Λίγες μέρες μετά τη φετινή Πρωτοχρονιά, ο Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε ότι η Ουάσιγκτον θα τηρήσει το χρονοδιάγραμμα της αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν -μια χώρα με κατεστραμμένες υποδομές και τους Ταλιμπάν να εξακολουθούν να ελέγχουν μεγάλες περιοχές της, ειδικά κοντά στη μεθόριο με το Πακιστάν. Ετσι, παρά τις εκκλήσεις του προέδρου Ασράφ Γάνι, οι ΗΠΑ δηλώνουν αποφασισμένες ν' αφήσουν μόλις 9.000 άνδρες ώς τα τέλη του 2015 και μέχρι το τέλος του 2016 να έχουν μόνο μια μικρή στρατιωτική παρουσία, κυρίως για την ασφάλεια της πρεσβείας τους στην πρωτεύουσα Καμπούλ.
Οι ξένες δυνάμεις, λοιπόν, αποχωρούν, αφήνουν όμως πίσω τους μια φρικιαστική κληρονομιά, η οποία έρχεται να προστεθεί σε αυτήν που άφησε πριν από δεκαετίες ο πόλεμος με την τότε Σοβιετική Ενωση: βόμβες που δεν εξερράγησαν γιατί έπεσαν σε αμμώδες έδαφος ή λόγω αστοχίας υλικού, δεκάδες χιλιάδες νάρκες, καθώς και πυρομαχικά που εγκατέλειψαν οι αμερικανικές και άλλες δυνάμεις σε πρόχειρα πεδία βολής, κυρίως σε αγροτικές περιοχές.
Για λίγα καυσόξυλα
Η «κληρονομιά» αυτή εξακολουθεί να σκορπίζει τον θάνατο και, το χειρότερο, τα δεκάδες θύματα που καταγράφονται κάθε μήνα είναι στην πλειονότητά τους μικρά παιδιά, τα οποία σκοτώνονται πηγαίνοντας στο δάσος να μαζέψουν λίγα ξύλα για να ζεσταθεί η οικογένειά τους!
Από το 2001, οι δυτικές δυνάμεις έχουν προχωρήσει στη ρίψη περίπου 20.000 τόνων πυρομαχικών στο Αφγανιστάν και, σύμφωνα με τους ειδικούς, το 10% δεν εκρήγνυται για διάφορους λόγους. Το ποσοστό αυτό είναι μεγάλο και οι επιπτώσεις του τραγικές, όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία του Κέντρου Συντονισμού του ΟΗΕ για την Αποναρκοθέτηση της χώρας (MACCA). Μόνο το 2014 καταγράφηκαν 369 ατυχήματα και δυστυχήματα και, το χειρότερο, 3 στα 4 θύματα ήταν παιδιά.
Στις αγροτικές περιοχές, τα παιδιά φέρνουν συχνά σημαντικό εισόδημα στα φτωχά νοικοκυριά, συγκεντρώνοντας παλιοσίδερα, βοσκώντας τα ζώα ή, όπως στην περίπτωση του Μοχάμεντ και της Σαχάρ, μαζεύοντας ξύλα. Οι κίνδυνοι υφίστανται ακόμη και στις πλέον «ασφαλείς» περιοχές του Αφγανιστάν. Τον περασμένο Φεβρουάριο, στα συνήθως ήσυχα υψίπεδα της επαρχίας Μπαμιγιάν, ο 18χρονος Σαγιάντ Αλί και ο 16χρονος αδελφός του Αμπντούλ, που περπατούσαν σε μια ξερή κοίτη ποταμού για να μαζέψουν ξύλα, σκοτώθηκαν πατώντας νάρκη.
Παρά την απομάκρυνση 16,5 εκατομμυρίων ναρκών, βάσει προγράμματος που εφαρμόστηκε μετά την απόσυρση των σοβιετικών στρατευμάτων το 1989, τα πυρομαχικά που δεν έχουν εκραγεί εξακολουθούν να σκορπίζουν τον όλεθρο σκοτώνοντας ή τραυματίζοντας περίπου 40 ανθρώπους τον μήνα, το 75% απ' αυτούς παιδιά. Κι αυτά αφορούν μόνο τους καταγεγραμμένους θανάτους, καθώς ο πραγματικός αριθμός εκτιμάται ότι είναι κατά πολύ υψηλότερος. Αν και ορισμένα πρώτα βήματα για την αντιμετώπιση των μη εκραγέντων πυρομαχικών έχουν γίνει, η MACCA καταγγέλλει ότι οι αμερικανικές δυνάμεις δεν δίνουν πληροφορίες για τις περιοχές όπου υπάρχουν νάρκες και άλλα πυρομαχικά. Από την πλευρά του, το ΝΑΤΟ υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να δώσει όλες τις πληροφορίες για τις περιοχές όπου ελλοχεύει ο θάνατος, επειδή σε ορισμένες απ' αυτές υφίσταται ακόμη στρατιωτική δραστηριότητα.
Οπως υποστηρίζει ο συνταγματάρχης Χάντσον, επικεφαλής μηχανικός του ΝΑΤΟ στην Καμπούλ, «το ΝΑΤΟ δίνει τόσες πληροφορίες για τους οργανισμούς εκκαθάρισης ναρκών όσες απαιτούνται για να μη διακυβεύεται η λειτουργική επιχειρησιακή ασφάλεια. Ενα ακόμη σημαντικό πρόβλημα αποτελεί το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος των μαχών στο Αφγανιστάν έγινε εντός και περιμετρικά από κατοικημένες περιοχές, αυξάνοντας τον κίνδυνο απωλειών μεταξύ των αμάχων στον απόηχο του πολέμου.
Βρετανοί και Αμερικανοί διπλωμάτες υποστηρίζουν ότι το διεθνές δίκαιο δεν απαιτεί από τις χώρες τους να «καθαρίζουν» τα πεδία των μαχών. «Αυτό όμως δεν απαλλάσσει τις χώρες του ΝΑΤΟ από το ηθικό καθήκον τους να τα αποναρκοθετούν», τoνίζει ο Μοχάμεντ Ρασίντ, διευθυντής της MACCA.
Ηθικές ευθύνες
«Είναι ηθική ευθύνη», επισημαίνει, προσθέτοντας ότι εκρηκτικά που δεν έχουν εκραγεί σε όλη τη χώρα ουσιαστικά υπερβαίνουν τον αρχικό σκοπό του πολέμου. «Η στρατιωτική επέμβαση είναι η έσχατη λύση και τελικό στόχο έχει την προστασία των ανθρώπων και τη σταθεροποίηση της χώρας». Οι κυβερνήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ έχουν προγραμματίσει μια από κοινού έρευνα με τις υπηρεσίες του ΟΗΕ για την ανίχνευση και τον εντοπισμό πυρομαχικών που δεν εξερράγησαν και ναρκών στην επαρχία Χελμάντ. Οι ΗΠΑ έχουν επίσης διαθέσει 500.000 δολάρια προκειμένου να ερευνηθούν 9 περιοχές σε όλη τη χώρα που είχαν υψηλή στρατιωτική δραστηριότητα κατά τα τελευταία 13 χρόνια. Δυστυχώς, όμως, σύμφωνα με εκπρόσωπο της πρεσβείας των ΗΠΑ στην αφγανική πρωτεύουσα, υπάρχουν τουλάχιστον 185 τέτοιες περιοχές!
Από τα 240 πεδία βολής σε όλη τη χώρα που χρησιμοποίησε το ΝΑΤΟ, 140 ελέγχονται πλέον από τις αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας και δεν έχουν ακόμη εκκαθαριστεί. Τέλος, ένα επιπρόσθετο πρόβλημα αποτελούν οι επιθέσεις των Ταλιμπάν εναντίον των πυροτεχνουργών. Μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο, αντάρτες στην επαρχία Χελμάντ του Αφγανιστάν σκότωσαν 12 πυροτεχνουργούς, υπενθυμίζοντας με τον βάναυσο αυτό τρόπο ότι η εκκαθάριση των εκρηκτικών παραμένει μια πολύ επικίνδυνη υπόθεση.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας