Προεδρικές εκλογές στην Κύπρο

Ανταπόκριση από τη Λευκωσία

Άνοιξαν οι κάλπες στην Κύπρο για τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών που θα αναδείξουν τον πρόεδρο της Δημοκρατίας για την επόμενη πενταετία.

Στην ουσία εκείνο που διακυβεύεται σήμερα είναι ποιος από τους υποψηφίους θα περάσει στον β' γύρο και θα αντιμετωπίσει τον απερχόμενο πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη.

Η μάχη δίνεται βασικά μεταξύ του ανεξάρτητου υποψηφίου Σταύρου Μαλά (ο οποίος αντιμετώπισε και το 2013 τον Αναστασιάδη στον β' γύρο των προεδρικών) και του ηγέτη του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλου.

Ολες οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι θα δοθεί μάχη για τη δεύτερη θέση, αφού ο Νίκος Αναστασιάδης δείχνει να περνά άνετα πρώτος στην τελική αναμέτρηση.

Οι άλλοι δύο βασικοί υποψήφιοι, ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργος Λιλλήκας και ο αρχηγός του ακροδεξιού ΕΛΑΜ Χρίστος Χρίστου συγκεντρώνουν –πάντα σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις– μονοψήφιο ποσοστό.

Οι γκάφες Αναστασιάδη

Ο Νίκος Αναστασιάδης κατέρχεται με την υποστήριξη του ΔΗΣΥ αλλά και αρκετών στελεχών τόσο του ΔΗΚΟ όσο και άλλων κομμάτων και σχηματισμών που διαχώρισαν τη θέση τους από τις επίσημες ηγεσίες των κομμάτων τους.

Οι δημοσκοπήσεις τού δίνουν άνετη πρωτιά στον α' γύρο με ποσοστό γύρω ή και πέραν του 30%. Αυτό όμως δεν σημαίνει τίποτα αφού, όπως αποδείχτηκε πλειστάκις σε προηγούμενες αναμετρήσεις, η κρίσιμη μάχη δίνεται στον β' γύρο, όπου συχνά σημειώνονται ανατροπές και ο δεύτερος κατατάσσεται πρώτος. Γι' αυτό την τελευταία βδομάδα το εκλογικό επιτελείο του Νίκου Αναστασιάδη έριξε το σύνθημα της όσο το δυνατόν μεγαλύτερης συσπείρωσης ώστε να εξασφαλιστεί ευρεία πλειοψηφία στον α' γύρο.

Ωστόσο, όπως συχνά λέγεται εδώ στην Κύπρο, ο κύριος αντίπαλος του Αναστασιάδη είναι ο κακός εαυτός του. Σε τρεις περιπτώσεις ο απερχόμενος πρόεδρος υπέπεσε σε πολιτικές γκάφες ολκής που αναμφίβολα τον έπληξαν.

Πρώτα μίλησε ειρωνικά για «τα λεφτά της μαμάς» και της «κληρονομιάς», θίγοντας έτσι τον Νικόλα Παπαδόπουλο και την οικογένειά του. Μετά τον σάλο που προκλήθηκε αναγκάστηκε να προβεί σε διορθωτική, επεξηγηματική δήλωση.

Η δεύτερη περίπτωση ήταν με την τοποθέτησή του περί «ΑΟΖ της τουρκοκυπριακής κοινότητας», που επίσης τον εξέθεσε ανεπανόρθωτα με αποτέλεσμα και πάλι να βγάζει διευκρινιστικές δηλώσεις.

Και η τρίτη και πιο πρόσφατη περίπτωση είναι η δήλωσή του για το όνομα της ΠΓΔΜς και περί «Βόρειας Ελλάδας» που προκάλεσε καθολική κατακραυγή. Και πάλι εξέδωσε διευκρινιστική ανακοίνωση αλλά, όπως λένε και οι Αγγλοι, too little, too late, ή, με άλλα λόγια, η ζημιά έγινε. Παρ' όλα αυτά θεωρείται σίγουρο ότι με τη στήριξη του ΔΗΣΥ και των άλλων πολιτικών σχηματισμών ή και προσωπικοτήτων θα περάσει άνετα στον β' γύρο. Το ερώτημα είναι αν θα βρει υποστήριξη στον β' γύρο (και από ποιους) ώστε από το 30% να πετάξει στο 50%+.

Σταθερή άνοδος Μαλά

Οπως προαναφέραμε, η μάχη για τη δεύτερη θέση θα δοθεί μεταξύ του Σταύρου Μαλά και του Νικόλα Παπαδόπουλου. Ο Σταύρος Μαλάς κατέρχεται ως ανεξάρτητος με την υποστήριξη της Αριστεράς και άλλων δυνάμεων και προσωπικοτήτων από ένα ευρύ φάσμα της κοινωνίας.

Κατάφερε να πείσει και να συσπειρώσει τους ΑΚΕΛικούς ψηφοφόρους σε πολύ μεγάλο βαθμό, στοιχείο που αποτελεί κλειδί για την επιτυχία. Στα υπέρ του προστίθενται και οι πολύ καλές και πειστικές εμφανίσεις στα ΜΜΕ, όπου δείχνει αυτοπεποίθηση, σιγουριά και αξιοπιστία.

Ο λόγος του είναι ξεκάθαρος και όταν τοποθετείται σε κεφαλαιώδη ζητήματα δεν μασάει τα λόγια του. Πρόσθετο προσόν θεωρείται και η μη ανάμιξη του ονόματός του σε σκάνδαλα και μικροκομματικές ίντριγκες, στοιχεία που συνοδεύουν το βιογραφικό άλλων υποψηφίων.

Ο Σταύρος Μαλάς μπήκε τελευταίος στην προεκλογική εκστρατεία και κατάφερε να παρουσιάσει μια σταδιακή και σταθερή άνοδο στις δημοσκοπήσεις, που τον φέρουν ως τον επικρατέστερο για τη δεύτερη θέση. Λέγοντας αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε τον παράγοντα της «κρυφής» ή αδιευκρίνιστης ψήφου, αλλά και της αποχής, όπως και των αναποφάσιστων ψηφοφόρων. Το ποσοστό αυτών που δείχνουν να μην έχουν οριστικοποιήσει τις επιλογές τους είναι σημαντικό και μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα.

Σε ό,τι αφορά τον β' γύρο ο Σταύρος Μαλάς ξεκαθάρισε, πρώτον, ότι δεν θα μπει σε λογικές συναλλαγών με οποιονδήποτε, αλλά θα εμμείνει στη φιλοσοφία του προγράμματός του και, δεύτερον, ότι δεν πρόκειται να εισέλθει σε συζητήσεις με το ΕΛΑΜ, που ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αποστείλει επιστολές στους επικρατέστερους δύο υποψηφίους για να αποφασίσει ποιον θα στηρίξει.

Ο Παπαδόπουλος και οι άλλοι

Από την πλευρά του ο φέρελπις Νικόλας Παπαδόπουλος, γιος του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου και ηγέτης του ΔΗΚΟ, αφού εκθρόνισε τον Μάριο Καρογιάν από την προεδρία του κόμματος, μπαίνει στη μάχη με προμετωπίδα τους νέους. Κατέρχεται ως ο κοινός υποψήφιος του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου, ωστόσο η εκλογική του δύναμη παρουσίασε μόνιμη στασιμότητα αφού μεγάλη μερίδα των οπαδών των κομμάτων που τον στηρίζουν, έχει αποσκιρτήσει προς Αναστασιάδη ή και άλλους υποψηφίους.

Τα ποσοστά συσπείρωσης τόσο του ΔΗΚΟ όσο και της ΕΔΕΚ, της Αλληλεγγύης αλλά και των Οικολόγων που τον στηρίζουν δεν είναι καθόλου ικανοποιητικά και αποτελούν την αχίλλειο πτέρνα του κοινού τους υποψηφίου.

Με αυτά τα δεδομένα η πλάστιγγα για την πρόκριση στον β' γύρο γέρνει προς τη μεριά του Σταύρου Μαλά. Η λεγόμενη «νέα στρατηγική» στο Κυπριακό που εξήγγειλε δεν έπεισε τη μάζα των ψηφοφόρων, δεδομένου μάλιστα ότι ανάμεσα στα κόμματα που τον στηρίζουν υπάρχουν σοβαρές διχογνωμίες σε σχέση με τη λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας (ΔΔΟ).

Οι άλλοι δύο υποψήφιοι είναι ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργος Λιλλήκας και ο ηγέτης του ακροδεξιού ΕΛΑΜ (του «αδελφού» κόμματος της Χρυσής Αυγής) Χρίστος Χρίστου. Αυτοί οι δύο δημοσκοπικά παλεύουν για την 4η-5η θέση, παρ' όλο που ο Γιώργος Λιλλήκας ακόμη και τώρα πιστεύει πως θα σημειώσει τη μεγάλη ανατροπή και θα περάσει αυτός στον β' γύρο.

Να υπενθυμίσουμε ότι στις προεδρικές εκλογές του 2013 ο κ. Λιλλήκας ήταν ο κοινός υποψήφιος του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου και κατάφερε να συγκεντρώσει γύρω στο 25% την πρώτη Κυριακή των εκλογών, χάνοντας όμως από τον Σταύρο Μαλά που πήρε αυτός το εισιτήριο για την τελική αναμέτρηση με τον Νίκο Αναστασιάδη.

Παρ' όλες τις εμφανείς διαφορές τους σε ιδεολογικό επίπεδο, και οι δύο είναι εναντίον της λύσης ΔΔΟ. Να προσθέσουμε εδώ ότι το Κυπριακό γενικά δεν «έπαιξε» ιδιαίτερα στην προεκλογική περίοδο, η οποία χαρακτηρίστηκε από επαναλήψεις γνωστών θέσεων. Πάντως ο κ. Λιλλήκας ξεκαθάρισε ότι ούτε κι αυτός, αν περάσει στον β' γύρο, θα ανταποκριθεί στο κάλεσμα του ΕΛΑΜ.

Μέσα από τον έντονο προεκλογικό αγώνα στην Κύπρο, έχουν διαφανεί οι τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι υποψήφιοι και τα επιτελεία τους στην προσπάθεια να πείσουν και να προσελκύσουν τους ανένταχτους, τους αναποφάσιστους και τους μετακινούμενους ψηφοφόρους. Περίπου το μισό εκλογικό σώμα παραμένει εκτός της σφαίρας επιρροής των κομμάτων και του βεληνεκούς του προεκλογικού. Πρόσφατη έρευνα του Κυπριακού Ινστιτούτου Στατιστικολόγων κατέδειξε ότι 6 στους 10 νέους δεν θα ψηφίσουν στις αυριανές προεδρικές εκλογές.

Το κυπριακό κομματικό σύστημα έχει μπει σε μια μεταβατική περίοδο – σε μια εποχή ρευστότητας και πολύ μεγάλης εκλογικής κινητικότητας με πολλαπλά είδη μετατοπίσεων. Αγνωστος Χ το φαινόμενο της «κρυφής ψήφου», η έκταση του οποίου μπορεί να προκαλέσει ανατροπές ακόμη και την ώρα της κάλπης. Ολα δείχνουν ότι αυτή η προεκλογική κούρσα θα κριθεί πάνω στο νήμα.

Τα πολλαπλά κριτήρια ψήφου, ο κατακερματισμός και η πρωτοφανής ρευστότητα του πολιτικού τοπίου συνθέτουν ένα δυσεπίλυτο εκλογικό παζλ, που θα κριθεί την Κυριακή 4 Φεβρουαρίου.