Ο Ταγίπ Ερντογάν μετράει τις πληγές του

Βαριά λαβωμένο το κυβερνών κόμμα στην Τουρκία, με τον Ταγίπ Ερντογάν απομονωμένο από το εκλογικό αποτέλεσμα στο προεδρικό του μέγαρο, ψάχνει λύσεις μετά τις μεγάλες απώλειες που κατέγραψε στις κάλπες και την αδυναμία να κυβερνήσει μόνο του τη χώρα.

Παρότι τα επίσημα αποτελέσματα δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί, σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu το AKP κέρδισε λιγότερο από το 41% των ψήφων, αποσπώντας 258 έδρες, δηλαδή του λείπουν 18 έδρες για να μπορέσει να κυβερνήσει μόνο του.

Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν κατάφερε να πετύχει τον ελάχιστον από τους στόχους του, πόσο μάλλον το όραμα του για την απόλυτη εξουσία. 

«Το μόνο μέρος που θα ήθελα να είμαι χθες βράδυ όταν άρχισαν να μεταδίδονται τα αποτελέσματα, ήταν το προεδρικό μέγαρο» γράφει ο Μεχμέτ Γιλμάζ στην Hurriyet. «Θα ήθελα να βλέπω την έκφραση στο πρόσωπο του Ερντογάν. Του μεγάλου χαμένου  αυτών των εκλογών.

»Εχασε εκλογές για πρώτη φορά στην πολιτική του καριέρα. Και είναι αυτός που ορκίστηκε να  είναι αμερόληπτος, αλλά ξέχασε τον όρκο του και πήγαινε στις προεκλογικές συγκεντρώσεις για να ζητήσει την ψήφο του κόσμου για λογαριασμό του κυβερνώντος κόμματος.

»Είναι αυτός που διαίρεσε τη χώρα σε δυο στρατόπεδα και παραβίασε το Σύνταγμα προκειμένου να υλοποιήσει την ατζέντα που είχε στο μυαλό του. Από χθες τα όνειρα του τελείωσαν... Θα επιλέξει τώρα ένα άλλο μονοπάτι; Να κατανοήσει ότι το εκλογικό σώμα δεν ρέπει προς τον απολυταρχισμό; Δεν νομίζω.

»Το δηλητήριο της εξουσίας τον εμποδίζει από το να αντιληφθεί την αλήθεια για την χώρα και το μήνυμα του εκλογικού σώματος. Καμία άλλη δύναμη, παρά μόνο το (κόμμα του) το AKP δεν μπορεί να τον ξυπνήσει και να επαναφέρει το αξίωμα του προέδρου πίσω στα συνταγματικά του όρια. Το εάν μπορεί ή όχι το AKP να πετύχει σε αυτό τον στόχο θα επηρεάσει το πολιτικό μέλλον όλων μας».   

Ένα από τα σενάρια της επόμενης ημέρας είναι πιθανές συμμαχίες για τη συγκρότηση κυβέρνηση συνεργασίας.

Αυτό σημαίνει ανακατατάξεις στο κυβερνών κόμμα, πιθανόν νέες ηγεσίες (ακούγεται πάλι το όνομα του πρώην πρωθυπουργού και πρώην προέδρου Αμπντουλάχ Γκιούλ) και φυσικά «περιορισμό» του Ταγίπ Ερντογάν στον κυρίως διακοσμητικό ρόλο του Προέδρου. 

Επίσης υπάρχει και το σενάριο σχηματισμού κυβέρνησης μειοψηφίας από το AKP, με κόμματα της αντιπολίτευσης να δίνουν ψήφο εμπιστοσύνη, κρατώντας έτσι σε διαρκή ομηρία την κυβέρνηση. Αλλά και σε αυτό το σενάριο, ο Ερντογάν θα πρέπει να μείνει περιορισμένος στο παλάτι του.

Ο ίδιος ο πρόεδρος - γράφει η Hurriyet- κατέρριψε το ρεκόρ αποχής του από τις δημόσιες εμφανίσεις. Έχοντας αναρτήσει στην ιστοσελίδα της ρολόι που μετράει πόσες ημέρες και ώρες πέρασαν από την τελευταία εμφάνιση του Ερντογάν μετά το προεκλογικό μπαράζ, η εφημερίδα επισημαίνει ότι έχει κλείσει ήδη ένα 24ωρο! Ο Τούρκος πρόεδρος όμως δημοσιοποίησε γραπτή ανακοίνωση σήμερα, διεκδικώντας, με κάποιο τρόπο, μερίδιο στις επιτυχίες των... άλλων.

Αφού έκανε έκκληση για «εθνική ενότητα», κάλεσε τα κόμματα να συνεργαστούν για να διασφαλίσουν «τα δημοκρατικά κέρδη που καταγράφηκαν από την σταθερότητα και το περιβάλλον εμπιστοσύνης προς την Τουρκία» . Και παραδέχθηκε εμμέσως την ήττα του κόμματος του σημειώνοντας ότι τα αποτελέσματα «δεν επιτρέπουν σε κανέναν να κυβερνήσει μόνος του» πράγμα που απαιτεί «μια ρεαλιστική, υγιή εκτίμηση από όλα τα κόμματα».

Με την συμμετοχή να έχει καταγράψει ποσοστό ρεκόρ, σε αριθμούς, σε σχέση με τις γενικές εκλογές του 2011, ο AKP έχασε περισσότερες από 2,5 εκατομμύρια ψήφους.

Η αξιωματική αντιπολίτευση το CHP του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου διατήρησε τις δυνάμεις του. Οι εθνικιστές του Μπαχτσελί πήραν  περίπου 1,9 εκατομμύρια ψήφους περισσότερες. 

Ενώ ο μεγάλος νικητής της χθεσινής αναμέτρησης, το φιλοκουρδικό HDP, σχεδόν διπλασίασε τους ψηφοφόρους του: από 2,8 εκατομμύρια το 2011 σε 5,8 χθες.

«Ο ηγέτης του HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς- σχολιάζει ο Μεχμέτ Γιλμάζ στη Hurriyet- είναι ίσως ο μοναδικός πολιτικός που πραγματικά κέρδισε τις εκλογές. Κατάφερε να περάσει το όριο του 10% (που απαιτείται για να μπει ένα κόμμα στην τουρκική Βουλή) το οποίο δεν υπάρχει σε καμία δημοκρατική χώρα. εάν μπορέσει να αναλύσει σωστά τις ψήφους, θα μιλάμε για τον Ντεμιρτάς για πολλά χρόνια ακόμα». 

Το αποτέλεσμα «τρόμαξε» τους επενδυτές, που φοβούνται αδυναμία σχηματισμού σταθερής κυβέρνησης, με την λίρα να χάνει 5% της αξίας της έναντι του δολαρίου και το χρηματιστήριο στην Κωνσταντινούπολη να καταγράφει πτώση 8%.

Το AKP μπορεί να μείνει ακόμα στην εξουσία για ένα διάστημα μέχρι να σχηματιστεί νέα κυβέρνηση ή στην περίπτωση που αυτό δεν καταστεί δυνατόν, διεξαχθούν νέες εκλογές. Τα επίσημα αποτελέσματα θα επικυρωθούν μέσα στις επόμενες δυο εβδομάδες και όταν ορκιστεί η νέα Βουλή τα κόμματα θα έχουν στη διάθεση τους 45 ημέρες για να διαπραγματευτούν.

Ο αντιπρόεδρος της απερχόμενης κυβέρνησης, Νουμάν Κουρτουλμούς, πάντως δήλωσε βέβαιος ότι το κόμμα του μπορεί να συμμαχήσει με κάποιο από τα άλλα τρία της αντιπολίτευσης και υποστήριξε ότι το ενδεχόμενο νέων εκλογών είναι μια «μακρινή πιθανότητα».  

Προς το παρόν κανένας από τους άλλους ηγέτες δημόσια δεν υποστηρίζει συνεργασία με το AKP. «Υποσχεθήκαμε στους ψηφοφόρους μας ότι δεν πρόκειται να σχηματίσουμε εσωτερική ή εξωτερική συμμαχία με το AKP», είπε ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, «Και είμαστε σαφείς σε αυτό».

Στα χαρτιά τουλάχιστον οι εθνικιστές του MHP είναι πιο κοντά στην ιδεολογία και την πολιτική του κυβερνώντος κόμματος, αλλά ο ηγέτης τους Ντεβλέτ Μπαχτσελί έχει πολλές φορές δημόσια επιχειρηματολογήσει ότι ο λαός θέλει να φύγει το AKP από την εξουσία ακόμα κι εάν αυτό σημαίνει νέες εκλογές. «Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να καταδικάσει την Τουρκία σε μια κυβέρνηση μειοψηφίας του AKP» διακήρυξε ο Μπαχτσελί. «Οταν μπορούν να ξαναγίνουν εκλογές, ας γίνουν». 

Μεγάλη η επιτυχία του HDP, προβληματίζει η άνοδος των εθνικιστών

Σε ανακοίνωση του για τις τουρκικές εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ , υπογραμμίζοντας ότι  «η πολιτική σταθερότητα και η Δημοκρατία στην Τουρκία έχουν ιδιαίτερη σημασία τόσο για τις σχέσεις μας όσο και για την ευρύτερη περιοχή» χαιρετίζει «τη μεγάλη επιτυχία του Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών (HDP)» και υπογραμμίζει ότι «ο λαός της Τουρκίας επιλέγει ολοένα και περισσότερο την υπεράσπιση της πολυμορφίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της διαφορετικότητας στα πιστεύω και την προσωπική ζωή, την οικοδόμηση μιας κοινωνίας χωρίς αυταρχισμό και διακρίσεις με βάση την καταγωγή, τη γλώσσα, το φύλο και τη θρησκεία». 

«Μπορεί η αύξηση του ποσοστού των εθνικιστών του MHP να προβληματίζει και να αναδεικνύει τις αντιφάσεις της εποχής μας» καταλήγει η ανακοίνωση, «είμαστε όμως βέβαιοι ότι η δυναμική είσοδος του HDP στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση θα βοηθήσει στην εμβάθυνση της δημοκρατίας, στην καταπολέμηση του εθνικισμού και του φονταμενταλισμού κάθε τύπου, στην προώθηση της διαδικασίας ειρήνευσης, αλλά και θα ενισχύσει το ρεύμα ανόδου των αριστερών και δημοκρατικών δυνάμεων στη Μεσόγειο και την Ευρώπη συνολικά».