Σε κρίση οι «Συντηρητικοί» του Σούνακ εξαιτίας της αντιμεταναστευτικής πολιτικής

Τάξη στο κυβερνών Συντηρητικό Κόμμα προσπαθεί μετά βασάνων και κόπων να βάλει ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ τις τελευταίες μέρες, καθώς η δημοσκοπική κατρακύλα των τελευταίων μηνών συνοδεύεται από έντονες εσωκομματικές διαφωνίες -που λαμβάνουν δημόσιο χαρακτήρα- για την αντιμεταναστευτική πολιτική που εφαρμόζει -ή θα έπρεπε να εφαρμόζει- η κυβέρνηση.

Αφορμή για την όξυνση της αντιπαράθεσης είναι η μπλοκαρισμένη συμφωνία με τη Ρουάντα για τη χορήγηση ασύλου στους πρόσφυγες και μετανάστες που έρχονται στη Βρετανία από το θαλάσσιο πέρασμα της Μάγχης, γεγονός που οδήγησε και στο τελευταίο επεισόδιο του «δράματος» των Συντηρητικών με παραίτηση του νέου υπουργού μετανάστευσης, αντικαταστάτη της ακροδεξιάς προκατόχου του Σάρα Μπρέιβερμαν. Υπενθυμίζουμε ότι η τελευταία ήρθε σε ρήξη με την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος εξαιτίας των εμπρηστικών δηλώσεων της για το μεταναστευτικό, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αστυνομική καταστολή.

Ο Σούνακ πραγματοποίησε σήμερα άρον-άρον μια συνέντευξη Τύπου για να υπερασπιστεί την πολιτική του μετά τη χθεσινοβραδινή παραίτηση του υπουργού Μετανάστευσης Ρόμπερτ Τζένρικ. Ο τελευταίος είπε ότι το νομοσχέδιο που σχεδιάστηκε για να παρακάμψει το μπλόκο του Ανώτατου Δικαστηρίου της Βρετανίας στη με τη Ρουάντα «είναι ανεπαρκές» και δεν θα λειτουργήσει.

Ο Τζένρικ δήλωσε ότι η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί να «σταματήσει τις βάρκες» των μεταναστών που έρχονται στη Βρετανία μέσω της Μάγχης και πρέπει να κάνει «ό,τι χρειάζεται για να υλοποιήσει αυτή τη δέσμευση».

Ο Σούνακ απάντησε στην παραίτηση του Τζένρικ υποστηρίζοντας ότι το νομοσχέδιο είναι το καλύτερο αποτέλεσμα που μπορεί να παράξει η κυβέρνηση.

«Αν επρόκειτο να εκδιώξουμε εντελώς τα δικαστήρια, θα κατέρρεε ολόκληρο το σύστημα», έγραψε σε επιστολή του προς τον Τζένρικ απαντώντας στην παραίτησή του.

Υπουργός Παράνομης και υπουργός Νόμιμης Μετανάστευσης

Σε έναν ανασχηματισμό-ελιγμό προέβη παράλληλα ο Βρετανός πρωθυπουργός, δημιουργώντας διπλό χαρτοφυλάκιο στο υπουργείο Μετανάστευσης με τον διορισμό υπουργού «Νόμιμης» και υπουργού «Παράνομης» Μετανάστευσης. Στη θέση του τελευταίου τοποθετήθηκε ο Μάικλ Τόμλινσον, ενώ υπουργός Νόμιμης Μετανάστευσης ορίσθηκε ο Τομ Πέρσγκλοβ, ανακοίνωσε το γραφείο του πρωθυπουργού.

Το σχέδιο για την αποστολή των αιτούντων άσυλο σε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή στη Ρουάντα είναι κομβικό στο πλαίσιο του αυτοεπιβαλλόμενου στόχου της βρετανικής κυβέρνησης να σταματήσει τους πρόσφυγες και μετανάστες που διασχίζουν τη Μάγχη από τη Γαλλία.

Υπενθυμίζουμε ότι η συμφωνία Βρετανίας Ρουάντα τον Απρίλιο του 2022, προέβλεπε ότι οι μετανάστες που διασχίζουν τη Μάγχη θα στέλνονται στη Ρουάντα, όπου θα εξετάζονται οι αιτήσεις ασύλου τους και, εάν είναι επιτυχείς, θα παραμένουν.

Πέρα από ανήθικο και ρατσιστικό είναι και ανεφάρμοστο το σχέδιο

Η βρετανική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι απελάσεις θα αποθαρρύνουν άλλους να κάνουν τον επικίνδυνο θαλάσσιο διάπλου και θα σπάσουν το επιχειρηματικό μοντέλο των συμμοριών διακινητών ανθρώπων. Οι επικριτές λένε ότι είναι ανήθικο και ανέφικτο να στέλνονται μετανάστες σε μια χώρα που απέχει 6.400 χιλιόμετρα (4.000 μίλια) χωρίς καμία πιθανότητα να εγκατασταθούν ποτέ στη Βρετανία.

Κανείς δεν έχει ακόμη σταλεί στη Ρουάντα στο πλαίσιο του σχεδίου, το οποίο έχει αντιμετωπίσει πολλαπλές νομικές προκλήσεις. Η βασικότερη, η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Βρετανίας που έκρινε ότι το σχέδιο είναι παράνομο, επειδή η Ρουάντα δεν χαρακτηρίζεται ασφαλής χώρα για τους πρόσφυγες.

Η κυβέρνηση αρνήθηκε να εγκαταλείψει το σχέδιο παρά την απόφαση του δικαστηρίου. Η Βρετανία και η Ρουάντα έχουν έκτοτε υπογράψει συνθήκη με την οποία δεσμεύονται να ενισχύσουν την προστασία των μεταναστών. Η κυβέρνηση της Βρετανίας λέει ότι αυτό θα της επιτρέψει να περάσει νόμο που θα κηρύσσει τη Ρουάντα ασφαλή προορισμό και θα επιτρέπει στην κυβέρνηση να αγνοεί τμήματα της βρετανικής νομοθεσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα για να στέλνει μετανάστες εκεί.

Η κυβέρνηση λέει ότι ο νόμος θα της επιτρέψει να «παρακάμψει» τμήματα της βρετανικής νομοθεσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα όταν πρόκειται για αιτήσεις ασύλου που σχετίζονται με τη Ρουάντα και θα καταστήσει δυσκολότερη την προσβολή των απελάσεων στα δικαστήρια.

Πάντως, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρουάντα Βίνσεντ Μπιρούτα διαβεβαίωσε ότι η χώρα του θα απορρίψει τη συμφωνία αν η Βρετανία δεν τηρήσει το διεθνές δίκαιο.

Ο παραιτηθείς υπουργός Εσωτερικών Τζέιμς Κλίβερλι αναγνώρισε ότι η νομοθεσία μπορεί να παραβιάζει τους διεθνείς κανόνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά παρότρυνε τους βουλευτές να την υποστηρίξουν σε κάθε περίπτωση.

Βέβαια, το νομοσχέδιο δεν ικανοποιεί την ακροδεξιά πτέρυγα του Συντηρητικού Κόμματος, της οποίας τα μέλη θέλουν να εγκαταλείψει η Βρετανία την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Σχεδόν κάθε ευρωπαϊκή χώρα, εκτός από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, δεσμεύεται από τη σύμβαση και το δικαστήριό της.

Διαφωνία από την άλλη εκφράζει και η κεντρώα πτέρυγα του κόμματος, με τα μέλη της να αναφέρουν ότι η πολιτική της κυβέρνησης στο μεταναστευτικό συνιστά παραβίαση των υποχρεώσεών της για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Διαρκής κρίση ηγεσίας στο κόμμα των Συντηρητικών

Ο Σούνακ πασχίζει να ενοποιήει τους διχασμένους Συντηρητικούς από τότε που ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος και την πρωθυπουργία τον Οκτώβριο του 2022, μετά τις αποτυχημένες θητείες του Μπόρις Τζόνσον και της Λιζ Τρας.

Έχει καταστήσει τη «διακοπή των σκαφών» μία από τις βασικές του δεσμεύσεις ενόψει των εθνικών εκλογών που θα διεξαχθούν το επόμενο έτος. Ελπίζει ότι η σημείωση προόδου στην αντιμεταναστευτική πολιτική του μπορεί να συμβάλλει στο να μειώσει το Συντηρητικό Κόμμα τη μεγάλη απόσταση που υπάρχει από το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα στις δημοσκοπήσεις.