Ένας... Αμερικάνος φίλος

Ως διευθύνων σύμβουλος του ενεργειακού κολοσσού Exxon-Mobil, ο Ρεξ Τίλερσον ήταν κάτι παραπάνω από καλοδεχούμενος στο Κρεμλίνο. Μάλιστα, για την καλή συνεργασία του με τη ρωσική κρατική Rosneft, τιμήθηκε το 2013 από τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν με το Βραβείο Φιλίας, το οποίο με τη σειρά του... τίμησε μετέπειτα, τασσόμενος κατά των οικονομικών κυρώσεων για την προσάρτηση της Κριμαίας.

Παραμένει ωστόσο εξαιρετικά αμφίβολο εάν αυτή η προϊστορία θα τον βοηθήσει στη νέα αποστολή του, σήμερα και αύριο, στη Μόσχα, υπό τη νέα του ιδιότητα, του υπουργού Εξωτερικών, με μόλις δύο μήνες εμπειρία κι εν μέσω της πρώτης σοβαρής διπλωματικής κρίσης για την -πειραματιζόμενη και υπό την ενισχυμένη πια επιρροή των στρατηγών- προεδρία Τραμπ.

Αναχωρώντας από την Τοσκάνη και την πρώτη του συμμετοχή σε σύνοδο των ΥΠΕΞ των G7 (που ολοκληρώνεται σήμερα), ο Τίλερσον γίνεται ο πρώτος υπουργός της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ που πατά επί ρωσικού εδάφους, πλην όμως υπό τη βαριά πλέον σκιά της πυραυλικής επίθεσης των ΗΠΑ στη Συρία και της επακόλουθης νέας όξυνσης στις αμερικανο-ρωσικές σχέσεις, οι γεωπολιτικές «παρενέργειες» της οποίας επεκτείνονται πολύ πέραν της Μέσης Ανατολής.

Η ατζέντα

«Πιστεύω ότι πολλά θα απαντηθούν σ’ αυτήν την επίσκεψη», τόνισε η πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Νίκι Χέιλι, «και ότι κατόπιν ο πρόεδρος θα λάβει αποφάσεις». Προκαταλαμβάνοντας πάντως την ατζέντα Τίλερσον -διαρκούσης της αμερικανικής διπλωματικής διγλωσσίας- ο νέος σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, στρατηγός ε.α. Χέρμπερτ Ρέιμοντ ΜακΜάστερ έστειλε από χθες το μήνυμα στο Κρεμλίνο ότι θα πρέπει να λάβει άμεσα δύσκολες αποφάσεις.

Προτεραιότητα του Λευκού Οίκου, τόνισε, είναι τόσο η μάχη κατά του «Ισλαμικού κράτους», όσο και η απομάκρυνση του καθεστώτος Ασαντ, καλώντας τη Μόσχα να επανεξετάσει την υποστήριξή της «στο δολοφονικό αυτό καθεστώς». Ο ΜακΜάστερ -που κατά ορισμένους αναλυτές κινεί πλέον τα νήματα στις ΗΠΑ- επανέφερε μάλιστα το ερώτημα πιθανής σιωπηρής συνενοχής των Ρώσων στην πολύνεκρη χημική επίθεση στο Χαν Σεϊχούν, την περασμένη Τρίτη, την οποία η Δύση «χρεώνει» στη Δαμασκό. Αφησε, δε, ανοιχτό το ενδεχόμενο κι άλλων πληγμάτων των ΗΠΑ στη Συρία, σε περίπτωση νέας επίθεσης με χημικά.

Το έδαφος δυνητικά προλείανε χθες η -εκ Λονδίνου- ΜΚΟ «Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων», αναφέροντας ότι συριακά ή ρωσικά μαχητικά έπληξαν με εμπρηστικές βόμβες θέσεις των αντικαθεστωτικών στις επαρχίες Χάμα και Ιντλίμπ.

«Τι θα κάνουν οι ΗΠΑ εάν αποδειχτεί ότι οι τρομοκράτες διέσπειραν το [δηλητηριώδες] αέριο [στη Χαν Σεϊχούν];», αντέτεινε ο Ιρανός πρόεδρος -και βασικός υποστηρικτής του Ασαντ- Ρουχανί. «Αν οι τρομοκράτες ανακαλύψουν πως οι Αμερικανοί θα τους υποστηρίζουν κάθε φορά που διασπείρουν το αέριο, τι θα γίνει με την περιοχή; Ρώσοι αξιωματούχοι δήλωσαν πως βρέθηκαν μερικά εκατοστά από την αντιπαράθεση» με τις ΗΠΑ.

«Η επιστροφή σε ψευδο-απόπειρες επίλυσης της κρίσης, επαναλαμβάνοντας τη μόνιμο επωδό ότι ο Ασαντ θα πρέπει να αποχωρήσει, δεν βοηθά στο να ξεδιαλύνει η κατάσταση», ξεκαθάρισε χθες ο εκπρόσωπος του Πούτιν, προσθέτοντας με νόημα ότι «στο ημερολόγιο του προέδρου δεν υπάρχει καμία προγραμματισμένη συνάντηση με τον Τίλερσον».

Δήλωσε πάντως άγνοια από πλευράς Κρεμλίνου για την προχθεσινή σκληρή ανακοίνωση του Κέντρου Κοινής Διοίκησης Ρωσίας, Ιράν και λοιπών δυνάμεων που στηρίζουν το καθεστώς Ασαντ ότι θα απαντήσουν σε οποιαδήποτε νέα μονομερή επίθεση των ΗΠΑ στη Συρία. Κάτι που υποδηλώνει ότι η Μόσχα τηρεί στάση αναμονής...

Αργά χθες βράδυ, εν τω μεταξύ, οι ΥΠΕΞ των G7 (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Καναδάς, Ιαπωνία) εξέταζαν στην Τοσκάνη σενάρια επιβολής νέων κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, αυτή τη φορά για τη στήριξή της στο καθεστώς Ασαντ. Δυτικότερα, στη σύνοδό τους στη Μαδρίτη, οι χώρες του Νότου της Ε.Ε. (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Μάλτα, Κύπρος) καταδίκασαν «απερίφραστα τις αεροπορικές επιθέσεις με χημικά όπλα» στη Χαν Σεϊχούν.

Στήριξαν την πυραυλική επίθεση των ΗΠΑ, αποδίδοντάς τους την «κατανοητή πρόθεση να προλάβει και να αποτρέψει την εξάπλωση και χρήση χημικών όπλων». Υπογράμμισαν, πάντως, «ότι δεν μπορεί να υπάρξει στρατιωτική λύση στη σύγκρουση στη Συρία». Και επανέλαβαν τη στήριξή «στις ενδοσυριακές συνομιλίες του ΟΗΕ στη Γενεύη, για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στη Συρία».