Για την ντροπή της Ευρώπης, έγραφε πάλι τις προάλλες ο ευρωπαϊκός Τύπος, καθώς η κρίση με τους πρόσφυγες κλιμακώνεται μέρα με τη μέρα σχεδόν σε όλα τα σύνορα: από την Τουρκία στην Ελλάδα, από την Ελλάδα στα Σκόπια, από τα Σκόπια στη Σερβία και από εκεί στην Ουγγαρία, τη Γερμανία, την Αυστρία, την Ιταλία, τη Γαλλία. Αυτή είναι η Ευρώπη;
Συνωστίζονται κατά χιλιάδες στα ελληνικά σύνορα -ανέφερε το συγκλονιστικό φωτορεπορτάζ του Associated Press- περιμένοντας μια ευκαιρία να μπουν στα Σκόπια. Όλοι απελπισμένοι, πολύ ταλαιπωρημένοι άνθρωποι που θέλουν να φθάσουν, μέσω Σερβίας, κάπου, στον πολιτισμό της Δυτικής Ευρώπης.
Η αστυνομία υπολογίζει ότι είναι 18.000 οι καταγεγραμμένοι πρόσφυγες και μετανάστες που έφθασαν στα Σκόπια τον περασμένο μήνα. Από αυτούς οι 13.000 είναι Σύροι και τα 2.000 παιδιά.
Τα Σκόπια έχουν γίνει από τις βασικές διαδρομές διέλευσης για πρόσφυγες από την Μέση Ανατολή και την Αφρική.
Τουλάχιστον 25 έχουν χάσει τη ζωή τους από τον Ιανουάριο χτυπημένοι από τα τρένα. Πολλοί πέφτουν θύματα ληστών και δουλεμπόρων.
Άλλοι εντοπίζονται στα σύνορα ή στις γύρω χώρες και επιστρέφουν με τον ίδιο τρόπο.
«Δεν είναι καινούργια ιστορία η μεγάλη μετακίνηση εκτοπισμένων ανθρώπων» γράφει ο Ντάνιελ Τρίλινγκ στον Guardian. «Στην πρόσφατη ιστορία η Ευρώπη είχε καταφέρει να διαχειρίζεται την εισροή προσφύγων από την πρώην Γιουγκοσλαβία καθώς και «φυγάδες» από τις πολυετείς συρράξεις στο Αφγανιστάν και τη Σομαλία.
Αυτό που έχει αλλάξει- και αυτό το σημείο τόνισε ο Υπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Αντόνιο Γκουτέρες σε πρόσφατη ομιλία του- είναι η εξάπλωση και η επιμονή των συγκρούσεων σε «αποτυχημένα κράτη» (failed states) αφενός και αφετέρου το εκκρεμές στις προηγμένες χώρες έχει μετατοπιστεί από την φιλελεύθερο παρεμβατισμό στην κλεφτή αδράνεια.
Ο Γκουτέρες σημείωσε ότι πριν από πέντε χρόνια ήταν 11.000 άνθρωποι που δραπέτευαν από τον πόλεμο κάθε ημέρα. Μέχρι πέρσι ο αριθμός αυτός τετραπλασιάστηκε σε περισσότερους από 42.000!
Από αυτούς σχεδόν τα δυο τρίτα είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι, αλλά οι υπόλοιποι αναγκάζονται να αναζητήσουν καταφύγιο σε άλλη χώρα.
Ο Γκουτέρες συνέκρινε τις σημερινές εποχές με την αντίστοιχη την δεκαετία του 1990, όταν οι πλούσιες χώρες της Δύσης, διστακτικά μεν αλλά αντέδρασαν στις κρίσεις στη Βοσνία, το Κόσοβο, τη Σιέρα Λεόνε και το Ανατολικό Τιμόρ.
Τώρα είναι το Νότιο Σουδάν, η Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, η Σομαλία ή η Συρία και η τακτική που έχει επιλεγεί είναι αυτή της αδράνειας.
Πριν από μια δεκαετία η Ύπατη Αρμοστεία βοηθούσε ένα εκατομμύριο ανθρώπους ετησίως να επιστρέψουν σπίτια τους σε πρώην ζώνες συγκρούσεων που εν τω μεταξύ είχαν σταθεροποιηθεί. Το 2014 ο αριθμός αυτός των επαναπατρισμένων είχε μειωθεί στους 126.000.
Η ρητορική που έχουν υιοθετήσει οι πολιτικοί στην Ευρώπη- και οι θεσμοί - δεν βοηθάει να γίνουν αποδεκτές πιο ανθρώπινες λύσεις για τους συνανθρώπους.
Τις περισσότερες φορές γίνεται η διάκριση μεταξύ των προσφύγων (καλοί) και των οικονομικών μεταναστών (οι κακοί) χωρίς να ληφθεί υπόψη ότι και οι πρόσφυγες κάπως πρέπει να κερδίσουν τελικώς τα προς το ζην.
Αυτό που βρίσκουν φθάνοντας στην Ευρώπη είναι ένα σύστημα που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «λοταρία».
Στην θεωρία η Ε.Ε. έχει ένα κοινό σύστημα παροχής ασύλου. Η πραγματικότητα όμως διαφέρει πολύ από χώρα σε χώρα: υπάρχουν χώρες που είναι πιθανό να δεχθούν ορισμένες εθνικότητες προσφύγων απορρίπτοντας άλλες, ενώ οι προβλέψεις για όσους αιτούνται ασύλου κυμαίνονται από την ανθρώπινη διαμονή και την εκπαίδευση για καλύτερη ενσωμάτωση τους στις τοπικές κοινωνίες, μέχρι στρατόπεδα και άθλια κέντρα κράτησης ή απλώς εγκατάλειψη στους δρόμους.
Οι χώρες που φέρουν το βάρος της υποδοχής έχουν αφεθεί στην τύχη τους και η Ευρώπη έχει αποφασίσει ότι πρέπει να δαπανήσει περισσότερα κονδύλια στην ασφάλεια και την αποτροπή από την βελτίωση των συνθηκών υποδοχής όλων αυτών των ανθρώπων.
Οσο υπάρχουν αυτές οι ανισότητες, οι πρόσφυγες θα συνεχίσουν να μετακινούνται μέχρι να βρουν φιλόξενο τόπο διαμονής.
«Αυτή είναι μια πολιτική κρίση όσο είναι και μεταναστευτική, γράφει ο Τρίλινγκ, και μπορεί να εξελιχθεί με δυο τρόπους:
Είτε η Ευρώπη θα συνεχίσει τη στρατικοποίηση των συνόρων της και τους τσακωμούς για τις ποσοστώσεις των προσφύγων, σαν να είναι τοξικά σκουπίδια.
Είτε θα βρει το θάρρος και τα ηγετικά προσόντα να δημιουργήσει ένα δίκαιο σύστημα ασύλου, στο πλαίσιο του οποίου οι χώρες μέλη της θα ενώσουν τις δυνάμεις τους προκειμένου να διασφαλίσουν ότι στους πρόσφυγες θα προσφερθεί ένα βασικό επίπεδο διαβίωσης, όπου κι εάν φθάσουν [...]
Το εάν θα συμβεί ή όχι είναι δική μας επιλογή».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας