Ξεσηκωμός διαρκείας για τον δολοφονημένο Ναέλ

Σε ένα επαναλαμβανόμενο déjà vu κοινωνικού αναβρασμού και μόνιμης έντασης ζει η Γαλλία, που συγκλονίζεται ξανά από βίαιες ταραχές με αιτία, για άλλη μια φορά, την υπέρμετρη –συχνά φονική– βία και τον συστημικό ρατσισμό της αστυνομίας· μια βαθιά ριζωμένη κουλτούρα που κατήγγειλε χθες ακόμα και ο μετρημένος ΟΗΕ. Η σοκαριστική δολοφονία την Τρίτη του 17χρονου Ναέλ Μ., αλγερινής και μαροκινής καταγωγής, από μοτοσικλετιστή αστυνομικό –που τον πυροβόλησε σχεδόν εξ επαφής στην καρδιά, επικαλούμενος ότι αρνήθηκε να σταματήσει σε έλεγχο της τροχαίας, με βίντεο-ντοκουμέντο να καταρρίπτει το ψέμα του ότι το θύμα προσπάθησε να τον εμβολίσει με το αμάξι του– πυροδότησε νέα κρίση στη χώρα, βάζοντας φωτιά για τρίτη συνεχή νύχτα την Πέμπτη προς Παρασκευή όχι μόνο στα φτωχά και πολυεθνικά προάστια του Παρισιού που βράζουν πάλι από οργή, αλλά στο κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας και σε αρκετές άλλες πόλεις.

Δείχνοντας το πραγματικό του πρόσωπο μετά τα πρώτα λόγια δήθεν συμπόνιας για το «ασυγχώρητο» έγκλημα, ο Εμανουέλ Μακρόν έριξε λάδι στη φωτιά του νέου ξεσηκωμού νεαρών κυρίως Γάλλων, συχνά μεταναστών δεύτερης και τρίτης γενιάς, που νιώθουν όλο και περισσότερο αδικημένοι, ξεχασμένοι και αποξενωμένοι από το σύστημα εξουσίας και την υπόλοιπη γαλλική κοινωνία. Μιλώντας χθες μετά την εσπευσμένη επιστροφή του από τη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, ώστε να παραβρεθεί στην έκτακτη σύσκεψη ασφαλείας που συγκάλεσε για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα 24ωρα, ο Γάλλος πρόεδρος –σαν να βρίσκεται εκτός τόπου και χρόνου– έκρινε σκόπιμο να αποκηρύξει την «απαράδεκτη εκμετάλλευση του θανάτου ενός εφήβου», αποφεύγοντας κλασικά να αναφερθεί στην ταμπακιέρα και τις ρίζες του προβλήματος. Ανήγγειλε δε την κινητοποίηση «πρόσθετων μέσων» από το υπουργείο Εσωτερικών, πέραν των 40.000 μελών των δυνάμεων επιβολής της τάξης που αναπτύχθηκαν πανεθνικά για να καταστείλουν τον νέο γύρο διαδηλώσεων, χωρίς να αποτρέψουν όμως τα βίαια επεισόδια και τους βανδαλισμούς που σημάδεψαν την τρίτη νύχτα ταραχών με αφορμή τη δολοφονία του 17χρονου.

«Μερικές φορές έχουμε την αίσθηση ότι κάποιοι από αυτούς [τους νέους] ζουν στους δρόμους τα βιντεοπαιχνίδια που τους έχουν μεθύσει» δήλωσε προκλητικά, χωρίς ίχνος αναγνώρισης του κοινωνικο-πολιτικού υπόβαθρου της κρίσης που έχει τώρα να αντιμετωπίσει. Με τη γνωστή του έπαρση, βρήκε άλλωστε πού να ρίξει το φταίξιμο: στα βιντεοπαιχνίδια, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου «οργανώνονται βίαιες συναντήσεις» και προωθείται βίαιο περιεχόμενο το οποίο «μιμούνται» οι πιτσιρικάδες, καθώς και στους γονείς τους. «Είναι ευθύνη των γονιών να τους κρατούν στο σπίτι. Δεν είναι δουλειά του κράτους να δρα στη θέση τους», συμπλήρωσε, επισημαίνοντας ότι από τους 875 συλληφθέντες τη νύχτα της Πέμπτης προς Παρασκευή σχεδόν το ένα τρίτο ήταν ανήλικοι.

Παρά τα κελεύσματα της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς να κηρύξει τη Γαλλία σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ο Μακρόν δεν κατέφυγε προς το παρόν στο δρακόντειο αυτό μέτρο. Βοηθός του πάντως είχε αφήσει χθες να διαρρεύσει ότι είναι διατεθειμένος να προσαρμόσει «χωρίς ταμπού» τα μέτρα ασφαλείας, ενώ η πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν είχε ξεκαθαρίσει πως εξετάζονται «όλες οι επιλογές». Κατάσταση έκτακτης ανάγκης είχε επιβληθεί το 2005 από τον (ακρο)δεξιό πρόεδρο Νικόλα Σαρκοζί –όταν επί τρεις βδομάδες τα παρισινά προάστια φλέγονταν, μετά τον άδικο χαμό από ηλεκτροπληξία δύο πιτσιρικάδων αφρικανικής καταγωγής την ώρα που τους κυνηγούσε η αστυνομία– καθώς και από τον Σοσιαλιστή πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ το 2015, μετά την πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση στα γραφεία του γαλλικού περιοδικού Charlie Hebdo. Το μέτρο δίνει υπερεξουσίες στις Αρχές να απαγορεύουν μεταξύ άλλων τις διαδηλώσεις και την κυκλοφορία (όπως συμβαίνει ήδη κατά τόπους τις νυχτερινές ώρες), επιτρέποντας παράλληλα στην αστυνομία να θέτει υπό κράτηση υπόπτους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να κάνει ευκολότερα έρευνες σε σπίτια.

Οπως ανακοίνωσε πάντως το υπουργείο Εσωτερικών, τα δρομολόγια των δημόσιων μέσων μεταφοράς σε όλη τη χώρα θα σταματούσαν στις 9 το βράδυ, ενώ απαγορεύτηκε η πώληση και η μεταφορά πυροτεχνημάτων, δοχείων βενζίνης και άλλων εύφλεκτων υγρών. Η δε πρωθυπουργός ανήγγειλε κατόπιν πως η αστυνομία θα χρησιμοποιεί τεθωρακισμένα οχήματα για να καταπνίξει τις ταραχές. Κι ενώ ο 38χρονος ένστολος που δολοφόνησε τον Ναέλ προφυλακίστηκε με την κατηγορία της ανθρωποκτονίας από πρόθεση, εκπρόσωπος του γραφείου του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα καυτηρίασε χθες τη Γαλλία, ζητώντας της «να αντιμετωπίσει με σοβαρότητα τα βαθιά ζητήματα ρατσισμού και φυλετικών διακρίσεων στις δυνάμεις επιβολής της τάξης».