Νηνεμία... μέχρι την επόμενη καταιγίδα

Σε εκτόνωση δείχνει να βαίνει άλλη μια σοβαρή κρίση στο Κοσσυφοπέδιο. Η εθνικιστική ένταση όμως υποβόσκει και πολλοί εκτιμούν ότι είναι θέμα χρόνου η αναζωπύρωση είτε η πρόκληση μιας νέας κρίσης, δεδομένης της εχθρότητας και της καχυποψίας που επικρατεί μεταξύ των κυβερνήσεων σε Πρίστινα και Βελιγράδι και κατ’ επέκταση μεταξύ των αλβανόφωνων κατοίκων και της σερβικής μειονότητας στον Bορρά της περιοχής, παρά τις διπλωματικές πιέσεις για ομαλοποίηση των σχέσεων των δύο πλευρών που ασκούν ΗΠΑ και Ε.Ε. (μεροληπτώντας συνήθως υπέρ των αρχών του προτεκτοράτου που φύτεψαν στα Βαλκάνια μετά τους ΝΑΤΟϊκούς βομβαρδισμούς στη Σερβία το 1999, αν και γνώριζαν ότι δημιουργούν μια εν δυνάμει πυριτιδαποθήκη που μπορεί να σκάσει ανά πάσα στιγμή π.χ. από προβοκάτσια θερμοκέφαλων εθνικιστών στις τάξεις του ενός ή του άλλου στρατοπέδου).

Διαψεύδοντας τις καταγγελίες της Πρίστινας ότι το Βελιγράδι συγκέντρωσε ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις με βαρύ οπλισμό στα διοικητικά σύνορα Σερβίας - Κοσόβου ώστε να προετοιμαστεί για εισβολή, όπως έκανε η παραδοσιακή σύμμαχός του Ρωσία προτού εισβάλει στην Ουκρανία, ο αρχηγός του σερβικού στρατού, στρατηγός Μίλαν Μοϊσίλοβιτς, υποστήριξε χθες ότι δεν υπήρξε ποτέ σχέδιο στρατιωτικής επέμβασης στο Κοσσυφοπέδιο.

Επιβεβαιώνοντας πάντως τη συγκέντρωση στρατευμάτων τις τελευταίες μέρες, ανακοίνωσε ότι «επανήλθε στο κανονικό» η σερβική στρατιωτική παρουσία κοντά στη μεθόριο, καθώς μειώθηκε από 8.350 σε 4.500 ο αριθμός των Σέρβων στρατιωτών που αναπτύχθηκε εκεί στον απόηχο του φονικού ξεσπάσματος εθνοτικής βίας στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο την προπερασμένη Κυριακή, όταν ομάδα Σέρβων παραστρατιωτικών ενεπλάκη σε σφοδρή ανταλλαγή πυρών με την αστυνομία του Κοσόβου, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τέσσερις Σέρβοι ένοπλοι και ένας Κοσοβάρος ένστολος.

Ο Μοϊσίλοβιτς θύμισε ωστόσο ότι στη διάρκεια «παρόμοιων κρίσεων ασφαλείας» τον Δεκέμβριο του 2022 και τον Μάιο του 2023 η Σερβία είχε συγκεντρώσει 14.000 στρατιώτες στη μεθόριο με το Κόσοβο, θέτοντάς τους μάλιστα «στο ύψιστο επίπεδο συναγερμού» σε αντίθεση με την προηγούμενη βδομάδα. Πριν ξεκινήσει το Σάββατο η μερική στρατιωτική απόσυρση των Σέρβων, ο Λευκός Οίκος χαρακτήριζε «πρωτοφανή» τη συγκέντρωση των στρατευμάτων τους στα σύνορα, με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών να απαιτεί τηλεφωνικά «άμεση αποκλιμάκωση» από τον Σέρβο πρόεδρο. Ο Αλεξάντερ Βούτσιτς ανέφερε πως ο Αντονι Μπλίνκεν τον προειδοποίησε για λήψη μέτρων κατά της Σερβίας αν δεν συμμορφωθεί στις υποδείξεις των ΗΠΑ, ενώ κατόπιν δήλωσε στους Financial Times ότι «δεν θέλει πόλεμο», θεωρώντας ότι οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση θα έθετε μεταξύ άλλων σε κίνδυνο την ενταξιακή πορεία της Σερβίας στην Ε.Ε.

Την ευθύνη για την αιματηρή συμπλοκή με την κοσοβάρικη αστυνομία ανέλαβε πάντως ο Μίλαν Ραντόιτσιτς, επικεφαλής της ομάδας των Σέρβων παραστρατιωτικών και παραιτηθείς πλέον υπαρχηγός του βασικού μειονοτικού κόμματος Σερβική Λίστα στο βόρειο Κόσοβο, που διατηρεί στενές σχέσεις με το Βελιγράδι. Κίνητρο ήταν, όπως είπε, «να ενθαρρύνει τον σερβικό λαό να αντισταθεί στο καθεστώς τρόμου που επέβαλε ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Αλμπιν Κούρτι». Αρνήθηκε δε ότι η ομάδα έλαβε εκπαίδευση και όπλα από τον σερβικό στρατό, όπως επιμένει η κοσοβάρικη κυβέρνηση που ζητάει την έκδοσή του από τη Σερβία, όπου έχει καταφύγει μαζί με συντρόφους του. Στη σκιά των εξελίξεων, τα 4.500 μέλη της ΝΑΤΟϊκής δύναμης KFOR στο Κοσσυφοπέδιο ενισχύονται τώρα με 600 Βρετανούς στρατιώτες.