Η Μπολουάρτε εκδικείται ωμά τους διαδηλωτές

Η άμεση διεξαγωγή εκλογών, βασικό αίτημα της κοινωνικής εξέγερσης που συνταράσσει το Περού από τις 7 Δεκεμβρίου, θάφτηκε οριστικά με κυβέρνηση και Κογκρέσο να ρίχνουν λάδι στη φωτιά της κρίσης, με τις αμφιλεγόμενες αποφάσεις τους.

Καταφεύγοντας σε κάθε μέσο ώστε να εξαντληθούν οι προβλεπόμενες συνταγματικές προθεσμίες, το Σώμα που δεν εμπιστεύεται το 80% των Περουβιανών έκλεισε την Παρασκευή την κοινοβουλευτική του σύνοδο, απορρίπτοντας τέσσερις φορές την πρόταση για στήσιμο κάλπης φέτος. Ετσι, οποιαδήποτε σχετική συζήτηση γίνει στην επόμενη σύνοδο -έστω κι αν εγκριθεί- θα αφορά κάλπες που θα στηθούν το νωρίτερο το 2024.

Την ίδια ημέρα το Κογκρέσο αποφάσισε πως ο πρόεδρος Καστίγιο ηγήθηκε μιας εγκληματικής ομάδας που έπαιρνε μίζες έναντι ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων. Ενα Κογκρέσο τού οποίου 60 από τα 130 μέλη του έχουν ανοιχτές δικαστικές έρευνες για σωρεία εγκλημάτων (από διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος ώς φόνους και βιασμούς, σύμφωνα με ρεπορτάζ της El Comercio) αποφάνθηκε πως ο ιθαγενής δάσκαλος που κατέκτησε την προεδρία το 2021 είναι υπόλογος για διαφθορά, ανοίγοντας τον δρόμο στη γενική εισαγγελέα για να του απαγγείλει σχετικές κατηγορίες.

Καταδίκες για ωμά εγκλήματα κατά διαδηλωτών

Δυόμισι μήνες μετά το ξέσπασμα των διαδηλώσεων το Περού θρηνεί περισσότερους από 60 νεκρούς, ενώ υπάρχουν 1.229 πολίτες και 580 αστυνομικοί τραυματίες. Τον περασμένο μήνα η Διαμερικανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ζήτησε από την κυβέρνηση ενδελεχή έρευνα (και βαλλιστική έκθεση) για τα όπλα που ευθύνονται για τον θάνατο διαδηλωτών. Επειτα από επίσκεψη κλιμακίου της στο Περού ανακοίνωσε πως ήδη διερευνά ανεξάρτητα εκατοντάδες καταγγελίες για ακραία αστυνομική βία. Ανάμεσά τους και όσες με έκθεσή της κατέθεσε η Εθνική Συντονιστική Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με τεκμήρια για σφαγές, εν ψυχρώ εκτελέσεις, βασανιστήρια και σεξουαλική κακοποίηση συλληφθέντων.

Εκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας καταγγέλλει πως το Περού χρησιμοποίησε «υπερβολική και θανατηφόρα βία» και γενικευμένες επιθέσεις κατά του πληθυσμού από τις δυνάμεις ασφαλείας με στόχο να σωπάσουν και να τιμωρήσουν όσους ασκούν το νόμιμο δικαίωμά τους στη διαμαρτυρία, ενώ σημειώνει ότι «η σοβαρή κρίση ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει τροφοδοτηθεί από τον ρατσισμό κατά ιθαγενικών και αγροτικών κοινοτήτων. Ενώ οι Πολιτείες με πλειοψηφία πληθυσμού ιθαγενείς εκπροσωπούν το 13% του συνολικού πληθυσμού της χώρας, είναι εκείνες όπου απαντάται το 80% των συνολικών θανάτων από την αρχή της κρίσης».

Καθώς ανάλογες καταγγελίες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και του διεθνούς δικαίου πληθαίνουν, η κυβέρνηση σε συμμαχία με την πιο φανατική Ακροδεξιά της χώρας απεργάζεται την ατιμωρησία των υπεύθυνων γι’ αυτές τις κατάφωρες παραβιάσεις. Το υπερσυντηρητικό κόμμα Προχώρα Χώρα (ΑΡ) προτείνει αμνηστία για αστυνομικούς και στρατιωτικούς «κατά την εκτέλεση των καθηκόντων». Το δε νεοφασιστικό Λαϊκή Ανανέωση (RP) συστήνει να αποχωρήσει το Περού από το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ώστε να αποφύγει καταδίκες και κυρώσεις, με το επιχείρημα μάλιστα πως ανάλογα έπραξε το 1999 ο πρώην δικτάτορας Φουχιμόρι.

Η τακτική του εκφοβισμού του πληθυσμού είναι στην ημερήσια διάταξη. Την Πέμπτη μάλιστα -εν όψει μιας ακόμη διαμαρτυρίας πολιτών- πραγματοποιήθηκε στο ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας παρέλαση χιλιάδων αστυνομικών (12.000 κατά κάποια ρεπορτάζ) που παραταγμένοι και πάνοπλοι, πριν ξεκινήσουν να καταστείλουν τη μαζική κινητοποίηση, παρέλασαν κάνοντας τους δρόμους να σειστούν από τον χτύπο που έκαναν οι μπότες τους.

«Σαν τους ναζί»

«Στο Περού (η αστυνομία) παρελαύνει σαν τους ναζί, ενάντια στον ίδιο της τον λαό, παραβιάζοντας την Αμερικανική Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα», δήλωσε ο πρόεδρος της Κολομβίας Γουστάβο Πέτρο γι’ αυτή την επίδειξη στρατιωτικής δύναμης. Αμεσα, το Κογκρέσο τον κήρυξε «persona non grata» ζητώντας από τις αρμόδιες αρχές να του απαγορεύσουν εφεξής την είσοδό του στη χώρα, όπως ακριβώς έκαναν τον Δεκέμβριο με τον πρώην πρόεδρο της Βολιβίας Εβο Μοράλες. «Ο κύριος Πέτρο ας ασχοληθεί με το να κυβερνά την Κολομβία, της οποίας οι δρόμοι επίσης έχουν γεμίσει με διαμαρτυρίες», ανταπάντησε η πρόεδρος του Περού Ντίνα Μπολουάρτε. Η δε ηγέτιδα της ακροδεξιάς Λαϊκής Δύναμης (FP), Κέικο Φουχιμόρι, κόρη του φυλακισμένου πρώην δικτάτορα Αλμπέρτο Φουχιμόρι, τον προειδοποίησε: «Θέλω να τονίσω στον Πέτρο να μη χώνει την κόκκινη μύτη του στα εσωτερικά του Περού. Δεν θα αποδεχτούμε την τρομοκρατία από το εξωτερικό... Στέλνω χαιρετισμό στον κολομβιάνικο λαό αλλά την απόλυτη απέχθειά μου στον αντάρτη Γουστάβο Πέτρο».

Η κυβέρνηση Μπολουάρτε ξεσπαθώνει εναντίον οποιουδήποτε τολμά να την επικρίνει, επικυρώνοντας την απομόνωσή της από τις περιφερειακές δυνάμεις. Το Σάββατο διαμαρτυρήθηκε και κατά του προέδρου του Μεξικού, Λόπες Ομπραδόρ, κατηγορώντας τον ότι παρεμβαίνει στα εσωτερικά της χώρας γιατί αρνήθηκε να παραδώσει στο Περού τη μεταβατική προεδρία της Συμμαχίας του Ειρηνικού, καθώς δεν θεωρεί νόμιμη την κυβέρνηση Μπολουάρτε. Προηγούμενες δηλώσεις του Ομπραδόρ (που έχει προσφέρει άσυλο στη σύζυγο και τα παιδιά του Καστίγιο) όπως ότι ανατράπηκε από μια ρατσιστική ελίτ, οδήγησαν στην αποπομπή του Μεξικανού πρέσβη. Επίσης ανακλήθηκε και ο Περουβιανός πρέσβης από την Ονδούρα όταν η πρόεδρος της Ονδούρας, Σιομάρα Κάστρο, μίλησε για πραξικόπημα κατά του Καστίγιο. Το δε ΥΠΕΞ του Περού εξέφρασε τη δυσαρέσκειά κατά του προέδρου της Χιλής, Γκαμπριέλ Μπόριτς, γιατί μίλησε για «επιτακτική ανάγκη να αλλάξει πορεία το Περού», ενώ διαμήνυσε πως σκέφτεται να αναλάβει «δράσεις» και κατά του προέδρου της Βολιβίας, Λουίς Αρσε, γιατί τόλμησε να αναφερθεί στον «αγώνα του περουβιάνικου λαού για να ανακτήσει τη δημοκρατία και το δικαίωμα να εκλέγει την κυβέρνηση που τον εκπροσωπεί».

Στο μεταξύ, η Μπολουάρτε ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα κύκλο συνομιλιών με κάποια πολιτικά κόμματα για να συζητήσουν για την κρίση «δημιουργώντας έναν χώρο συναίνεσης». Οπως επανέλαβε στο πλαίσιο αυτού του υποτιθέμενου διαλόγου στον ηγέτη του κεντρώου Μοβ Κόμματος (PM) Λουίς Ντουράν, η κυβέρνησή της δεν είναι «μεταβατική» και θα συνεχίσει να ηγείται αυτής όσο το Κογκρέσο δεν αποφασίζει την επίσπευση των εκλογών, προχωρώντας και σε έναν κύκλο νομοθετικών ρυθμίσεων που να διασφαλίζουν τα συμφέροντα όσων τη στηρίζουν. Ηδη την περασμένη εβδομάδα οι αρμόδιες επιτροπές της Βουλής ενέκριναν να επιτρέπεται στην κυβέρνηση να λαμβάνει άμεσα μέτρα για την οικονομική ανάκαμψη. Ανάμεσα στα 42 σχετικά θέματα που προωθεί η Μπολουάρτε είναι φορολογικές μεταρρυθμίσεις, όπως και φοροαπαλλαγές για επιχειρήσεις καίριων κλάδων, κυρίως μεταλλευτικές.