκούσε πρώτα πως θα του έκλεβαν τη νίκη και μετά ότι του τη στέρησαν με νοθεία- είχε ήδη εξασφαλίσει μια θέση συμβούλου του Φιλελεύθερου Κόμματος με παχυλές αμοιβές.

Θα ήταν το όπλο του κόμματος, ιδίως ενόψει των δημοτικών εκλογών του 2024, που θεωρούνται πρόκριμα τόσο για την αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης Λούλα και τη συνέπεια και αντοχή της «αντι-Μπολσονάρο» συμμαχίας του πολιτικού συστήματος, όσο όμως και για την απήχηση του μισαλλόδοξου μηνύματος του πρώην προέδρου. Η θέση «εσαεί συμβούλου» παραμένει, αλλά η πιθανότητα να διεκδικήσει τον προεδρικό θώκο γίνεται όλο και πιο απόμακρη.

Το Ανώτατο Εκλογικό Δικαστήριο (TSE) θα ξεκινήσει στις 22 Ιουνίου μια ιστορική συνεδρίαση που απειλεί να επιβάλει στον Μπολσονάρο οκταετή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων. Αυτό τουλάχιστον ζητά η Ειδική Εισαγγελία σε αυτή τη δίκη που γίνεται έπειτα από προσφυγή του PDT (Εργατικού Δημοκρατικού Κόμματος) εναντίον του ακροδεξιού πολιτικού και του κομματικού του συνυποψήφιου για την αντιπροεδρία, στρατηγού Βάλτερ Μπράγκα Νέτο, με την κατηγορία «της κατάχρησης εξουσίας και της παραπληροφόρησης και διάδοσης ψευδών ισχυρισμών με την ανάρμοστη χρήση μέσων μαζικής ενημέρωσης», όπως ανακοίνωσε ο δικαστής του TSE, Μπενεντίτο Γκονσάλβες.

Οι κατηγορίες δεν αφορούν γενικά τις δεκάδες φορές που αμφισβήτησε το ισχύον εκλογικό σύστημα, αλλά τον ισχυρισμό του πέρσι το καλοκαίρι -ενώπιον ομάδας 40 πρεσβευτών- ότι το ηλεκτρονικό σύστημα ψηφοφορίας που λειτουργεί στη χώρα από το 1996 επιδέχεται νοθείας.

Εκτός από αυτή τη δίκη ο απόστρατος λοχαγός έχει άλλες δέκα, περίπου, υποθέσεις ανοιχτές στο Ανώτατο Εκλογοδικείο για κατάχρηση εξουσίας στη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας του 2022, διερευνάται για άλλες τόσες από την τακτική Δικαιοσύνη, ενώ τρέχουν τέσσερις έρευνες στο Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο, ανάμεσά τους και μία για τον ρόλο του στην επίθεση του όχλου των μπολσοναριστών εναντίον των τριών εξουσιών της χώρας στις 8 Ιανουαρίου.

Δηλώνει αθώος

Ο Μπολσονάρο εξακολουθεί να επιμένει πως δεν είχε καμία σχέση με αυτήν. Αλλά η ομοσπονδιακή αστυνομία βρήκε και νέα στοιχεία που αποδεικνύουν την ύπαρξη σχεδίου για να παραμείνει στην εξουσία παρά την ήττα του από τον Λούλα ντα Σίλβα τον περασμένο Οκτώβριο. Πρόκειται για ηχητικά και γραπτά μηνύματα και ντοκουμέντα που περιέχονται στο κινητό του πρώην συμβούλου του Μπολσονάρο, αντισυνταγματάρχη Μάουρο Σιντ, μεταξύ αυτών και ένα σχέδιο διατάγματος με το οποίο ο πρόεδρος θα μπορούσε να καλέσει τον στρατό να παρέμβει.

Ο Σιντ είναι προφυλακισμένος (και του έχει κατασχεθεί το κινητό) από τις αρχές Μαΐου στο πλαίσιο έρευνας για την πλαστογράφηση πιστοποιητικών εμβολιασμού, ανάμεσά τους και του Ζαΐρ Μπολσονάρο και της οικογένειάς του, ώστε να μπορούν να ταξιδεύουν απρόσκοπτα στη διάρκεια της πανδημίας, ιδίως στις ΗΠΑ όπου πήγαν τουλάχιστον τρεις φορές όταν οι αμερικανικές αρχές απαιτούσαν από τους ξένους πιστοποιητικά πλήρους εμβολιασμού. Γι’ αυτό το σκάνδαλο ο Μπολσονάρο κλήθηκε να καταθέσει στα μέσα Μαΐου, ενώ μέρες πριν είχε γίνει έρευνα στο σπίτι του και του είχαν κατασχέσει το κινητό.

Σύμφωνα με όσα αποκάλυψε ο όμιλος O Globo, η ομοσπονδιακή αστυνομία βρήκε επίσης ενδείξεις για προετοιμασία πραξικοπήματος και στα κινητά άλλων συνεργατών του Μπολσονάρο, όπως του απόστρατου ταγματάρχη Αϊλτον Γκονσάλβες Μπάρο, του συνταγματάρχη Ελσιο Φράνκο και άλλων υψηλόβαθμων αξιωματούχων της προηγούμενης κυβέρνησης.

Παράλληλα με το Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο, έρευνα για το ποιοι οργάνωσαν και χρηματοδότησαν την απόπειρα πραξικοπήματος της 8ης Ιανουαρίου κάνει και το Κογκρέσο, όπου συστάθηκε Ειδική Διερευνητική Επιτροπή (CPI) με συμμετοχή 16 βουλευτών και ισάριθμων γερουσιαστών. Ανάμεσα στα περίπου 40 άτομα που θα καλέσει να καταθέσουν είναι και 4 πρώην υπουργοί-κλειδιά στην κυβέρνηση Μπολσονάρο, όπως ανακοίνωσε η ειδική εισηγήτρια της Επιτροπής Ελιζιάνε Γκάμα, τονίζοντας πως η απόπειρα δημοκρατικής εκτροπής γεννήθηκε πολύ πριν, ήδη από την επομένη της ήττας του Μπολσονάρο.

Oι δικαστικές διαδικασίες προχωρούν με ταχείς ρυθμούς και ήδη από τους 1.390 που η Γενική Εισαγγελία παρέπεμψε στο Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο για συμμετοχή στην απόπειρα κατά της δημοκρατίας έχουν έως τώρα απαγγελθεί κατηγορίες σε 550 άτομα για τη σύσταση εγκληματικής οργάνωσης με στόχο ένα πραξικόπημα και τη βίαιη κατάλυση του κράτους δικαίου, αλλά κανένας ώς τώρα δεν κατηγορείται για τρομοκρατία.

Ολοι οι ψύχραιμοι αναλυτές επαναλαμβάνουν πως με αυτά τα βαρίδια στην πλάτη του Μπολσονάρο, τόσο η μη πραξικοπηματική Δεξιά όσο και το συντηρητικό Κέντρο (που αρχίζει και αποκτά σημαντική δύναμη) σιγά σιγά τον εγκαταλείπουν και αναζητούν μια άλλη ηγετική φυσιογνωμία που ίσως δεν θα τους ζημιώσει στις δημοτικές του 2024. Αν βέβαια πρώτα ο ακροδεξιός πρώην λοχαγός δεν έχει καταλήξει στη φυλακή.

Παραμένει δημοφιλής

Ακόμη κι έτσι, σχολιάζει ο αρθρογράφος Χουάν Αρίας στην El País, «ο Μπολσονάρο θα συνεχίσει να διατηρεί τον σκληρό πυρήνα των πιστών του της φασιστικής Δεξιάς, που δεν θα τον εγκαταλείψουν και που θα συνεχίσουν να διαδίδουν με μεγάλη επιτυχία τις προκλητικές του θέσεις στα κοινωνικά δίκτυα», ασκώντας σημαντική επιρροή.

Αντίθετα, η κυβέρνηση δεν κερδίζει έδαφος, παρά τα μέτρα που παίρνει το τελευταίο διάστημα: επαναφορά κοινωνικών προγραμμάτων, αύξηση του κατώτατου μισθού στα 240 ευρώ, φοροαπαλλαγές για τους πιο ευάλωτους (όσοι κερδίζουν ώς 480 ευρώ τον μήνα, κάπου το 40% του πληθυσμού, δεν θα χρειάζεται να τα δηλώνουν και άρα δεν θα φορολογούνται), νομοθέτηση της μισθολογικής ισότητας ανδρών και γυναικών και επιβολή σημαντικών προστίμων για τους παραβάτες.

Η τελευταία έρευνα κοινής γνώμης του Ινστιτούτου Ipec για λογαριασμό του ομίλου O Globo που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα δείχνει πως το ποσοστό όσων θεωρούν την κυβέρνηση καλή ή πολύ καλή μειώθηκε από το 39% τον Απρίλιο στο 37% τον Ιούνιο και ακριβώς κατά τις ίδιες μονάδες αυξήθηκε (από 26% στο 28%) το ποσοστό όσων τη θεωρούν κακή ή πολύ κακή.